Prismant

ziekenhuizen
Mortaliteit ziekenhuizen
Regioverschillen in mortaliteit ziekenhuizen

Utrecht, 8 april 2004

Nederland kent per regio opmerkelijke mortaliteitsverschillen in ziekenhuizen. Het sterftecijfer in de ziekenhuizen in het noordoosten is bijvoorbeeld structureel lager dan in het zuidwesten van Nederland. En in grote ziekenhuizen ligt dat hoger dan in academische ziekenhuizen.

Bovenstaande blijkt uit het artikel Nederlandse (ziekenhuis)mortaliteit: de realiteit onder ogen zien van Joris Meegdes. Hij is senior adviseur bij Prismant.

In Nederland sterven jaarlijks ruim 140.000 mensen. Eén op de drie mensen sterft in een ziekenhuis. Dit is de laatste jaren nauwelijks veranderd. Meegdes gebruikt openbare bronnen en stelt dat het totaal aantal sterfgevallen in ziekenhuizen in de periode 1992-2002 is teruggelopen (zie tabel 1). Dit is conform de huidige trend, waarin sterfte zoveel mogelijk in de directe omgeving plaatsvindt.

Tabel 1: Overledenen Nederland en in ziekenhuizen, 1992 t/m 2001

jaar

totaal

waarvan in ziekenhuizen

absoluut

absoluut

in %

1992

129.887

46.880

36,1

1993

137.795

48.987

35,6

1994

133.471

46.807

35,1

1995

135.675

47.890

35,3

1996

137.561

47.662

34,6

1997

135.783

47.936

35,3

1998

137.482

48.133

35,0

1999

140.487

47.487

33,8

2000

140.527

47.837

34,0

2001

140.377

46.467

33,1

2002

142.355

Bron: CBS en Prismant

Geografisch gezien zijn er opmerkelijke verschillen waarneembaar. De ziekenhuizen in de drie noordelijke provincies blijven in genoemde periode onder het Nederlandse gemiddelde. In de ziekenhuizen in het westen komt de ziekenhuismortaliteit télkens boven het landelijke niveau uit. Opvallend is ook het oosten, waar het sterftecijfer in ziekenhuizen daalt. In de drie andere landsdelen neemt deze juist toe.

Groot en klein
ok de omvang van het ziekenhuis blijkt bepalend voor de verschillen in sterfte. Kleine ziekenhuizen hebben de laagste mortaliteit, de grote algemene ziekenhuizen scoren het hoogst (zie tabel 2).

Tabel 2: Ziekenhuissterfte per 100 klinische opnamen naar soort ziekenhuis, 2001

mortaliteit

klein

middel-groot

groot

universitair

totaal

minder dan 2,00

2


1

3


2,00 -

2


1


3


2,25 -

4


3


1

8


2,50 -

1


3


1


1


6


2,75 -

3


4

6

3

16

3,00 -

5

13

3


2

23


3,25 -
2

9

8

2

21

3,50 -

5

2

7

3,75 -
3

2


6

11


4,00 en meer


1


2


3

totaal


22


42


29


8


101

gemiddelde


2,91


3,14


3,34


3,07


3,19

index


91


98


105


96


100

Samengesteld op basis van informatie Prismant.

Het aantal overleden patiënten (per opname) ligt in de universitaire ziekenhuizen 8% lager dan in de grote algemene ziekenhuizen. Dat is opmerkelijk, omdat academische ziekenhuizen vaak een last resort functie hebben en daarmee over het algemeen een zwaardere patiëntenmix hebben. De tabel toont een concentratie tussen de 2,75 en 3,50 overleden patiënten per 100 opnamen. Desondanks zijn er naar boven én onder duidelijke uitschieters, met de groep van middelgrote ziekenhuizen als exponent.

Artikel mortaliteit