Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Advies 'Palliatieve chemotherapie'
De Voorzitter van de Tweede Kamer
Der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
Ons kenmerk Inlichtingen bij Doorkiesnummer Den Haag
CZ/IZ/2469458
Onderwerp Bijlage(n) Uw brief
advies 'Palliatieve chemotherapie'
In oktober 2003 heeft de Gezondheidsraad het advies `Palliatieve chemotherapie'
uitgebracht. Palliatieve chemotherapie maakt onderdeel uit van de palliatieve zorg, welke
zich volgens de WHO richt op de bestrijding van klachten op lichamelijk, psychisch, sociaal
en levensbeschouwelijk gebied. In het advies wordt een gedegen overzicht gegeven van de
stand van zaken van palliatieve chemotherapie in Nederland. Ik bericht u over de activiteiten
die, gebaseerd op het advies, ondernomen zullen moeten worden ten aanzien van de
palliatieve chemotherapie in Nederland.
Kwaliteit van leven
Palliatieve chemotherapie heeft als doel het lijden van de patiënt te verlichten, waarbij de
kwaliteit van leven voorop staat en in tweede instantie de levensverlenging. Opvallend is dat
het effect van chemotherapie op de kwaliteit van leven niet standaard onderzocht wordt en
dergelijk onderzoek vaak verbeterd kan worden. Ik vind het van belang dat er beter inzicht
ontstaat in het effect van chemotherapie op de kwaliteit van leven. Het zal standaard in
klinische studies moeten worden onderzocht.
Het plaatsvinden van de behandeling zo dicht mogelijk bij de thuissituatie kan bijdragen aan
de kwaliteit van leven. De afweging tussen het type behandeling en de mogelijkheid om
dicht bij huis te worden behandeld, dient als onderzoeksitem in van toepassing zijnde
onderzoeken te worden meegenomen.
Kwaliteit van zorg
In het advies wordt aangegeven dat volgens de literatuur patiënten buiten trialverband
minder vaak optimaal behandeld worden. Dit vind ik zorgelijk. Ik vind het van het grootste
belang dat alle kankerpatiënten een zo goed mogelijke behandeling en begeleiding
ontvangen. De protocollaire manier van werken, zoals die plaatsvindt bij klinische trials, zal
ook buiten studieverband moeten worden gehanteerd.
Postbus 20350 Bezoekadres: Correspondentie uitsluitend Internetadres:
2500 EJ DEN HAAG Parnassusplein 5 richten aan het postadres www.minvws.nl
Telefoon (070) 340 79 11 2511 VX DEN HAAG met vermelding van de
Fax (070) 340 78 34 datum en het kenmerk van
deze brief.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
2
Kenmerk
CZ/IZ/2469458
Zowel voor patiënten die in trialverband, als patiënten die buiten trialverband behandeld
worden, dient er een adequate informed consent te zijn. De informed consent moet zo
vormgegeven zijn dat alle behandelmogelijkheden en tevens de mogelijkheid `niet
behandelen' aan de patiënt worden voorgelegd.
Per ziekenhuis worden afspraken gemaakt over de verantwoordelijkheid voor het
voorschrijven van chemotherapie. Landelijke afspraken ontbreken op dit terrein. De
ontwikkeling van dergelijke landelijke richtlijnen, vind ik in het kader van patiëntveiligheid
van belang. Internationale afstemming bij de ontwikkeling van deze richtlijnen lijkt me nodig.
Ik zie het als een taak van de beroepsgroep om richtlijnen te ontwikkelen.
Trials en beoordeling geneesmiddelen
Geadviseerd wordt de deelname aan klinisch onderzoek te stimuleren tot 10% van de
oncologische patiëntenpopulatie. Dit streven onderschrijf ik in het kader van de verdere
ontwikkeling van behandelmogelijkheden. De deelname aan trials zou belemmerd worden
doordat het veel tijd vraagt van de arts. Om de 10% deelname te stimuleren wordt
geadviseerd de met de trial extra gepaard gaande kosten via een opslag in de DBC's te
verrekenen. Dit advies neem ik niet over. DBC's zijn bedoeld voor de financiering van
behandelingen. Onderzoeken zullen via de daarvoor geëigende kanalen moeten worden
gefinancierd.
De Commissie Beoordeling Oncologische Middelen beoordeelt medicamenten op
behandelimpact, effectiviteit, frequentie van bijwerkingen en kwaliteit van leven. De
kosteneffectiviteit wordt vooralsnog niet meegenomen in de beoordeling. Om een zo
volledig mogelijk beeld van bestaande en nieuwe medicamenten voor palliatieve
chemotherapie te verkrijgen, is beoordeling van alle aspecten, waaronder de
kosteneffectiviteit, nodig. Ik zal de Commissie Beoordeling Oncologische Middelen dan ook
verzoeken hun samenstelling zo uit te breiden dat dergelijke analyses mogelijk zijn en hen
vragen de uitgebreidere beoordelingswijze zo spoedig mogelijk toe te passen.
Geadviseerd wordt in perifere ziekenhuizen alleen grote, eenvoudige studies met
geregistreerde medicamenten en ongecompliceerde uitkomstmetingen te laten plaatsvinden.
Het opleggen van een dergelijke restrictie vind ik niet nodig, gegeven het feit van de
bestaande toetsing van trials door de medisch ethische commissie en de centrale commissie
mensgebonden onderzoek.
Tot slot, het advies is tot stand gekomen naar aanleiding van de zogeheten `126-lijst' welke
medische verrichtingen bevat waarvan de doelmatigheid vragen opriep. Hoewel het advies
verscheidene zaken opwerpt die voor het bevorderen van de kwaliteit van palliatieve
chemotherapie van belang zijn, betreur ik het dat het antwoord op de vraag naar de
doelmatigheid van deze zorgvorm open blijft.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Blad
3
Kenmerk
CZ/IZ/2469458
Het is een taak van de beroepsgroep om op de in deze brief genoemde zaken spoedig actie
te ondernemen. Een afschrift van deze brief wordt toegezonden aan de Nederlandse
Vereniging voor Medische Oncologie, de Vereniging Integrale Kankercentra, de Nederlandse
Federatie van Kankerpatiëntenverenigingen, de Vereniging Academische Ziekenhuizen, de
NVZ vereniging van ziekenhuizen en het College voor Zorgverzekeringen.
De Minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
H. Hoogervorst
---- --
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport