Ingezonden persbericht


Studiedag VLG en VHG op 2 april 2004 te Den Haag

Veetransport. Gebaande paden of nieuwe wegen?

Op vrijdag 2 april 2004 organiseren de Vereniging voor Landbouwgeschiedenis (VLG) en het Veterinair Historisch Genootschap (VHG) de studiedag 'Veetransport. Gebaande paden of nieuwe wegen?' Het thema is verleden, heden en toekomst van het transport van vee over lange afstand. Op het programma staan vier lezingen (van twee historici, een bioloog en een dierenarts) en een debat met vertegenwoordigers van verschillende organisaties onder leiding van etholoog prof.dr. B.M. Spruijt over het thema 'Heeft veetransport toekomst?' Het programma duurt van 09.30 uur tot 16.30 uur. Aansluitend is er een borrel. De studiedag staat open voor alle belangstellenden.

Kosten en aanmelding

De toegangsprijs (inclusief koffie/thee, lunch en borrel) bedraagt voor leden van de VLG 20 Euro. De toegangsprijs voor niet-leden is 25 Euro. De inschrijving van VLG-leden en overige belangstellenden moet 29 maart zijn ontvangen op het secretariaat van de Vereniging voor Landbouwgeschiedenis. De toegangsprijs moet contant op de studiedag op 2 april 2004 worden voldaan (pinnen is niet mogelijk).

Plaats

De studiedag wordt gehouden in de Aula van de Koninklijke Bibliotheek, Prins Willem-Alexanderhof 5 te Den Haag. De Koninklijke Bibliotheek ligt pal achter het Centraal Station Den Haag. Het gebouw is goed toegankelijk.

Aanmelding (geen inlichtingen)
door middel van onderstaand aanmeldingsstrookje
of
stuur een E-mail naar aicha.elmakoui@wur.nl
Wilt u zo vriendelijk zijn bij aanmelding door middel van E-mail uw naam te vermelden en eventueel de naam en het lidmaatschap van uw introducé. Leden van de VLG en het VHG krijgen voorrang bij aanmelding, de registratie van overige belangstellenden gaat op volgorde van binnenkomst. Mocht u onverhoopt verhinderd zijn, wilt u zich dan afmelden bij het secretariaat van de VLG? (tel.: 0317-482096)

Inlichtingen (geen aanmelding)
Dr. T. Duffhues, e-mail: ton.duffhues@freeler.nl, tel 013 5836247 / 06 21212442. .

Programma studiedag 2 april 2004

'Veetransport. Gebaande paden of nieuwe wegen?'

9.30-10.15 ontvangst met koffie leden VLG

10.15-11.15 algemene ledenvergadering Vereniging voor Landbouwgeschiedenis (Aula)

11.15-11.20 welkomstwoord door prof.dr. Bert van der Weijden (voorzitter VHG)

11.20-11.30 inleiding dagthema door dagvoorzitter prof.dr. Berry Spruijt (etholoog, Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit van Utrecht)

11.30-12.05 dr. Henk Hillegers (freelance bioloog) Veetransporten in zuidelijk Limburg in het verleden.

12.05-12.40 dr. Wilma Gijsbers (historica, Instituut voor Nederlandse Geschiedenis) Ossen voor de bijl. Het vroegmoderne transport van slachtossen naar verre markten.

12.40-13.40 lunchpauze

13.40-14.15 dr. Ronald Rommes (freelance historicus) Runderpest in Nederland in de 18de en 19de eeuw. Verspreiding en bestrijding.

14.15-14.50 dr. Bert Lambooij (dierenarts, Animal Sciences Group, Wageningen) De behandeling en het welzijn van slachtdieren tijdens transport over lange afstand.

14.50-15.20 theepauze

15.20-16.20 debat o.l.v. prof.dr. Berry Spruijt met vertegenwoordigers van verschillende organisaties over de vraag 'Heeft veetransport toekomst?' Aan de orde komen: kwaliteit dierproduct, volksgezondheid, economische belangen, regelgeving en welzijn, alternatieven zoals vervoer van ingevroren dierlijke producten, slachterij op bedrijven.

16.20-16.30 afsluiting door prof.dr. Pim Kooij (voorzitter VLG)

16.30-17.30 borrel

Samenvattingen lezingen

Lezing 1:
Veetransporten in zuidelijk Limburg in het verleden. H. Hillegers. Kasteelstraat 17, B-3620 Neerharen, België.

Tijdens deze voordracht wordt summier ingegaan op het transport in het verleden van minstens 10 soorten gedomesticeerde dieren (landbouwhuisdieren) in zuidelijk Limburg. Daarnaast worden de reden van, de wijze van, de richting, afstand en de tijdspanne van deze veetransporten kort toegelicht. Het brede scala van veetransporten effectueerde in een even zo breed spectrum van nu nog herkenbare sporen in het landschap van Zuid-Limburg: zonder veetransport (o.a. "heerdgang") géén kalkgraslanden met o.a. orchideeën, géén holle wegen, dorpspleintjes e.d. Kortom, zonder veetransport zou zuidelijk Limburg er landschappelijk gesproken, heel anders uitzien.

