PERSBERICHT
29 maart 2004
Verdreven inwoners van Kosovo kondigen kort geding aan tegen de Volkskrant wegens hun mensenrechten schadende berichtgeving. Inzet zal vormen 5 jaar van leugen en bedrog door de Volkskrant over de positie van de minderheden in Kosovo, vooral de Servische minderheid. Daartoe is de navolgende sommatie verzonden aan de hoofdredacteur van de Volkskrant Broertjes.
N.J.N te Doesschate
Subject: Sommatie aan de Volkskrant
Advocatenkantoor Steijnen en Olof
Couwenhoven 52-05
3703 ER Zeist
tel. 030-6956867
fax 030-6957830
e-mail:
Aan de hoofdredactie van de Volkskrant
de heer P. Broertjes
Postbus 1002
1000 BA Amsterdam
29 maart 2004
onderwerp: sommatie
Mijnheer,
Tot mij wendden zich Vukasin en Radmila Radomirovic, afkomstig uit Podujevo, Kosovo en Metohia, Republiek Servië, Marko, Draginja en Miroslava Pantic, afkomstig uit Djakovica, Kosovo en Metohia, Republiek Servië, Gici, Gorani, Milenija Markovic, alsmede Gordana en Mirko Petkovic, afkomstig uit Pec, Kosovo en Metohia, Republiek Servië, Vlasta Djurinac en Goran Vasic, afkomstig uit Pristina, Kosovo en Metohia, Republiek Servië, alsmede Zoran Seslija, afkomstig uit Gnjilana, Kosovo en Metohia, Republiek Servië, en een aantal anderen terzake van het volgende.
Allen zijn verdreven uit Kosovo, na afloop van de NAVO-agressieoorlog tegen de Federale Republiek Joegoslavië en verblijven thans als vluchteling (internal displaced persons - IDP's) elders in Servië en/of Montenegro.
Volgens gegevens het de UNHCR en het ICRC behoort Servië tot de landen met het grootste aantal vluchtelingen in de wereld, zowel in relatieve cijfers - het aantal vluchtelingen per hoofd van de bevolking -, als in absolute cijfers - het aantal vluchtrelingen gaat in de richting van de 1 miljoen.
Op woensdag 5 februari 2003 meldde de Volkskrant, bij monde van Olaf tempelman, onder de kop 'Kosovo staat weer op de agenda':
"Na de intocht van KFOR in Kosovo in juni 1999 sloegen meer dan duizend Kosovo-Serviërs op de vlucht voor wraakacties van het Albanese UCK. De Serviërs die in Kosovo achterbleven worden beschermd door KFOR-soldaten."
Het gaat hier om het cijfer 'meer dan duizend' .
Dergelijke volstrekte desinformatie is, als het Servië en Serviërs betreft, onder westerse media, politici en opinie-makers al sinds jaar en dag standaardbeleid, en wekt dus op zichzelf geen verbazing. De Volkskant spant hier echter wel de kroon. Mijn cliënten hebben thans besloten het daar verder niet bij te laten.
Bij brief van 5 februari 2003 schreef ik dat een en ander moest worden gerectificeerd, waarbij ik voorts aangaf dat als de Volkskrant zo door zou gaan, aangenomen zou moeten worden
"..dat de Volkskrant, met Tempelman als immer gretig speerpunt, kennelijk besloten heeft de leugenmachine ten aanzien van Joegoslavië tenslotte alsnog in de overdrive te zetten. Dit bij wijze van een laatste serenade aan deze inmiddels met vereende krachten opgeruimde staat. Teneinde 'het karwei af te maken', om een inmiddels courant idioom te gebruiken."
Ik voegde daar aan toe:
"Zoals als feit onweerlegbaar is gedocumenteerd zijn er niet 'meer dan duizend Kosovo-Serviërs en Roma' gevlucht na de blijde en zegenrijke intocht van 'het westen' in Kosovo, maar enkele honderdduizenden."
