Erik van den Doel wint Amstelveen Open Snelschaak
Elk jaar op Goede Vrijdag organiseert Zukertort Amstelveen het
traditionele Amstelveens Open Snelschaakkampioenschap. Toen het
startschot om half acht klonk, zaten 91 schakers in de starthouding,
klaar voor geniale combinaties dan wel afzichtelijke blunders. Na een
half uurtje werd het aantal deelnemers zelfs uitgebreid tot 93 toen de
familie Perez Garcia alsnog binnenkwam. "Jullie zaten toch altijd in
Uilenstede?" Och, niet meer sinds 1996...
Twee erkende vluggeraars behoorden in elk geval zeker tot de
favorieten : veelvuldig ex-kampioen Manuel Bosboom en titelverdediger
Piet Peelen. Vaste klant Maarten Solleveld ontbrak wegens deelname in
Almelo, maar zware tegenstand mocht verder verwacht worden van
onverwachte deelnemer Erik van den Doel. Grootmeester, zeker, nummer
twee van Nederland een paar jaar terug. Maar was hij nou ook zo goed
als snelschaker? Niemand die het wist. De voorronden gaven weinig
uitsluitsel. Niemand stak erboven uit. Niemand scoorde zelfs 8 uit 9.
Een handvol spelers had 7,5 punt, en samen met drie 'zeventjes' gingen
zij de A-groep bevolken. Van de jeugd wisten Tex de Wit, Robert Ris en
Matthew Tan zich voor de A-groep te plaatsen.
De finalegroep werd desalniettemin verrassend eenzijdig. Peelen en Van
Den Doel scoorden er op los, maar Manuel was niet in grote doen en
morste hier en daar wat halfjes. Het beslissende duel was zodoende dat
tussen Peelen en Van Den Doel:
Van Den Doel - Peelen. Piet besloot hier zijn koning in veiligheid te
brengen: 1. ... 0-0-0?? Zo'n kans moet je een grootmeester niet geven,
ook niet in een vluggertje. 2. Txf7 Txf7 3. Dxe6+ Td7 4. Dxf7 Twee
pionnen achter en dan 4..Pf8?? 5. e6 en nog een stuk erbij, en dus
1-0.
Eindstand:
1. Erik van den Doel 6
2. Piet Peelen 5
3. Manuel Bosbom 41/2
B-groep
1/2. Rob Bertholee 5
Sybolt Strating 5
---
Oscar Lemmers beste Nederlander in Oslo (met analyses)
FIDE-meester Torbjørn Ringdal Hansen (zie onder).
Een verslag van Karel van der Weide:
Oslo is een echte wereldstad. Dat zie je aan zaken als infrastructuur,
architectuur en cultuur. Het koninklijk paleis in het Slottsparken, de
Nasjonalgalleriet (waar "De Schreeuw" van Munch hangt), het
Vigelandsparken (met z'n keur aan, in mijn ogen, pornografische
beelden), allemaal prachtig. Al met al is de stad samen met
bijvoorbeeld Wenen en Berlijn kandidaat om mijn toekomstige residentie
te worden. Maar Oslo is om nog een reden bijzonder. Hier begon ik,
Karel Eduard van der Weide, een jaar geleden met het optekenen van
mijn memoires. Een meesterwerk, dat zijn weerga niet kent. Vol met
belevenissen, overdenkingen en interessante theorieën. Dames en heren
schrijvers, doe met dit werk uw voordeel en put er inspiratie uit.
Want meestal komt u niet verder dan: oude schrijver begint
stormachtige relatie met meisje dat qua leeftijd zijn dochter had
kunnen zijn. Plot: het meisje IS zijn dochter. Ja, nu weten wij het
wel. Na publicatie zal ik mij met de filmrechten bezig houden. Ik zie
de cast al helemaal voor me. Mijn persoon wordt gespeeld door Johnny
Depp, Lucy Liu als mijn ex, Drew Barrymore speelt de bovenbuurvrouw en
Hans de Lange als Hans de Lange.