Lezing 2:
Ossen voor de bijl. Het vroegmoderne transport van slachtossen naar verre markten. W. Gijsbers. Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, Postbus 90755, 2509 LT Den Haag.

Veetransport is van alle tijden. In de 15de eeuw werd de internationale handel in slachtossen in Europa grootschaliger en namen de afstanden waarover de dieren naar de markten werden vervoerd toe. In mijn lezing staat het voorjaarstransport van levende ossen vanuit Denemarken en Sleeswijk-Holstein naar de Nederlanden centraal (15de-18de eeuw). Op het hoogtepunt van de export uit dit gebied (1612) werden meer dan 50.000 ossen in de tolboekhouding geregistreerd. Een belangrijk deel van de jaarlijkse export was bestemd voor de Noord-Nederlandse markt. Het transport naar het Nederlandse afzetgebied ging over land en zee. Hoe nu was dit ossentransport georganiseerd, wie waren erbij betrokken en wat komen we honderden jaren na dato uit archiefdocumenten nog te weten over de behandeling en het welzijn van de ossen tijdens het transport?

Lezing 3:
Runderpest in Nederland in de 18de en 19de eeuw. Verspreiding en bestrijding. R. Rommes. Nimrodlaan 40, 3721 BX Bilthoven.

Niet alleen in de huidige tijd worden dierziekten verspreid door internationale veetransporten. Ook in vroeger eeuwen was dat het geval. Nadat de ziekte reeds enige jaren elders in Europa heerste, werd ook Nederland in 1713 opgeschrikt door een uitbraak van de runderpest (pestis bovina). Na circa acht jaar te hebben rondgewaard, verdween de ziekte om in de loop van de 18de en 19de eeuw nog enkele malen terug te keren vanuit de omringende landen. De gevolgen waren telkens verschrikkelijk, met een enorme sterfte onder het vee. Op verschillende niveau's werden maatregelen genomen, zowel om (verdere) verspreiding van de ziekte te voorkomen als om de gevolgen voor mens en dier te verzachten. Het duurde echter tot de jaren zestig van de 19de eeuw eer men succesvol was. Sindsdien is de ziekte, die in Afrika nog voorkomt, niet meer teruggekeerd in Nederland.

Lezing 4:
De behandeling en het welzijn van slachtdieren tijdens transport over lange afstand. E. Lambooij. Animal Science Group, Wageningen UR, Divisie Nutrition and Food, Postbus 65, 8200 AB Lelystad.

De laatste decennia worden de vervoersafstanden steeds groter door een verbeterde economie en vooruitzichten van de internationale handel. De meest algemene manier van transport is over de weg, hoewel over het algemeen transport per trein, over zee of door de lucht een hogere graad van acceptatie heeft. Transport heeft te maken met sociale stress (b.v. mengen van dieren die elkaar niet kennen) en niet-sociale stress (b.v. ruwe behandeling). Een aanpassing aan de sociale of fysieke omgeving is vereist als de behoefte van het individu om een bepaald gedrag uit te voeren niet overeenstemt met de mogelijkheden die het heeft (of denkt te hebben) om dit in de gegeven of verwachte omstandigheden te realiseren. Fysieke en psychische factoren, die deze toestand veroorzaken zijn stressoren. Wanneer de controle systemen overbelast zijn is er een reductie in biologische fitheid en wordt de term stress gebruikt.

Dieren moeten onafhankelijk van het doel van het transport fit zijn voor vertrek. De dieren moeten goed worden voorbereid. Het is algemeen aanvaard, dat dieren in hun natuurlijke positie moeten kunnen staan en liggen tijdens de duur van het transport. Het effect van het microklimaat op het welzijn van het dier tijdens transport is moeilijk te meten. Gesloten wagens met airconditioning zou de beste oplossing zijn. Deze wijze van klimaatbeheersing is gunstig voor het welzijn van alle diersoorten tijdens transport en ook voor de kwaliteit van het vlees na het slachten. Waar vindt u de Koninklijke Bibliotheek?
Het KB-gebouw bevindt zich tussen het Centraal Station en de Utrechtse Baan in Den Haag. Op onderstaande plattegrond is aangegeven hoe u de KB kunt bereiken.

Trein

Vanaf perron 12 op het Centraal Station (1) wordt aangegeven hoe te lopen om de hoofdingang (A) van de bibliotheek te vinden.

Auto

Vanaf het Prins Clausplein de A12 richting Den Haag aanhouden en blijven volgen (dit is de Utrechtse Baan). Neem afrit 2 (P-Centrum). Bij de verkeerslichten (2) rechtdoor en vervolgens bij de tweede kruising (3) linksaf. Bij de rotonde (4) gaat u naar links.
Aan de Prinses Irenestraat vindt u een parkeergarage onder het winkelcentrum Babylon en, aan de andere kant, een parkeergarage van Q-Park.

Koninklijke Bibliotheek - Nationale bibliotheek van Nederland

---- --