Als de Volkskrant zo zou doorgaan, zo gaf ik voorts aan in deze brief van 5 februari 2003, dan zou daaruit eens te meer opzettelijke misleiding geconcludeerd moeten worden. De gevolgtrekking die daar dan uit te maken zou zijn, stelde ik, zou kunnen zijn
"..dat als men bij de Volkskrant kennelijk opgewonden raakt van het vervalsen van de geschiedenis, we op dit punt nog wel meer kunnen verwachten,. Zoals de bewering, van de een of andere Tempelman-adept, dat bij de holocaust in de Tweede Wereldoorlog 'zo'n 25.000 joden zijn vermoord' (6 miljoen gedeeld door een factor 230)."
Tot nu toe is het bij de Volkskrant van dat laatste nog niet gekomen, zo valt vast te stellen. Maar wat niet is, kan altijd nog komen, zo luidt het gezegde.
Intussen is de Volkskrant, tot op heden, wel onverdroten doorgegaan met de opzettelijke misleiding omtrent het aantal verdreven mensen uit Kosovo na de westerse machtsovername aldaar. Zij het dat men het ter redactie voortaan raadzaam achtte om deze opzettelijke desinformatie van toen af aan niet langer al te doorzichtig te maken. Zodat uw redactie besloten heeft om voortaan, bij monde van de tempelmannen, in plaats van het cijfer duizend, het cijfer honderdduizend uit Kosovo verdrevenen te hanteren.
Zo schreef de Volkskrant, bij monde van Tempelman, op 1 november 2003 onder de kop 'leren zwemmen op het droge':
"Er was een tijd, nog niet zo lang geleden, dat deze massieve internationale aanwezigheid door de autochtone bevolking als positief werd beschouwd. Althans: door de Albanezen, die voor de oorlog reeds 90 procent van de Kosovaarse bevolking vormden en na de uittocht van honderdduizend Serviërs in juni 1999 zelfs 95 procent."
Hoewel niet meer zo'n volstrekt doorzichtige opzettelijke misleiding als het eerder gehanteerde cijfer van 'meer dan duizend' verdrevenen, is dit nog altijd een bewuste en opzettelijke verduistering van minstens 130 duizend mensen.
'Vertaald' in aantallen door de nazi's vermoorde joden, zou deze lompe leugen nog steeds betekenen dat niet 6 miljoen joden zijn omgebracht, maar een bewering dat dit er 2,5 miljoen geweest zouden zijn.
Een onsmakelijke vergelijking ? Wel voor iedere racist die althans de indruk wil wekken joden belangrijker te vinden dan Serviërs.
Ik schreef u dan ook, bij brief van 10 november 2003, naar aanleiding van dit cijfer van honderdduizend verdrevenen, onder meer:
"Nog steeds kan uw krant blijkbaar het liegen en bedriegen op dit vlak niet laten. Hoewel de ultieme grofheid om dit aantal te stellen op 'meer dan duizend'' thans door u blijkbaar niet langer wordt aangedurft, blijft uw krant per saldo volharden in volstrekte desinformatie op dit punt. Uiteindelijk koerst u daarmee af op juridische stappen tegen uw krant, aangezien een dergelijke vervalsing van de werkelijkheid voor zeer veel Servische burgers uiterst nadelige konsekwenties heeft."
Over het juiste aantal uit Kosovo verdrevenen kan geen misverstand bestaan. Dat aantal ligt in elk geval ver boven de tweehonderdduizend. Het ICRC Annual Report 2002 vermeldt in dit verband: "Some 230.000 IDP's from Kosovo remained in the FRY." Dit zijn dan uitsluitend nog maar degenen die zich officieel als IDP bij het Rode Kruis en de UNHCR hebben laten registreren. Daarnaast zijn er nog tienduizenden die zich niet als zodanig hebben laten registreren, en hebben volstaan met bij familie, verwanten en vrienden onderdak te vinden.
In elk geval staat dus de officiële teller op 230.000 uit Kosovo verdrevenen. En iedereen die stelselmatig een aantal van honderdduizend hanteert, die liegt en bedriegt opzettelijk. Of die nu Volkskrant heet of NOVA, dan wel Jan, Piet of Klaas.