Hier in Oslo vond van 3 tot 11 april het open kampioenschap van
Noorwegen plaats. Gespeeld werd in de catacomben van het Edderköppen
Hotel, een ondoorgrondelijk keldercomplex waar men in Charleroi een
punt aan kan zuigen. De Nederlandse delegatie bestond uit vijf
personen. Naast uw verslaggever, speelden Oscar Lemmers, Dharma Tjiam
en Bart Stam mee. Deze laatste werd bijgestaan door zijn lieftallige
Janneke. De eerste ronden in dit soort toernooien geven altijd
aanleiding om vrolijke koffiehuispartijen te spelen:
Solberg - Van der Weide
1. e4 c5 2. c3 b6?! Een verdacht variantje. Zwart geeft vrijwillig het
centrum uit handen. Don't try this at home! 3. d4 Lb7 4. d5 Een poging
de zwarte opzet te weerleggen moet komen van 4.Ld3. 4..Pf6 5. Ld3 Om u
een indruk van mijn gemoedstoestand te geven, op 5. f3 e6 6. c4 was ik
6..Pxe4?! van plan. Volkomen incorrect maar who cares? 6..exd5 is
natuurlijk de zet. 5..c4 Als wit de gelegenheid krijgt c4 te spelen
kan de loper op b7 meteen naar huis. 6. Lc2 6. Lxc4 Pxe4= 6..e6 7.
dxe6 fxe6 8. De2 Lc5! 9. f4 9.Dxc4? 0-0 gevolgd door d5 of een actie
op f2 is hier al heel goed voor zwart. Een kritieke variant is hier
echter 9. e5 Lxg2 10. exf6 Dxf6 11. Le4 waarna zwart moet kiezen uit
twee voortzettingen waar hij 3 pionnen voor een stuk krijgt. De
resulterende stellingen zijn onduidelijk:
a. 11..Dxf2+ 12. Dxf2 Lxf2+ 13. Kxf2 Lxe4 14. Pf3 0-0 15. Pd2 Ld5.
b. 11..Lxe4 12. Dxe4 Dxf2+ 13. Kd1.
9. ... 0-0 10. e5 Pd5 11. Dh5 11. Dxc4? Pxf4 12. Lxf4 Lxg2 -+ 11. ...
g6 12. Lxg6 De7 Natuurlijk laten we de partij niet eindigen met eeuwig
schaak. 13. Le4
13..Pxf4! Ik heb nog even naar 13..Pc6 gekeken, maar na bijvoorbeeld
14. Ph3 Pa5 15. Tf1 beviel de zwarte stelling mij niet. 16.Pg5 komt
eraan. 14. Lxf4? De hoofdvariant lijkt me hier toch 14. Dg4+ Kh8 15.
Lxb7 (15. Lxf4 Lxe4 16. Lg5 Tg8 17. Ph3 Pc6 is ook onduidelijk)
15..Pd3+ 16. Kd2 (De enige. Irrelevant, maar wel amusant zijn de
winstvarianten na 16. Ke2: 16..Tf2+ 17. Kd1 Tf1+ 18. Kd2 [18. Ke2 Te1+
19. Kd2 Le3+ 20. Kc2 Txc1#] 18..Txc1 19. Lxa8 Te1 en hoewel wit een
toren meer heeft verliest hij toch. 16..Pf2 17. Dh5
17..Pxh1 18. Pf3 Pc6 19. Lxa8 Txa8 opnieuw onduidelijk. 14..Lxe4 15.
Lh6 Lf2+! Verhindert dat de witte koning ontsnapt. Na het voor de hand
liggende 15..Tf2 16. Dg4+ Lg6 17. Pd2 Pc6 18. Pgf3 is lange rokade
niet te voorkomen. Overigens denk ik dat Tarrasch zich tijdens deze
partij in zijn graf omgedraaid heeft; eerst de paarden, dan de lopers.
16. Ke2 16. Kd1 Dh4 17. Dxh4 Lxh4 18. Lxf8 Lxg2 is beter voor zwart
16..Ld3+ 17. Kd1 Tf5 18. Dg4+ Kh8 19. Pf3 Pc6 19..Df7 is de
normaalzet, maar ik moet er weer zo nodig een kwaliteit tegenaan
gooien. 20. Lg5 Txg5 21. Dxg5 Dxg5 22. Pxg5 Pxe5 23. Ph3 Pg4 Wit staat
volledig ingesnoerd. 24. Pa3 Tf8 25. Pc2 e5 26. Kd2 e4 27. Tae1
Grappig, de eerste witte torenzet wordt gebruikt om de kwaliteit terug
te geven! 27..Lxe1+ 28. Txe1 Pxh2 En zwart won het eindspel met twee
pionnen meer.
Ook kunst- en vakbroeder Stam offerde er in het begin vrolijk op los:
Stam - Sjöholm
1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pc3 Pf6 4. Lg5 Le7 5. e5 Pfd7 6. Lxe7 Dxe7 7. f4
0-0 8. Pf3 c5 9. Ld3 Pc6?! Nodigt wit uit het klassieke loperoffer op
h7 te brengen. 10. Lxh7+ Kxh7 11. Pg5+ Kg6 12. Dd3+ f5
13. Dh3!? Dit is de methode om op winst te spelen. Geforceerd remise
wordt het na: 13. exf6ep+ Kxf6 14. Ph7+ Kf7 15. Pg5+ Kf6. Merk op dat
zwart niet met 15..Ke8? kan ontsnappen vanwege 16. Dg6+ Tf7 17. Pb5!.
13..Pf6 14. exf6 Kxf6? Dit kost een kwaliteit. De enige verdediging is
14..gxf6. Wit krijgt alsnog een koningsaanval na bijvoorbeeld: 15. Pf3
cxd4 16. Pe2 Db4+ 17. Kf2 Dxb2 18. g4. In de partij kwam 15. Ph7
waarna Bart snel won.
Mijn kamergenoot in Oslo was de illustere Oscar Lemmers. Wiskundige,
ideale schoonzoon, groot deskundige op het gebied van de c3-Siciliaan,
filantroop voor alle eenden in de wereld, edoch fervent tegenstander
van profschaak. Anderhalve week lang uitweidingen dat het slecht met
je af zal lopen. Berooid, oud en tandeloos eindigend in een kartonnen
doos, behangen met de ansichtkaarten die je op toernooien in den
vreemde verzameld hebt. Nee, ga een vak leren en spaar voor je oude
dag. Ongetwijfeld is dit de grootste angst van Nederlanders: arm oud
worden. Liever een afgrijselijk saaie baan met oudedagsvoorziening dan
leven voor je plezier zonder pensioenopbouw.
Dus we moeten allemaal wiskundeleraar worden, Oscar? Dertig jaar lang
doubleren in vier HAVO? Braaf premies en belasting afdragen zodat de
staat koningshuizen, goederenspoorlijnen en bouwmagnaten kan
financieren? Sorry, maar ik weiger een criminele organisatie te
subsidiëren. Op de dag dat de blauwe enveloppe in de bus valt, verlaat
ik terstond het land. Zo, dat lucht op.
Overigens denk ik dat Oscar een geweldige profschaker zou zijn. Zie
maar hoe halverwege het toernooi deze Noor van het bord geschoffeld
wordt.
Stokke - Lemmers
1. d4 Pf6 2. Pf3 d5 3. c4 c6 4. Pc3 dxc4 5. e4 b5 6. e5 Pd5 7. a4 e6
8. Pg5 Lb4 9. Ld2 Doorgaans speelt men 9. Dh5. 9..h6 10. Pge4 0-0 11.
axb5 Lxc3 12. bxc3 cxb5 13. Dh5 f5 14. Pd6 Ld7
15. g4 Op 15. Lxh6 had Oscar natuurlijk de strijd met 15..Le8
voortgezet. 15..f4 16. Lg2 f3 17. Lf1 Pf4 18. Lxf4 Txf4 19. Tg1 Dg5
20. Dh3?? Dameruil was nog prima speelbaar voor wit. De deplacering
wordt echter genadeloos afgestraft. 20..Pc6 21. Dg3 Pxd4! 22. cxd4
Txd4 23. Td1 Tf4 Ook 23..c3 voldoet. 24. Pf5 Te4+ 0-1
Uw landgenoten weerden zich in het vervolg van het toernooi manmoedig.
