Socialistische Partij
No claim? No way!
Protesteer mee tegen de kabinetsplannen!
Reisverslag SP-delegatie in Irak, april 2004
Maandag 12 april 2004
Irak onder vuur
Eten, drinken, een dak boven je hoofd, onderwijs en toegang tot een
dokter of ziekenhuis, behoren tot het rijtje basisbehoeften dat door
de VN en andere internationale instituties gebruikt wordt. Vrede en
veiligheid komen in de opsomming meestal niet voor, omdat ze net als
zuurstof en water als vanzelfsprekend worden verondersteld. In Irak
ligt dat wel anders zoals iedereen weet die de afgelopen weken een uur
het nieuws gevolgd heeft.
Verkeerscontrole door de Koerdische politie
Veel Irakezen hebben hun buik vol van alle geweld, zoveel jaren lang
en nu weer. Daarmee samenhangend bestaat er onder Koerden, democraten
en communisten, een enorme aversie tegen moslimfundamentalisten en
religieuzen met politieke ambities. Er is kritiek op de Amerikanen die
invloed van religieuze leiders versterkt hebben door hen een platform
te bieden en religieuze stromingen tegen elkaar op te zetten.
Religieuze leiders horen in de moskee, niet in de politiek, horen we
veel mensen zeggen. Dat moeten de Amerikanen ook eens begrijpen.
Irakezen zijn niet zo maar op te delen in religieuze stromingen, net
zo min als Nederlanders simpelweg op te delen zijn in protestanten en
katholieken als het over politieke en maatschappelijke kwesties gaat.
Terwijl de Arabische wereld en progressieve mensen in West-Europa
verontwaardigd zijn over het gewelddadig optreden van de Amerikanen in
Fallujah, horen we van seculiere progressieven dat zij niets moeten
hebben van de "Arabische haatzender Al Jazeera" en "het religieuze
schorremorrie uit Syrië, Iran en Saoedi-Arabië" dat door hen
verantwoordelijk wordt gehouden voor het aanhoudend geweld in Irak.
"Het lijkt er sterk op dat ongeveer iedereen in de wereld wel iets uit
te vechten heeft met de Amerikanen en dat ze die strijd over onze
ruggen uit willen vechten. Ik verzeker u dat tachtig procent van de
bevolking doodziek is van het geweld en zich op geen enkele manier met
de opstandelingen identificeert," aldus de leider van de
communistische partij, Hamied Madjied.
"Wanneer julie solidair zijn met onze strijd voor een onafhankelijk en
democratisch Irak, doen jullie er goed aan om de praatjes van
radicaal-linksen in West-Europa over het breed gedragen
anti-imperialistisch gewapende volksverzet in Irak te weerspreken.
Gewapende acties tegen de Amerikanen worden niet gesteund door het
volk, maar de huidige instabiliteit kan door de Amerikanen eventueel
wel aangegrepen worden om de machtsoverdracht aan de Iraakse
interimregering te vertragen. Wij zijn daarentegen van mening dat de
Amerikanen de regeringsmacht aan ons moeten overdragen omdat ze
bewezen hebben niet in staat zijn om de orde en veiligheid in ons land
te handhaven."
De Koerdische minister van Binnenlandse Zaken van de regio Erbil, die
net als de grote Koerdische partijen de Amerikaanse oorlog tegen het
bewind van Saddam Hoessein steunde, deelt deze visie. "Hoewel de
Amerikanen ons de vrijheid en veel goeds hebben gebracht, hebben ze
juist op het vlak van veiligheid grote fouten gemaakt. Het open gooien
van de grenzen met Syrië, Turkije en Iran, die er stuk voor stuk bij
gebaat zijn om ons onafhankelijkheids- en democratiseringsproces te
ondermijnen, heeft ons land tot een vrijhaven voor internationaal
gespuis gemaakt. Daarnaast hebben Bremer en de zijnen geblunderd door
burgers het recht te geven om wapens te bezitten. In plaats van hun
eigen dogma's te exporteren (in Amerika mag iedereen een wapen hebben)
hadden zij zich beter af kunnen vragen welke burgers er in Irak aan
gewend waren om wapens te dragen. Hebben ze zich dan nooit afgevraagd
wie in het Irak van Saddam Hoessein het recht had om wapens te dragen?
Stupid, stupid..."
"Een derde maatregel was het verbod op het instellen van
controleposten in het binnenland. In combinatie met het open gooien
van de buitengrenzen was dat voor terroristen een soort uitnodiging
voor vrij reizen. Na deze situatie drie maanden tandenknarsend aan te
hebben gezien, hebben we in ons deel van het land opnieuw `roadblocks'
ingesteld. Voor het veiligheidsprobleem zie ik maar één oplossing: de
Amerikanen dienen ons zo snel mogelijk verantwoordelijk te maken voor
onze eigen veiligheid."
Politiecontrole
Als je per auto bij ons hotel in Suleymania aankomt, word je
tweehonderd meter voor aankomst met grote betonblokken van de
rechterrijbaan afgeschermd. Voordat je onder de hotelpoort doorrijdt,
passeer je twee verkeersdrempels waar gewapende mannen automobilisten
controleren. Tussen de hotelpoort en de ingang van het hotel kom je
nog eens twee veiligheidsagenten tegen, voor het geval dat...
Ruim twee maanden geleden bliezen twee zelfmoordenaars zich op tijdens
een Koerdische feestdag. Rond de honderd feestgangers - waaronder
ministers, parlementariërs, burgemeesters, politiechefs en gewone
burgers - vonden daarbij de dood en een veelvoud van hen raakte
gewond. Het Koerdische noorden staat binnen Irak als een oase van rust
bekend, wat maar eens bewijst dat alles relatief is. Mensen en ook de
politie zijn enorm alert door de oplaaiende onrust in delen van het
land. Vandaag zijn er opnieuw buitenlanders gegijzeld.
Overal zien we soldaten en politieagenten, bang dat er nieuw geweld
tegen de bevolking gebruikt gaat worden. Ook in het noorden, waar ze
hun zaken nog het beste voor elkaar hebben. Toch zegt minister Verdonk
dat het veilig genoeg is om een paar duizend politieke vluchtelingen
die uit die regio afkomstig zijn, terug te sturen. Ze slaat de plank
mis. Het is er nog niet veilig en ze kunnen er ook nog niet terecht.
De minister van Mensenrechten van de regionale regering wil graag dat
te zijner tijd mensen die gevlucht zijn weer een plek in Irak weten te
vinden. Maar daar is het nu echt te vroeg voor. "We werken nog aan
stabiliteit. Er heerst hier masssawerkloosheid en en zijn ook geen
voorzieningen voor terugkeerders. Daar zou jullie regering eerst voor
moeten zorgen. We hebben hier ook geen scholen waar je je kinderen met
een gerust hart naar toe kunt sturen, als je zo lang weg geweest bent.
In plaats van je te focussen op een geforceerd terugkeerbeleid zouden
de Europese regeringen hun geld moeten steken in het opzetten van
internationale scholen en zakenlieden moeten stimuleren om in
Noord-Irak te investeren. Als over een paar jaar aan deze voorwaarde
voldaan is, hou je in West-Europa geen enkele hoger opgeleide Koerd
meer over. Want dan hebben wij ze ook echt hier nodig."
zie ook Index reisverslag
zie ook Dossier Irak