Nu horen mijn cliënten u al zeggen: "En als ik nu als Volkskrant wil liegen en bedriegen, wie maakt me dan wat ? Waarom zou ik dat niet mogen?"" U heeft natuurlijk op zichzelf helemaal gelijk! Per slot staat de krant van voren tot achteren, elke dag weer, vol van leugens, halve leugens, verdraaiingen, aanzetten tot haat en onzuivere emoties, dus dat is zichzelf niks bijzonders. Da's de vrijheid van meningsuiting, zoals we allemaal weten.
Punt is echter hier dat een dergelijke constante misleiding in de berichtgeving mijn cliënten zwaar benadeelt. Doordat ruim 130.000 Kosovaars-Servische vluchtelingen stelselmatig onzichtbaar worden gemaakt - en wel door hun bestaan eenvoudig te verduisteren - wordt op onvoldoende schaal door westerse NGO's hulp verleend, ontvangen hulporganisaties uit westerse officiële en particuliere bron onvoldoende financiële middelen voor een adequate en menswaardige opvang en wordt er door door de westerse staten onvoldoende toegewerkt naar een veilige en geslaagde terugkeer van hen naar Kosovo.
Mensen die niet bestaan behoeven immers geen eten, geen onderdak, geen medische verzorging, geen scholing en geen inkomen. Ze hoeven ook niet terug te keren.
Daarbij geldt dat de regering van Servië en Montenegro - het slachtoffer zijnde van successievelijk zware economische sancties, westerse oorlogs-agressie en daarmee gepaard gaande verwoestingen van de civiele infrastructuur ten bedrage van naar schatting van westerse economen meer dan 50 miljard euro, alsmede van verder economisch verval na de liberaliseringen door het aldaar vervolgens gevestigde pro-westerse regime - zelf vergaand onvoldoende financiële middelen heeft om de onafzienbare vluchtelingenstroom binnen zijn grenzen afdoende te helpen.
Met als uiteindelijk resultaat dat onder de niet-Albanese vluchtelingen uit Kosovo, waaronder mijn cliënten, niet alleen de armoede, ellende en uitzichtloosheid enorm zijn, maar dikwijls ook nog sprake is van regelrechte honger. Voedsel paketten worden daarbij slechts verstrekt aan de 'most vulnerable IDP''s from Kosovo' (ICRC Annual Report 2002).
Uw krant is met dit alles een belangrijke bron van desinformatie omtrent het aantal niet-Albanese ontheemden uit Kosovo. Uw krant is er daarmee in hoge mate mede-verantwoordelijk voor dat, in de publieke opinie en het publieke bewustzijn - en daarmee onder de politieke en humanitaire opinievormers en besluitvormers hier ter lande -130.000 mensen, waaronder mijn cliënten, eenvoudig de afgelopen vijf jaar niet hebben bestaan. En als gevolg hiervan in een volstrekt ellendige en uitzichtloze positie worden worden gehouden.
U handelt hiermee onrechtmatig jegens mijn cliënten.
Het feit dat de Volkskrant, bij monde van Tempelman, op 18 maart 2004, onder de kop 'Veldslag in etnisch verdeelde stad in Kosovo' wél, voor het eerst sedert de vijf jaar dat hun verdrijving thans een feit is, melding maakte van het gegeven dat " In 1999 honderdduizenden Serviërs uit de provincie verjaagd", doet daaraan niet af.
Vooreerst moet immers aangenomen worden dat deze laatste bijstelling tot stand is gekomen onder de druk van de aangekondigde eventuele juridische stappen. Daarbij moet worden gevreesd dat als deze dreiging wegvalt de Volkskrant, bij wijze van reflex, zijn oude lijn van opzettelijke desinformatie op dit punt met grote vanzelfsprekend-heid weer zal oppakken. Dat de Volkskrant daar zelf ook nog verdere indicaties voor aanreikt, komt verderop in deze sommatie nog ter sprake.
