Kamerstuk, 5-4-2004
Beheersing groei AWBZ / voorhang aanwijzing ex WTG
Hierbij informeer ik u over de ontwikkeling van de productieafspraken
in de verschillende AWBZ-sectoren.
De procedure
Instellingen moeten jaarlijks, binnen de geldende beleidsregels,
productieafspraken maken met het zorgkantoor. Die afspraken moeten
vóór 1 maart door middel van het zogenoemde budgetformulier bij het
College Tarieven Gezondheidszorg/Zorgautoriteit in oprichting
(CTG/ZAio) worden ingediend. Het CTG/ZAio gaat na of de afspraken
conform de beleidsregels zijn gemaakt en registreert deze. Dat is
inmiddels voor het jaar 2004 voor het overgrote deel gebeurd. Bij
geconstateerde strijdigheid met de beleidsregels moeten instelling en
zorgkantoor de afspraak herzien. Is dat niet het geval dan
sanctioneert het CTG/ZAio de afspraken en kan tot bevoorschotting van
de instellingen worden overgegaan. Volgens de huidige beleidsregels
kunnen instellingen met zorgkantoren aanvullende productieafspraken
maken tot uiterlijk 1 december 2004.
Na afloop van een jaar dienen de instellingen en het zorgkantoor het
nacalculatieformulier in en worden de in dat jaar werkelijk
gerealiseerde productieafspraken vastgesteld. Op basis daarvan wordt
het definitieve budget voor het afgelopen jaar bepaald. Tevens wordt
bepaald of de instelling nog geld moet ontvangen of terugbetalen.
Bevindingen
Mij is uit voorlopige informatie van het CTG/ZAio gebleken dat de
totaal gecontracteerde omzet in de AWBZ voor het jaar 2004 nu al
volledig de in de begroting geraamde middelen opsoupeert. Ervaring uit
voorgaande jaren leert dat in de loop van het jaar nog aanvullend voor
enkele honderden miljoenen wordt bijgecontracteerd. Dat zou, nog los
van de structurele doorwerking van overschrijdingen uit het vorige
jaar, daardoor tot zeer forse overschrijdingen in 2004 leiden. Hoewel
de CTG/ZAio-cijfers nog definitief moeten worden vastgesteld verwacht
ik geen wezenlijke verandering van dit beeld. Dit verontrust mij zeer.
Wat mij eveneens verontrust zijn berichten die ik krijg over de aard
van de gecontracteerde zorg. Die berichten hebben betrekking op
verschuivingen naar duurdere functies (bijvoorbeeld van huishoudelijke
zorg naar persoonlijke verzorging) en op de explosieve stijging met
soms honderden procenten van de functies met de nodige
interpretatieruimte zoals ondersteunende en activerende begeleiding en
het leveren van advies, instructie en voorlichting.
Daarnaast bereiken mij ook berichten, vooral uit de thuiszorg, dat de
feitelijke afzet van zorg achterblijft bij de afzet in vergelijkbare
periodes vorig jaar. De thuiszorg schrijft dat toe aan het strenger
indiceren en aan de effecten van de verhoogde eigen bijdrage. Daarover
heb ik u naar aanleiding van eigen onderzoek deze week afzonderlijk
geïnformeerd.
Ik wil het proces van dreigende overschrijdingen aan de ene kant en
mogelijke onderschrijdingen aan de andere kant, die eerst volgend jaar
worden nagecalculeerd, niet op zijn beloop laten. Mijns inziens is er
dan sprake van een ondoelmatige toedeling van schaarse collectieve
middelen.
Beheerste selectieve groei
De voortdurende dreiging van overschrijdingen nopen tot meerdere
beheersingsmaatregelen. Ik kom daar binnenkort uitgebreider bij u op
terug. Bij deze gelegenheid wil ik u in ieder geval melden dat ik
ernaar streef om de toedeling van middelen zo doelmatig mogelijk te
laten zijn, door te kiezen voor een beheerste selectieve groei.
Beheerst omdat ik in ieder geval vanaf 2005 binnen de afgesproken
ramingen wil blijven. Selectief omdat ik van mening ben dat daar waar
partijen hun verantwoordelijkheid nemen zij niet de negatieve gevolgen
moeten ondervinden van onbeheersbaarheid elders en omdat ik de ruimte
die in sommige sectoren mogelijk ontstaat mede wil benutten om
knelpunten elders op te lossen. Groei omdat ik de afspraken die voor 1
maart 2004 zijn gemaakt wil aanvaarden en omdat daar waar
daadwerkelijk zorgbehoefte is die zorg ook geleverd moet kunnen
worden.
Aanwijzing ex WTG
Op grond van artikel 14 van de Wet tarieven gezondheidszorg (WTG)
informeer ik u hierbij over de zakelijke inhoud van mijn voornemen om
aan het CTG/ZAio een aanwijzing te geven. Overeenkomstig genoemd
artikel zal tot het geven van de aanwijzing niet eerder worden
overgegaan dan nadat tien dagen verstreken zijn na verzending van deze
brief.
Zakelijke inhoud van de aanwijzing:
Met mijn voorgenomen aanwijzing beoog ik het beperken van extra
productieafspraken AWBZ na 1 maart 2004.
De voorgenomen maatregel voorziet erin dat het indienen van
aanvullende productieafspraken na 1 maart 2004 alleen in bijzondere
situaties nog mogelijk is. Nacalculatie zal plaatsvinden op basis van
de werkelijke productie waarbij het niveau van de op 1 maart
ingediende productieafspraken vooralsnog de bovengrens is.
De maatregel geldt voor alle zorgvormen waarover partijen afspraken
maken.
Voorzover tussen 1 maart 2004 en heden primaire aanvragen zijn
ingediend door instellingen en zorgkantoren kunnen deze door het
CTG/ZAio worden afgehandeld. Voor het overige geldt dat voorzover het
gaat om te lange wachttijden voor geïndiceerde zorg die tot
aanvullende afspraken kunnen nopen, het zorgkantoor daarvoor
allereerst compensatie dient te vinden door een neerwaartse
bijstelling van met andere instellingen gemaakte afspraken. Hierbij
staat budgettaire neutraliteit voorop. Wanneer het zorgkantoor
richting CTG/ZAio kan aantonen dat dit tot onaanvaardbare situaties
leidt, is aanvullende productiegroei mogelijk. Met het CTG/ZAio maak
ik hierover nadere afspraken.
Een afschrift van deze brief zend ik aan het CTG/ZAio, CVZ, CTZ, de
zorgkantoren en brancheorganisaties van verzekeraars en aanbieders.
De Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
drs. Clémence Ross-van Dorp
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport