Ministerie EZ
Vragen van de leden Vos en Duyvendak (beiden GroenLinks) aan de ministers van Economische Zaken en van Justitie over de fraude bij 'kleine bouwers'.

( Ingezonden 2 maart 2004)

Datum: 02-04-2004

De Minister van Economische Zaken, mr. L.J. Brinkhorst, heeft deze vragen mede namens de Minister van Justitie als volgt beantwoord.


1 Deelt u de analyse dat ook bij de kleinere bedrijven prijsafspraken gemaakt worden ten aanzien van de kleine bouwprojecten en dat deze fraude nog steeds actueel is?

Tijdens de parlementaire enquête Bouwnijverheid is aan de orde gekomen dat er in de bouwsector prijsafspraken worden gemaakt. Ook daarna is uit verschillende onderzoeken van de NMa gebleken dat er in de bouwsector veel verboden prijsafspraken zijn gemaakt. Ook (recente) berichten in de media wijzen erop dat op grote schaal verboden afspraken zijn gemaakt tussen bouwbedrijven. Ik heb geen reden om aan te nemen dat het verboden kartelgedrag uitsluitend plaats gevonden heeft bij de grote bouwbedrijven.

Na de parlementaire enquête is de NMa haar onderzoek gestart in de grond-, weg- en waterbouwsector, aangezien daar de meest concrete aanwijzingen waren. De NMa breidde haar onderzoek sinds 2002 uit van de grond-, weg- en waterbouwsector naar aanverwante en andere segmenten, zoals naar de B&U-sector. Het NMa-onderzoek is derhalve breed en richt zich niet uitsluitend op één bepaald segment of uitsluitend op grote bouwondernemingen en grote aanbestedingen.

Zo legde de NMa in december 2003 boetes op aan kleine aannemers voor een kartelafspraak rond een klein werk in Amsterdam Noord. Dit betrof een aanbesteding van eind 2003.


2 Bent u van mening dat het huidige pakket voornemens naar aanleiding van de enquête bouwnijverheid naar grote bouwprojecten voldoende is om ook deze fraude aan te pakken? Kunt u dit toelichten?

Het huidige pakket voornemens naar aanleiding van de parlementaire enquête is ook toereikend om deze fraude aan te pakken. De regieraad bouw die ingesteld is heeft bepaald een bredere scope dan alleen het grote bouwbedrijfsleven. De aanbestedingsregels worden helderder. Deze regels richten zich ook op kleinere bouwers. De NMa heeft een speciale taakgroep voor de bouw, met extra capaciteit voor onderzoeken in deze sector. Deze taakgroep doet ook - in voorkomend geval - onderzoek naar kleine en middelgrote bouwondernemingen.

Naar aanleiding van de parlementaire enquête Bouwnijverheid is ook in het kabinetsstandpunt Evaluatie Mededingingswet tot uitdrukking gekomen dat de bevoegdheden van de NMa om prijsafspraken te kunnen ontdekken versterkt moet worden. In het kabinetsstandpunt stelt het kabinet dan ook voor de bevoegdheden en het sanctie-instrumentarium van de NMa te verscherpen. Versneld zal ik twee bevoegdheden van NMa verscherpen: introductie van de mogelijkheid tot binnentreden in privé-woningen en hogere boetes op niet-meewerken aan NMa onderzoek. Met deze maatregelen - regieraad, aanbestedingsregels, bevoegdheden en capaciteit NMa - hoop ik in de gehele bouwsector (groot, klein en middenbedrijf) een cultuuromslag te bereiken.


3 Bent u bereid nader onderzoek te doen om de omvang en oorzaak van deze bouwfraude boven tafel te krijgen?

De parlementaire enquêtecommissie bouwnijverheid deed reeds uitvoerig onderzoek naar de bouwfraude. De NMa houdt aanbestedingen in het algemeen en in de bouw in het bijzonder als een belangrijke handhavingprioriteit voor het jaar 2004. Bij deze aandacht voor de sector bouw, maakt de NMa in beginsel geen onderscheid tussen midden- en kleinbedrijf enerzijds en grootbedrijf anderzijds. Naar aanleiding van de oproep aan bouwbedrijven om "schoon schip" te maken voor 1 mei 2004, die óók gericht is aan kleinere bouwondernemingen, komt bij de NMa meer informatie uit schaduwboekhoudingen beschikbaar. Het lijkt mij niet opportuun op dit moment nog een algemeen onderzoek te doen naar omvang of oorzaak van bouwfraude. Het beleid van het kabinet is er op gericht om een cultuuromslag te bereiken in de bouwsector.

Een onderdeel van dat beleid is dat de NMa overtredingen van het kartelverbod onderzoekt en sanctioneert.

Toelichting:
Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen terzake van het lid De Wit (SP), eveneens ingezonden 2 maart 2004

Meer informatie
Voor meer informatie over dit onderwerp kunt u terecht bij Postbus 51, telefoon 0800 - 6463951, e-mail: ezinfo@postbus51.nl. Voor journalisten: Paula de Jonge, persvoorlichter, telefoon (070) 379 75 52, e-mail: A.T.M.deJonge@minez.nl