Dàt de Volkskrant besloten heeft de campagne van desinformatie met betrekking tot Kosovo in alle hevigheid voort te zetten, en hier niet anders doet dan doet dan - temporeel - de ene leugen vervangen door een aantal anderen, blijkt ook uit het verloop van de verdere berichtgeving over de pogroms en campagne van etnische zuivering die Albanese extremisten medio maart j.l. in Kosovo jegens de Serviërs, onder de ogen van de NAVO-troepen, doorvoerden.
De Volkskrant is er, bij monde van de tempelmannen ten redactie, altijd al niet alleen op uit geweest de geschiedenis te vervalsen door een opzettelijk onjuiste cijfers te bezigen over het aantal mensen dat, na de westerse machtsovername in Kosovo, aldaar verdreven is. Maar ook om een abjecte anti-Servische stemmingmakerij in stand te houden, waarbij bij iedere gelegenheid platweg een 'eigen schuld dikke bult'-rethoriek jegens de Serviërs in steling wordt gebracht.
Ook nu weer, tijdens de pogroms en etnische zuivering van midden maart j.l., probeerde de Volkskrant, bij monde van Tempelman, tot de allerlaatste snik bij het publiek de mening te doen postvatten dat de Serviërs in Kosovo het etnisch geweld waarvan zij het slachtoffer werden, over zichzelf hadden afgeroepen.
Zo gaf de Volkskrant op 18 maart 2004, bij monde van Tempelman, de volgende lezing van de bestorming van de brug over de Ibar bij Mitrovica op woensdag 17 maart 2004, door Albanees tuig:
"Bij de brug over de Ibar opgestelde KFOR-troepen trachtten de hordes aan beide kanten met traangas en rubberen kogels uiteen te jagen. VOLGENS OOGGETUIGEN SCHOOT OP DAT MOMENT EEN SERVIER MET EEN KALASJNIKOV OP DE ALBANESE MENIGTE. Albanezen met revolvers vuurden terug, waarna de situatie escaleerde."
De NRC van 18 maart 2004 weet van zo'n Servische provocatie niets, en schrijft over de situatie op de brug alleen:
"Uiteindelijk werd er geschoten. KFOR-soldaten en de internationale politie stonden ondanks het gebruik van schokgranaten, traangas en rubberkogels machteloos toen Albanezen massaal de brug over trokken en slaags raakten met de Serviërs."
En op 22 maart 2004 meldde de NRC op dit punt nog eens, in een terugblik:
"In Mitrovica trokken tientallen Albanezen over de brug naar het noordelijk deel van de stad, waar de Serviërs wonen. Ze verrasten de Franse soldaten op de brug volledig."
In de al eerder ingezette bekende stijl van 'de Serviërs roepen het over zichzelf af', gaat de Volkskrant, bij monde van Tempelman, op 18 maart 2004 als volgt verder:
"Ook in het dorpje Caglanica nabij de Kosovaarse hoofdstad Pristina kwam het gisteren tot gewelddadigheden. SERVIERS blokkerden voor de derde dag toegangswegen uit protest tegen het beschieten van een Servische jongen vanuit een Albanese auto eerder deze week. DUIZENDEN ALBANEZEN UIT PRISTINA VOELDEN ZICH GEPROVOCEERD EN MARCHEERDEN NAAR HET DORPJE OB."
De NRC meldt hierover op 18 maart 2004:
"Albanese inwoners van de hoofdstad Pristina doorbraken wegversperringen VAN KFOR EN DE VN-POLITIE en trokken naar een Servische enclave, het dorp Caglavica. Daar vielen drie doden toen handgranaten werden gegooid en Servische huizen in brand werden gestoken."
En, in de door de Volkskrant gewenste Tempelman-stijl, op 19 maart 2004:
"Albanezen hebben gisteren in Kosovo op verschillende plaatsen Servische orthodoxe kerken in brand gestoken. DE NACHT ERVOOR WAREN IN SERVIE MOSKEEEN UIT DE OTTOMAANSE TIJD IN BRAND GESTOKEN OM ALBANEES GEWELD TE WREKEN TEGEN SERVIERS IN KOSOVO."
Over baaierd van geweld jegens de Serviers die inmiddels al enkele dagen aan de gang was en waarover de Volkskrant tot op dat moment had gezwegen, vermeldde de Volkskrant, bij monde van Tempelman, op 19 maart 2004 voorts niet meer dan:
"Het (KFROR) kon niet verhinderen dat zowel in Mitrovica, waar de gewelddadigheden woensdag begonnen, als in het dorpje Obilic Servisch cultureel erfgoed in brand werd gestoken. Tientallen Serviërs werden door KFOR geëvacueerd. Op vele plaatsen richtte KFOR barricades op om Albanezen de toegang tot Servische dorpen te verhinderen. Albanese menigtes bekogelden de troepen met stenen."
Terwijl de NRC al op 18 maart 2004 over het geweld jegens de Serviërs had geschreven:
"In alle grote steden en bij alle Servische enclaves was gisteren sprake van etnisch geweld."
Een werkelijkheid dus die het Volkskrant-lezerspubliek zelfs een dag later van de Volkskrant-redactie niet mocht weten. Evenmin als wat de NRC verder op dit punt al op 18 maart 2004 berichtte, namelijk:
"In een andere Servische enclave, Kosovo Polje, werden tien huizen, een postkantoor, een ziekenhuis en een school in brand gestoken, in de stad Prizren een orthodox seminarie en een klooster en in het dorp Belo Polje, nabij Pec, 25 huizen van Servische vluchtelingen die onlangs naar Kosovo waren teruggekeerd. Hier viel één dode. Vanmorgen duurde het geweld voort. In Obilic bij Pristina werd een orthodoxe kerk in brand gestoken."
Terwijl de Volkskrant op 18 maart 2004 deze baaierd van anti-Servisch geweld wist te reduceren tot het gooien van "tenminste één handgranaat" en het in brand steken van "twee Servische huizen", hetgeen eenheden van de VN-politie en KFOR, ondanks hun pogingen, "niet konden verhinderen."
Niets ook in de Volkskrant van 19 maart 2004 over wat de NRC op die dag berichtte, namelijk:
"Het geweld tegen de Servische minderheid ging gisteren door, hoewel minder intensief dan woensdag. In Mitrovica slaagde KFOR erin de partijen uit elkaar te houden, maar in Lipljan vielen Albanezen met handgranaten een orthodoxe kerk aan en openden Finse KFOR-soldaten het vuur om hen op een afstand te houden. In Srbica moesten orthodoxe nonnen per helikopter worden ontzet nadat hun klooster door Albanezen was omsingeld en aangevallen. In Caglanica gebruikte KFOR traangas en rubberkogels tegen Albanezen en in Obilic moesten de laatste Serviërs worden geëvacueerd. Daar waren het overigens geen relschoppers, maar Albanese politieagenten die woensdag de Serviërs waarschuwden dat ze tien minuten hadden om hun woningen te verlaten - die werden prompt in brand gestoken - en die niets deden toen zeker drie Serviërs werden doodgeslagen."
Het komt de Volkskrant beter voor als haar lezers van dat alles niets te weten komen. Dat zou maar inbreuk maken op de met grote zorgvuldigheid door de Volkskrant gekweekte anti-Servische geest. En de grondslag van permanente misleiding omtrent Kosovo, waar de Volkskrant voor staat, onnodig aantasten. Evenals de Volkskrant haar lezers ook niet geconfronteerd wenste te zien met wat de NRC verder op dit punt op 22 maart 2004 nog meldt, namelijk:
" In Mitrovica trokken tientallen Albanezen (afgelopen woensdag) over de brug naar het noordelijke deel van de stad, waar de Serviërs wonen. Ze verrasten de Franse soldaten op de brug volledig. Niet lang daarna stonden andere Servische enclaves in brand. KFOR wist niet waar te beginnen. In het dorp Obilic evacueerde ze haastig alle Servische inwoners. Vijf minuten later trokken tientallen Albanese kinderen en mannen brandschattend door de wijk. Ze konden ongehinderd hun gang gaan, want KFOR had het te druk met de evacuatie. Vier dagen later ligt Obilic er verlaten bij. De Serviërs zijn weg - ze komen ook niet meer terug. Hun huizen zijn verbrand en hun bezittingen zijn gestolen, op drie varkens na die de Albanezen, moslims, niet willen aanraken."
