Ministerie van Financiën
Persbericht ministerraad
26 maart 2004
POSITIE EN ONAFHANKELIJKHEID ACCOUNTANTS VERSTERKT
De ministerraad heeft op voorstel van minister Zalm van Financiën ingestemd met het wetsvoorstel
toezicht accountantsorganisaties. Met het wetsvoorstel wordt de Autoriteit Financiële Markten (AFM)
als toezichthouder aangewezen en wordt het mogelijk om kwaliteitseisen te stellen aan
accountantsorganisaties en aan de daarbij werkzame of daaraan verbonden accountants die wettelijke
controles verrichten. Het wetsvoorstel sluit in grote mate aan bij het richtlijnvoorstel Accountancy dat
onlangs door de Europese Commissie is gepresenteerd.
Voor het functioneren van de financiële markten en de economie is het objectieve oordeel van de
accountant en met name de waarde die daaraan wordt toegekend in het maatschappelijk verkeer van
groot belang. Recente boekhoudschandalen hebben een aantal zwaktes blootgelegd in de
onafhankelijke positie van de accountant. Accountants hebben niet altijd de rol kunnen spelen of
gespeeld die van hen mag worden verwacht. De schade hiervan slaat niet alleen terug op de
beroepsgroep zelf, maar op de hele maatschappij. Daarom is onafhankelijk publiek toezicht op
accountantsorganisaties noodzakelijk.
Het wetsvoorstel legt een wettelijke basis voor een aantal hoofdnormen dat verder zal worden ingevuld
bij of krachtens algemene maatregel van bestuur. Dit betreft normen op het gebied van:
· het stelsel van kwaliteitsbeheersing van de accountantsorganisatie;
· de integere bedrijfsvoering van de accountantsorganisatie;
· de onafhankelijkheid van de accountantsorganisatie;
· de betrouwbaarheid en vakbekwaamheid van de dagelijkse leiding van de accountantsorganisatie;
· de vakbekwaamheid, onafhankelijkheid, objectiviteit en integriteit van de accountant;
· de transparantie van de accountantsverklaring.
De AFM wordt toezichthouder voor private accountantsorganisaties, waarbij het toezicht zich richt op
de wettelijke controle. In het kader van de markttoegang zullen accountantsorganisaties een aanvraag
voor een vergunning moeten indienen bij de AFM. De AFM zal de volledige verantwoordelijkheid voor
het toezicht krijgen en zal waar nodig ook kunnen ingrijpen bij individuele accountants. De AFM krijgt
het gebruikelijke instrumentarium om bestuursrechtelijk op te treden tegen overtredingen door
accountantsorganisaties. Een nieuw op te richten accountantskamer kan tuchtrechtelijke maatregelen
nemen tegen een accountant die heeft gehandeld in strijd met de relevante normen in het wetsvoorstel.
De AFM zal het toezicht nader vormgeven in overleg met alle belangrijke betrokkenen. Bij het toezicht
zal de AFM gebruik kunnen maken van het kwaliteitsborgingssysteem van de beroepsorganisaties: het
Koninklijk Nederlands instituut van registeraccountants (NIVRA) en de Nederlandse orde van
accountants-administratieconsulenten (NOvAA). Zij dienen wel te zorgen voor een heldere scheiding
tussen belangenbehartiging en kwaliteitsborging. Bij de nadere regelgeving die nodig is, zal zoveel
mogelijk worden aangehaakt bij bestaande verordeningen en nadere voorschriften van het NIVRA en
de NOvAA. De beroepsorganisaties behouden daarnaast hun wettelijk verankerde brede
verantwoordelijkheid voor het accountantsberoep. Hierdoor zal ook de kwaliteit van de overige taken
die accountants uitvoeren, kunnen worden geborgd.
De ministerraad heeft ermee ingestemd dat het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State zal
worden gezonden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden pas
openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer. Het is de bedoeling de wet op 1 januari 2005 in werking
te laten treden.
RVD, 26.03.2004
Ministerie van Algemene Zaken