Uit de collectie handschriften
Opdracht van aartshertogin Isabella aan Pieter Paul Rubens
Vondsten uit de collectie tijdens tijdens werkzaamheden bij het
Retroproject handschriften 2004-2006 (maart 2004)
Pieter Paul Rubens (1577-1640) was een kunstschilder, tekenaar en
diplomaat en is waarschijnlijk een van de meest populaire Vlaamse
meesters uit de Barokperiode.
Rubens werd op 28 juni 1577 geboren in Siegen. Na het overlijden van
zijn vader in 1587 keerde hij met zijn moeder, broers en zusje terug
naar Antwerpen. Aangezien hij uit een bemiddelde familie stamde, kon
hij een klassieke opleiding volgen en leerde hij vele talen spreken.
Dit laatste kwam hem jaren later, in zijn functie van diplomaat, nog
goed van pas.
Voordat Rubens zichzelf meesterschilder mocht noemen, moest hij eerst
als leerling in dienst gaan bij een erkend schilder. Zo kwam hij in
1592 terecht in het atelier van de landschapschilder Tobias Verhaecht,
vervolgens bij Adam van Noort en Otto van Veen. Uiteindelijk werd hij
in 1598 vrijmeester te Antwerpen. Enkele jaren later vertrok hij met
zijn broer Filips naar Italië, waar hij direct benoemd werd tot
hofschilder van hertog Vincenzo Gonzaga. In de acht jaren die hij
besteedde aan het hof van Mantua, verbleef hij ook een periode aan het
hof van Madrid, waar hij belast was met een opdracht van Filips III
van Spanje. Op 25 oktober 1608 keerde hij definitief terug naar
Antwerpen waar hij zijn eigen atelier oprichtte. Kort daarna werd hij
officieel aangesteld als stadsschilder van Antwerpen. En op 23
september 1609 werd hij benoemd tot hofschilder van de aartshertogen
Albert en Isabella. Na de dood van aartshertog Albert in 1621 bleef
hij in dienst van Isabella die hem vanaf 1623 belastte met
verschillende diplomatieke opdrachten.
De Koninklijke Bibliotheek is in het bezit van een van deze
diplomatieke opdrachten van aartshertogin Isabella aan Pieter Paul
Rubens (71 D 60 fol. 48). In die opdracht, die op 30 september 1623 in
Brussel werd verleend, wijst Isabella aan Peter Paul Rubens tien
daalders toe om maandelijks in de burcht van Antwerpen te verschijnen
voor een vermakelijk onderhoud, zonder de verplichting aanwezig te
hoeven zijn op parades en wapenschouwingen.
---
Dona Isabel Clara Eugenia,
por la gracia de Dios, Infanta de Spana, etc.
Don Gaspar Ruiz de Pereda, del habito de S. Tiago, del consejo de
guerra del rey, mi senor, en estos Estados y veedor general deste su
felicissimo exercito, y Luis de Casuso Maeda, contador del, saved que
teniendo consideracion a las buenas partes de Pedro Paulo Rubens y a
lo que ha servido a Su Magestad, para que pueda continuarlo con mas
comodidad, hemos tenido por bien de senalarle, como por tenor de la
presente le senalamos, diez escudos de entretenimiento al mes en el
castillo de Anveres, sin obligacion de presentarse a las muestras. Por
tanto os ordenamos y mandamos se los asenteis y hagais buenos en los
libros de vuestros officios, para que goze dellos desde el dia de la
data desta en adelante: que tal es nuestra voluntad, y que se le
libren y paguen segun y como a los demas entretenidos en el dho
castillo. Datta en Brusselas a treinta de setiembre de mill y
seiscientos y veinte y tres anos.
A Isabel
Por mandado de Su Alteza:
Matheo de Urquina.
V.A. senala a Pedro Paulo Rubens diez escudos de entretenimiento al
mes en el castillo de Anveres, sin obligacion de presentarse al las
muestras.
71 D 60 fol. 48
Koninklijke Bibliotheek - Nationale bibliotheek van Nederland
Koninklijke bibliotheek