Nadat de aanvankelijk door de Volkskrant, bij monde van Tempelman, toegepaste aloude taktiek om de slachtoffers van deze pogroms zelf de schuld hiervan in de schoenen te schuiven door de loop van de ontwikkelingen niet langer haalbaar bleek, koos de Volkskrant er dus voor om dan maar over te stappen op doodzwijgen van de meeste gruwelijkheden. Zoals van wat de NRC, in aanvulling op het eerdere citaat, verder nog schreef:
"Öp de resten van de verbrande huizen hebben ze (Albanezen) alvast hun naam geschreven. 'Verkocht aan Avdi Mrlku'. Of: 'Bezet door Fadil Rexhepi'.
Het is niet de bedoeling dat de Volkskrant lezers dat allemaal te weten komen. Voor de Volkskrant-lezers heet het, bij monde van Tempelman, op 20 maart 2004 slechts dat:
"TIENTALLEN (sic !) Serviërs uit Kosovo zijn donderdag en vrijdag naar Zuid-Servië geëvacueerd. 'Zodra we weg waren, werden onze huizen in brand gestoken', aldus een oude man."
Verder dan die 'tientallen Serviërs' wilde - kon - de Volkskrant in haar berichtgeving over deze pogroms nimmer tellen. Vandaar dat zij haar lezers zorgvuldig wist te onthouden wat de NRC op 22 maart 2004 berichtte, namelijk:
"'In totaal werden 3.600 Serviërs verdreven..."
Hier zien we, in volle glorie, weer terug de volstrekte misleiding over het werkelijke aantal verdrevenen. Als het om Servische verdrevenen gaat, KAN de Volkskrant het eenvoudig niet laten om, als een soort reflex, het werkelijke aantal met tenminste een factor 300 te verlagen! Dat is de krant klaarblijkelijk ingebakken.
Des te meer reden om aan te nemen dat, zodra de druk van een dreigend proces jegens de Volkskrant zal wegvallen, de redaktie automatisch weer terug zal vallen op zijn oude voorstelling van zaken dat na de NAVO-bezetting van Kosovo niet enkele honderdduizenden, maar 'meer dan duizend' dan wel 'honderdduizend' Serviërs uit Kosovo zouden zijn verdreven. Des te meer reden dan ook voor mijn verzoekers om dit proces ook inderdaad te effectueren.
De Volkskrant houdt er zo ook haar eigen cijfers op na over het aantal kerken dat bij de recente pogroms en etnische zuivering van maart 2004 door de Albanese bendes werd afgebrand. Op 22 maart 2004 kwam de Volkskrant met de volgende voorstelling van zaken op dit punt:
"Voor VIJFTIEN Servische kerken kwam KFOR te laat. Radicale Albanese jongeren staken de gebouwen in brand." En even verderop: "Voor VIJFTIEN Servische religieuze monumenten kwam de bescherming van de van de internationale troepenmacht KFOR in Kosovo te laat." Als plaatsen waar 'Servisch cultureel erfgoed in brand werd gestoken noemt de Volkskrant uiteindelijk slechts Mitrovica en Obilic. Dat was op 19 maart 2004.
Terwijl de NRC op 22 maart 2004 meldt dat '". MEER DAN TWINTIG Servisch-orthodoxe kerken en kloosters in brand gestoken...".
De boodschap die de Volkskrant hier, bij monde van Tempelman, tevens nog wil afgeven is: KFOR en de internationale politiemacht heeft kranig werk geleverd. Weliswaar kwamen ze op een aantal plekken steeds even te laat, maar uiteindelijk wisten ze de orde krachtdadig te herstellen. Dus zo erg was het ook allemaal gelukkig niet !