Bart Stam eindigde op 3,5 punt. De sympathieke Dharma Tjiam liet een
solide soort schaak zien en had de pech op cruciale momenten in het
toernooi met zwart een sterke opponent te moeten bevechten. Hij maakte
5,5 uit 9 en eigenlijk had ik een partijfragment van hem in het
verslag moeten opnemen. Maar ach, u kent de Hollandse journalistieke
traditie... (ja, nu weten wij het wel). Oscar Lemmers deed lang mee
voor de ereplaatsen. Zijn verliespartij tegen Hebden in de voorlaatste
ronde was jammerlijk. Maar Oscar maakte veel indruk door de Noorse
talentvolle kandidaat-grootmeesters Lie en (vooral!) Hansen met zwart
te verslaan.
Hansen - Lemmers
1. Pf3 d5 2. g3 c6 3. Lg2 Pf6 4. 0-0 Lg4 5. d3 Pbd7 6. Pbd2 e5 7. h3
Lh5 8. c3? Hier krijgt wit meteen spijt van 8..e4! 9. Pe1 e3! 10. fxe3
Ld6 11. g4 Lg6 12. Pdf3 De7 13. b4? Een volkomen lijpe zet. Alles was
beter, zelfs 13. Lh1. 13..h5 14. g5 Ph7 15. h4 f6 16. b5 Om zijn
eerdere actie te verantwoorden. 16..fxg5 17. bxc6 bxc6 18. Pxg5 Pxg5
19. hxg5
19..h4! Grappig, net als in zijn de partij tegen Lie (zoek deze partij
thuis in uw database op en bescheur u van het lachen!) is de opmars
van Oscars h-pion beslissend. 20. Da4 h3 21. Dxc6 Lh2+! 22. Kh1 22.Kf2
0-0 23.Lf3 Pe5 geeft zwart een moordende aanval. 22..hxg2+ 23. Pxg2
Dxg5 24. Dxa8+ Pb8! 25. e4 Lg3+ 26. Kg1 Dh5 0-1
De naam Lemmers zal voortaan in Noorwegen met respect worden
uitgesproken. En uw verslaggever? Hij vocht in de laatste ronde met
Hebden om de toernooi-overwinning.
Hebden - Van der Weide
1. d4 Pf6 2. Pf3 c5 3. d5 e6?! 4. Pc3 b5?! Ik vermoed dat mijn
leermeester nu wit wegtrekt. Hoe vaak heeft hij het niet gezegd,
"Karel, speel nou eens rustig". Goede Genna, ik kan het niet. Ik heb
het geprobeerd. De hele winter heb ik mij geweid aan de partijen van
Botwinnik en Smyslov. Het masseren van een geïsoleerde pion, een
structuurvoordeeltje, planmatig stukken omspelen. Allemaal
schitterend, maar mijn temperament... Ik wil winnen en het liefst zo
gewelddadig mogelijk. Een eenzame strijder, zoekend naar fortuin en
glorie in een wereld waar iedereen misbaar is, die probeert door
spectaculair schaak in de overleveringen te komen. 5. Lg5 Het was mij
opgevallen dat Hebden, die met wit eigenlijk nooit verliest, graag met
een goede centrumbezetting speelt. Een eerdere partij van hem ging
verder met 5.Pxb5 d5. Het heeft wat gekost, maar zwart heeft wel het
centrum. 5..b4 6. Pe4 Lb7 7. Lxf6 gxf6 8. c4 bxc3ep 9. Pxc3 f5 10. e3
Lg7 11. Lc4 Db6 Er waren nog partijen met 11..0-0, maar dan staat wit
duidelijk beter vanwege het kreupele ros op b8. Mijn nieuwe zet houdt
de variant nog enigszins leefbaar. 12. 0-0!? Inventief gespeeld door
de sterke Engelse grootmeester. 12..Dxb2 13. Tc1 0-0 13..Lxc3? 14. Tb1
Da3 15. Txb7± 14. Pa4 Op 14. Pb5 had ik een interessant
kwaliteitsoffer klaar liggen: 14..exd5 15. Tb1 Df6 16. Pc7 dxc4 17.
