Breitners Amsterdam
9 april tot en met 5 september 2004
5 april 2004 - Johanneke Helmers
Het Amsterdams Historisch Museum opent in het voorjaar de
tentoonstelling Breitners Amsterdam. Zowel schilderijen als foto's van
George Hendrik Breitner(1857-1923), de schilder van de stad Amsterdam
bij uitstek. De bijzondere samenstelling en opbouw van de
tentoonstelling levert een indrukwekkend beeld op van Amsterdam rond
1900. In Breitners Amsterdam maakt de bezoeker kennis met de
geschiedenis van de stad. Maar vooral zullen liefhebbers, bewoners en
bezoekers van Amsterdam aan de hand van bekende plekken de stad uit
een recent verleden herkennen.
Breitners Amsterdam, herkenning van het verleden
Breitner
In de tentoonstelling is de fascinatie van Breitner voor de stad
zichtbaar in zijn schilderijen en foto´s. De bezoeker wordt meegenomen
naar het verleden en maakt kennis met Amsterdam rond 1900. Zo ervaart
hij de onrust en beweging van het leven in de stad zoals Breitner die
heeft vastgelegd.
Bekende plekken
De werken van Breitner zijn voornamelijk gegroepeerd rond bekende
plekken in de stad: de Dam, het Rokin, de Kalverstraat, de
Brouwersgracht, de Lauriergracht en de Teertuinen. Maar ook
bouwwerkzaamheden, stadsdoorbraken en de mensen in de stad zelf komen
aan bod. Straatmeubilair, filmbeelden en straatgeluiden van lopende
figuren, karren die door paarden worden voortgetrokken of trams die op
de schilderijen voorkomen, versterken de beelden. Voor de totale
herkenning worden ook foto's uit het heden getoond, genomen op de
plaatsen waar Breitner zijn Amsterdamse wereld observeerde en
vastlegde. Op een tussenverdieping kan men zich wanen in het atelier
van Breitner, waar studies, schetsen en foto's van hem te zien zijn.
George Hendrik Breitner (1857-1923)
Het Amsterdam van Breitner was een stad vol maatschappelijke en
culturele veranderingen. Hij trof hier een kring van gelijkgestemden,
waaronder jonge schrijvers en schilders van Tachtig. Daarnaast
ontdekte hij in Amsterdam een voor hem nieuw medium om uitdrukking te
geven aan wat hij zag: de fotografie. Aanvankelijk dienden de foto's
als hulpmiddelen voor zijn schilderijen. Uiteindelijk ontstonden
foto's en schilderijen naast en met elkaar. Zij vormen als zodanig
Breitners gehele oeuvre.
Breitner en Amsterdam
De beweging in en verandering van de stad Amsterdam fascineerde
Breitner. De stad die halverwege de negentiende eeuw nog 224.000
inwoners telde, moest veertig jaar later, toen Breitner er kwam wonen,
aan meer dan het dubbele aantal mensen onderdak bieden. Amsterdam
zinderde van activiteit. Nieuwe woonwijken werden gebouwd aan de rand
van de stad en in de binnenstad werden oude panden afgebroken om
plaats te maken voor grote prestigieuze gebouwen. In dat Amsterdam -
dat brandpunt van dynamische beweging door economische vooruitgang,
explosieve stadsuitbreiding en culturele veranderingen - wilde
Breitner zijn. Breitner zocht in Amsterdam de unieke combinatie van
een schilderachtige oude stad met de bruisende dynamiek van de
vooruitgang.
© Gemeente Amsterdam
Gemeente Amsterdam