Over dat door de Volkskrant gepropageerde krachtdadige optreden van de westerse troepen is de NRC aanmerkelijk voorzichtiger. Je hoort de krant daar niet over. Terecht, want niet alleen was er sprake van een compleet falen om de noodzakelijke bescherming te bieden. Maar op veel plaatsen lieten de westerse bezettingstroepen de Albanese bendes zelfs ongestoord hun gang gaan. Dat is niet het beeld dat de Volkskrant-redactie van de westerse bezettingsmachten en de Albanese politiemacht in Kosovo overeind gehouden wenst te zien.
Natuurlijk vertelt de Volkskrant haar lezers evenmin hoe vertegenwoordigers van de internationale organisaties deze geweldadigheden kwalificeerden. In haar beschouwing van 22 maart 2004 van de gebeurtenissen komt de Volkskrant-redactie niet verder dan:
"Tijdens een week van HEVIGE ONRUST kon KFOR vaak niet anders dan nonnen en priesters in allerijl evacueren voor radicale Albanese jongeren hun behuizing in vuur en vlam zetten."
De Volkskrant-redactie wil dus niet verder gaan dan de kwalificatie 'hevige onrust'. Geinstigeerd door wat gekwalificeerd wordt als 'radicale Albanse jongeren'. Maar dan, naar de suggestie van de Volkskrant, nog vaak zelf uitgelokt door de Serviërs zelf ook natuurlijk, zoals we al eerder zagen. Op dat laatste vlak gaf de Volkskrant, bij monde van Tempelman, nog op 19 maart 2004 een staaltje weg. En wel door, op het moment dat zeven Servische dorpen in vlammen opgingen, elders in Servische enclaves grote verwoestingen werden aangericht, tientallen Serviërs bij progroms werden vermoord, vele honderden Serviërs werden gewond en duizenden Serviërs werden verdreven, impliciet te klagen over het feit dat Kostunica zich schuldig zou maken aan selectieve verontwaardiging hierover door wel mee te doen aan demonstraties tegen deze 'hevige onrust' van de zijde van 'radicale Albanese jongeren', maar nog almaar geen veroordeling uit te spreken over het in brand steken van twee moskeeën in respectievelijk Belgrado en Nis. Dit in de volgende bewoordingen:
"In de Servische hoofdstad Belgrado trokken gisteren meer dan tienduizend demonstranten op naar de Sinst Sava Kathedraal uit protest tegen de vernietiging van Servische kerken, kloosters en huizen. Onder de demonstranten bevonden zich de Servische premier Kostunica (..) Gisteren werd bekend dat donderdag, behalve een reeks andere monumenten, ook het veertiende-eeuwse kloster Srbica in Kosovo is afgebrand, nadat Deense KFOR-troepen zich uit het gebied hadden teruggetrokken. OVER HET AFBRANDEN VAN HISTORISCHE MOSKEEEN IN SERVIE ZELF IN DE NACHT VAN WOENSDAG OP DONDERDAG HEEFT KOSTUNICA NOG NIETS GEZEGD."
Op 19 maart 2004 meldde de Volkskrant ook dat weliswaar premier Kostunica van Servië-Montenegro "sprak van een 'pogrom' op Serviërs in Kosovo en het geweld 'georganiseerd en gepland' ", maar dat stelt natuurlijk niet veel voor. Kostunica, nog duidelijk selectief bezig ook, is immers zelf een Serviër ! Maar dat de NRC op 22 maart 2004 weet te melden: "Internationale bestuurders nemen inmiddels zonder omhaal het begrip etnische zuivering in de mond", valt naar het oordeel van de Volkskrant beter te verzwijgen. In het licht van de gruwelijke gewelddadigheden kan de Volksrant de woorden 'prgroms' en 'etnische zuiveringen' niet uit de pen krijgen. Dat westerse officials wél openlijk deze kwalificaties bezigen, moet verzwegen worden.