Txb7 Dc6 18. Db1 Pa6 en zwart heeft gevaarlijke vrijpionnen. 14..Db4
15. e4?! Kritiek is hier 15. Lb3! Pa6 16. Tc4. De zwarte stelling
kraakt dan in zijn voegen. 15..fxe4 Ik vond 15..La6 te remiseachtig:
16. Lxa6 Pxa6 17. dxe6 dxe6 18. exf5 exf5 Zwart heeft een pion meer,
alleen de structuur op de koningsvleugel laat te wensen over. 16. Pg5
La6
17. a3!? Plotseling schrok ik hier van 17..Dxa3 18.Tc3 Lxc3 19.Dh5 met
mat! Derhalve besloot ik tot 17..Da5?. Als ik even goed gerekend had,
was ik ongetwijfeld tot de conclusie gekomen dat de witte aanval na
17..Dxa3 18. Tc3 Db4 weinig om het lijf heeft. Na bijvoorbeeld 19. Tg3
heb ik 19..Dxc4 en f1 hangt. Overigens komt het dameoffer niet echt in
aanmerking: 17..Dxc4 18.Txc4 Lxc4 19.fxe6!. 18. Pxe4 Veel sterker was
hier 18. Te1! waarna zwart klem staat, bijv.18..Lxc4 19. Txc4 exd5 20.
Txc5. 18..exd5 19. Lxd5 19. Dxd5? Dxa4 19..Lxf1 20. Lxa8 Lb5 21. Paxc5
Dxa3? Hier beoordeelde ik de resulterende eindspelen verkeerd.
Natuurlijk had ik gezien dat 21..Pc6 verloor: 22. Pxd7! Txa8 23. Pef6+
Kh8 24. Dh5 Ld3 25.Df3 +-. De juiste voortzetting was echter 21..Pa6
22. Ld5 Dxa3 23. Tb1 Pxc5 24.Txb5 Pxe4 25.Lxe4. Zwart moet daar beter
staan. 22. Tb1 Pa6 23. Txb5 Pxc5 24. Txc5 Txa8 25. Tg5 Op zich is er
niets mis met deze stelling, ware het niet dat het in de praktijk heel
lastig speelt. Zwart moet steeds om zijn koning denken. 25..Db2
Eigenlijk had ik de zetherhaling moeten pakken: 25.Tc8 26. Txg7+ Kxg7
27. Dd4+ Kf8 28. Dh8+ Ke7 29. De5+ Kf8 maar ja, de zoektocht naar
fortuin en glorie... 26. g3 Handiger is 26. h4. 26..Te8 27. Pd6 Te5
28. Pf5 Kh8 29. h4 Op 29. Dg4 heeft zwart nog 29..Db7. 29..Lf8? Nu
loopt het uit de hand. Aangewezen was 29..h6. Heel fraai is de
winstvariant na 29..Lf6: 30. Df3 (30. Dxd7? Dc1+) 30..Db1+ 31. Kh2 De4
32. Pd6!!+-. 30. Dxd7 Db1+ 31. Kh2 Db6 32. Kg2 Te2 33. Pd4 1-0
Voor alle fans: het is niet gelukt. Het is niet de eerste keer en
waarschijnlijk ook niet de laatste. Maar er moet iemand zijn die het
tenminste probeert. Dat men van Baarn tot Leiden met samengeknepen
billen aan het internet gekluisterd zit, wachtend op resultaten, maakt
de strijd enkel meer heroïsch.
Koninklijke Nederlandse Schaakbond