FNV Bouw
Nieuwe bouw-CAO lijkt nog ver weg
Op 8 april hebben alle kaderleden van FNV Bouw een brief ontvangen van de eerste onderhandelaar en delegatieleider van de vakbonden, John Kerstens.
De onderhandelingen over een nieuwe bouw-CAO zijn gestaakt door de werkgeversdelegatie omdat zij verder van mening is dat verder overleg niet mogelijk is.
In de brief geeft John Kerstens uitleg.
Kaderleden van FNV Bouw
Beste collega's,
Afgelopen vrijdagavond 3 april hebben werkgevers de onderhandelingen over een nieuwe bouw-
CAO gestaakt omdat volgens hen 'zinvol overleg niet mogelijk bleek'. De vakbonden zouden `de
noodzaak van verandering' niet inzien, vasthouden aan `alle in het verleden gemaakte afspraken'
en een eisenpakket hebben ingediend dat tot `forse loonkostenstijgingen' zou leiden.
Natuurlijk hoort een beetje overdrijven bij onderhandelingen; zeker als die niet zo willen vlotten.
Toch leek het mij goed om u op de hoogte te stellen van ònze kant van het verhaal. Zodat u, maar
wellicht ook uw werkgever, ziet dat het toch allemaal net even een slag anders ligt. En ook uw
werkgever zich wellicht de vraag stelt of dit nou allemaal zo moet. Want ik kan me niet voorstellen
dat de gemiddelde Nederlandse bouwwerkgever na alle commotie in de media over de bouwfraude
zit te wachten op wéér een conflict; deze keer met zijn eigen mensen. Zeker niet als een akkoord
met de vakbonden binnen handbereik lijkt.
Het gaat niet goed met de Nederlandse economie, en dus ook niet met de bouw. Dat realiseren
vakbonden zich. Daarom ook is vorig jaar het Najaarsakkoord tot stand gekomen. In dat
Najaarsakkoord is voor de jaren 2004 en 2005 verregaande loonmatiging afgesproken: de 'nullijn'.
Op die manier worden de loonkosten voor werkgevers in de hand gehouden. Zonder
Najaarsakkoord zouden vakbonden zijn uitgegaan van een structurele loonruimte van 4% dit jaar
en 3,2% in 2005. Nu is dat een stuk minder: 'werkgevers, tel uit je winst!'
Voor bouwwerkgevers schijnt dit echter niet genoeg te zijn. De winst van het Najaarsakkoord is
goed en wel in de achterzak gestopt, of de hand wordt al weer uitgestoken naar de portemonnee van
de bouwvakker. Bouwwerkgevers eisen namelijk dat die fors inlevert. Door bijvoorbeeld een flinke
verslechtering van de reisurenregeling, een forse verhoging van de pensioenpremie, inlevering van
vrije dagen en loon bij ziekte en een zodanige aantasting van de regelingen omtrent arbeidsduur en
arbeidstijd dat iedereen er véle honderden euro's op jaarbasis op achteruitgaat. Om nog maar niet
te spreken over zulke zaken als afschaffing van de automatische prijscompensatie en de
vakantiebon.
Over al die verslechteringsvoorstellen wordt overigens een sausje van 'kostenreductie'
'productiviteitsverhoging' en 'flexibilisering' gegoten. Dat klinkt beter. Op zich zijn die termen voor
ons geen vieze woorden. Het kan echter niet zo zijn dat de rekening daarvoor helemaal op het
bordje van de bouwvakker wordt gelegd. Wij hebben aangegeven dat in die gevallen dat er duidelijk
aanleiding is voor 'maatwerk' best met ons te praten valt. Is het aanpassen van de arbeidsduur- en
arbeidstijdregelingen in een onderneming noodzakelijk en kan daardoor behoud van
werkgelegenheid worden gegarandeerd, dan kunnen daarover met de bonden afspraken worden
gemaakt. We kunnen ons bovendien voorstellen dat met ondernemingsraden over een aantal in de
cao benoemde onderwerpen een totaalpakket (een zogenaamde 'package-deal') wordt afgesproken,
waarvan onder meer een eigen reisurenregeling deel kan uitmaken. Op die wijze kan worden
ingespeeld op de specifieke omstandigheden waarmee een onderneming kan worden
geconfronteerd, terwijl de in de cao opgenomen regelingen overeind blijven.
Werkgevers hebben tot voor kort ook steeds op zulk soort oplossingen aangedrongen. Nu gaan die
ineens echter niet ver genoeg meer en moeten de algemene cao-regelingen over de hele linie fors
worden verslechterd. Het lijkt erop dat werkgevers het gevoel hebben dat ze zó sterk staan dat ze nú
willen 'cashen'. Ten koste van de bouwvakker, die terwijl híj aan de nullijn vastzit moet constateren
dat van alles zo links en rechts toch al duurder wordt.
Werkgevers geven subtiel aan dat een forse verlaging van de kosten noodzakelijk is om te
voorkómen dat (ook door hen) 'goedkope buitenlandse werknemers' worden ingehuurd. Dat is de
wereld op zijn kop. De misstanden waarbij allerlei 'koppelbazen nieuwe stijl' grof geld verdienen
over de ruggen van Oost-Europese collega's worden zo gebruikt om de 'te dure' Nederlandse
bouwvakker de pin op de neus te zetten. Het zou beter zijn om die misstanden aan te pakken in
plaats van je erachter te verschuilen. De vakbonden hebben daartoe bij de onderhandelingen dan
ook concrete voorstellen ingediend. Op die manier wordt gelijk iets gedaan aan het toch al niet zo
beste imago van de bouw; een argument dat zeker ook werkgevers zou moeten aanspreken. Denken
dat de kosten van de Nederlandse bouwvakker kunnen worden teruggebracht naar het niveau
waarvoor buitenlandse werknemers nu (illegaal) aan de slag zijn, is bovendien een illusie.
Wat betreft de 'forse loonkostenstijgingen' waar vakbonden op uit zouden zijn tenslotte nog dit: in
lijn met het Najaarsakkoord hebben wij voor 2004 geen structurele loonsverhoging, maar slechts
een eenmalige uitkering voorgesteld. Daarnaast willen we afspraken maken over een goede
reiskostenvergoeding en een bijdrage van de kant van werkgevers aan de fors gestegen
ziektekosten. De meeste van onze voorstellen kosten echter geen geld, maar leiden wel tot
afspraken waar de sector als geheel bij gebaat is. Ik noem hier bijvoorbeeld onze plannen voor
reïntegratie van zieke werknemers, het voorkómen van arbeidsongeschiktheid en het invulling
geven aan loopbaanperspectieven of de plannen met betrekking tot de al genoemde naleving van
wet en cao ten aanzien van buitenlandse werknemers.
Ik ga ervan uit u op deze wijze voldoende te hebben geïnformeerd. Zodra daar aanleiding toe is,
hoort u natuurlijk opnieuw van ons. In de tussentijd kan het wellicht geen kwaad dat u deze brief
ook eens door uw collega's èn uw werkgever laat lezen.
John Kerstens,
namens de onderhandelingsdelegatie van FNV Bouw.
---- --