Concluderend moet het volgende worden gesteld.
Dat uw krant, nu al vele jaren lang, zich systematisch schuldig maakt aan opzettelijke en desinformatie als het gaat om Kosovo en het lot van de Servische minderheid, benevens dat van andere minderheden aldaar, is een zaak van de Volkskrant-redactie zelf en haar eigenaren. Da's dan de invulling die de Volkskrant geeft aan het begrip vijheid van meningsuiting, zullen we maar zeggen.
Door nu echter al vijf jaar lang - met een vooralsnog incidenteel te achten enkele recente onderbreking - stelselmatig te liegen en bedriegen over het aantal na afloop van de NAVO-agressieoorlog uit Kosovo verdrevenen, en wel door dit aantal systematisch een factor 230, dan wel een factor 2,3, lager voor te stellen dan het in werkelijkheid is, wordt op die manier de existentie van tussen de 228.000 en 130.000 mensen, waaronder mijn verzoekers, eenvoudig ontkend. Zoals dus ook zeer recent opnieuw door de Volkskrant wordt gelogen en bedrogen over het aantal bij de recente pogroms van maart 2004 uit Kosovo verdrevenen, waarover in de Volkskrant-kolommen geen ander cijfer te vinden is dan 'enkele tientallen'. Ook daarmee wordt weer het aantal recentelijk - aanvullend - uit Kosovo verdrevenen door uw krant met minstens een factor 230 te laag voorgesteld. En wordt de existentie van - aanvullend - nog eens zeker 3550 mensen door de Volkskrant ontkend.
Zij die, achteraf nadat de gruwelen een feit waren geworden, de omvang van de holocaust proberen te bagatelliseren worden, zeer terecht, als racisten en jodenhaters aan de kaak gesteld. En lopen zelfs het risico van strafvervolging. Want ook al zijn de betrokken dood, leugens daarover zijn een belediging van de slachtoffers en hun nabestaanden. En houden het risico in dat een klimaat wordt gekweekt waarin herhaling mogelijk zou kunnen worden. Zoals degenen die de omvang van het aantal omgebrachte joden trachten te bagatelliseren te boek worden gesteld als racisten, zo kwalificeert ook de Volkskrant zich uitdrukkelijk als racistisch door stelselmatig en opzettelijk te liegen en te bedriegen over het aantal slachtoffers van de etnische zuiveringen in Kosovo. Een verzwarende factor vormt hierbij het feit dat het hier niet gaat om mensen die helaas al overleden zijn, waarvan het feit dat zij bestaan hebben en vermoord zijn wordt ontkend, maar dat hier gaat om honderduizenden, dan wel in het tweede geval vele duizenden, nog levende mensen, waaronder mijn cliënten, waarvan het bestaan door de Volkskrant wordt verduisterd. Levende mensen, van vlees en bloed, die dringend hulp nodig hebben. Maar het door de vervalsing van de werkelijkheid, waardoor hun bestaan ontkend wordt, niet krijgen. En die als gevolg van een en ander in een volstrekt ellendige en uitzichtloze positie geklemd blijven zitten. Een positie waarin hun mensenrechten aan permanenten grove schending onderhevig zijn. Aan welke schending de Volkskrant zich medeplichtig maakt.
Uw krant, uzelf, uw redactie en de eigenaren van uw krant handelen, zoals gezegd, hiermee onrechtmatig jegens mijn cliënten
Ik sommeer u dan ook om binnen een week na dagtekening van deze sommatie met mij te bespreken op welke wijze u aan genoemd onrechtmatig optreden een halt gaat toeroepen en welke stappen door u zullen worden gezet om bij te dragen aan herstel van de hiermee aangerichte schade. Ik sommeer u voorts om uw bereidheid daartoe binnen een week na dagtekening van dit schrijven per brief of e-mail aan mij kenbaar te maken.
Bij gebreke waarvan mijn cliënten de Volkskrant in kort geding zullen betrekken.
hoogachtend,
N.M.P. Steijnen