Nieuw-Vlaamse Alliantie
N-VA modeniseert familierecht (25/03/04)
Als gezinspartij kiest de N-VA resoluut voor de ondersteuning en
wettelijke bescherming van elk gezin. Dus zowel voor elk gehuwd paar
als voor elk koppel dat, met of zonder kinderen, kiest voor een
duurzaam samenlevingsverband.
Begin december lanceerde de N-VA daarom een nota voor een gezinsvol
beleid met voorstellen inzake o.a. een fiscaal gezinsquotiënt, de
opbouw van gelijke pensioenrechten voor samenwonende partners, hogere
en universele kinderbijslagen, trekkingsrechten voor de opvoeding van
kinderen thuis of buitenshuis, de uitbreiding van het ouderschaps- en
adoptieverlof en een reeks erfrechtelijke, gezinsrechtelijke en
familiaalrechtelijke voorstellen.
Als rode draad doorheen deze voorstellen loopt steeds het streven naar
een betere ondersteuning en bescherming van alle gezinsvormen, maar
ook de bescherming van de zwakste schakel: het kind.
Als lid van de Subcommissie Familierecht diende kamerlid Geert
Bourgeois een reeks wetsvoorstellen - welgeteld 16 - in ter uitvoering
van dit gezinsplan. De voorstellen, uitgewerkt door Bourgeois zelf en
partijraadslid Lieve Vanhoutte (Kortrijk), zijn gegroepeerd rond drie
clusters: de ouderlijke verantwoordelijkheid, een betere bescherming
van samenwonenden en de modernisering en humanisering van het
echtscheidingsrecht.
1. Ouderlijke verantwoordelijkheid
De N-VA wijst op het essentiële belang van de band tussen ouders en
kind. Ouderschap is een kwestie van rechten en plichten. Beide ouders
moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun kinderen, ook wanneer ze
niet langer samenleven. Daarenboven heeft elk kind, ook na een
eventuele scheiding, recht op contact met beide ouders.
Daarom herhaalt de N-VA haar pleidooi om het bezoekrecht en het
betalen van alimentatie beter afdwingbaar te maken. Zo moet de rechter
kunnen nagaan of de weigering van kind of ouder om het bezoekrecht uit
te voeren wel gerechtvaardigd is. Is dat niet het geval, dan moet de
overheid optreden, staat in een wetsvoorstel.
Naast het bezoekrecht staat echter ook een bezoekplicht, meent de
N-VA. Dat moet ouders verplichten hun verantwoordelijkheid op te nemen
tegenover hun kinderen, zoniet verliezen ze hun bezoekrecht.
De N-VA wil verder het niet betalen van onderhoudsgeld strenger
aanpakken. De partij voorziet daarom onder meer de mogelijkheid om het
geld rechtstreeks op te eisen bij de schuldenaar van de
onderhoudsplichtige. Dat houdt bijvoorbeeld in dat het bedrag van de
alimentatie kan worden opgeëist bij de werkgever van de betrokkene.
Tot slot dient de N-VA ook een wetsvoorstel in dat zorgouderschap
verleent aan een aantal personen: de partner van een homovader of een
lesbische moeder of de partner van een heteromoeder of -vader. Op die
manier kunnen ook die personen ouderlijk gezag uitoefenen over de
kinderen, met de nodige rechten en plichten.
2. Een betere bescherming van samenwonenden
Vandaag heeft de persoon die met de erflater samenwoont geen enkele
wettelijke aanspraak op zijn of haar nalatenschap. De samenwonende kan
zijn of haar partner natuurlijk wel bevoordelen bij testament, maar
moet er dan rekening mee houden dat bv. de ouders reservataire
erfgenamen zijn en blijven.
Bourgeois en Vanhoutte werkten daarom enkele wetsvoorstellen uit
inzake het erfrecht van wettelijke en feitelijke samenwonenden. Het
begrip samenwonende partners wordt hierbij zeer ruim opgevat als elk
koppel, ongeacht hun geslacht, dat met of zonder kinderen samenwoont
en waarbij de partners gemeenschappelijk voorzien in hun
gezinszekerheid, net zoals gehuwden verondersteld worden te doen. Het
erfrecht wordt dus niet beperkt tot de wettelijk samenwonende
partners. Ook feitelijk samenwonenden komen in aanmerking, op
voorwaarde dat zij kunnen bewijzen dat ze samen een gezin vormen en
kiezen voor de rechten en plichten eraan verbonden.
Een eerste wetsvoorstel beoogt de afschaffing van de erfrechtelijke
reserve van de ouders bij het overlijden van personen zonder kinderen.
Deze maatregel komt vooral ten goede aan ongehuwd samenwonenden en
maakt dat elk van hen bij schenking en testament ten gunste van de
ander kan beschikken over het deel van de nalatenschap dat anders naar
de ouders gaat.
De N-VA kiest niet voor de gelijkschakeling van het erfrecht van de
langstlevende samenwonende partner met dat van de langstlevende
echtgenoot. De grote verscheidenheid in samenlevingsverbanden maakt
zulke gelijkschakeling onmogelijk. Immers, koppels die bewust kiezen
om niet te huwen, moet je ook niet de wettelijke gevolgen van het
huwelijk opleggen.
Concreet stelt de N-VA voor een samenwonend koppel een minimaal
reservatair erfrecht voor. Dit wil zeggen dat het erfrecht van de
langstlevende samenwonende partner hetzelfde is als de concrete
reserve van de langstlevende echtgenote, met name het vruchtgebruik op
de woning die het samenwonende koppel bewoonde met de huisraad.
Samenwonenden kunnen elkaar natuurlijk nog steeds ruimer bedelen via
een testament.
Verder willen Geert Bourgeois en Lieve Vanhoutte ook een reeks
obstakels uit de weg ruimen die samenwonenden tegenkomen wanneer ze
uit elkaar gaan. In tegenstelling tot gehuwden moeten samenwonenden
die scheiden vandaag een beroep doen op maar liefst drie rechtbanken
(de vrederechter voor het gebruiksrecht van de woning, de
jeugdrechtbank voor de kinderen en de rechtbank van eerste aanleg voor
de vereffening-verdeling). Een N-VA-wetsvoorstel maakt het mogelijk
dat ook samenwonenden zich tot de kortgedingrechter kunnen wenden om
een aantal dringende en voorlopige maatregelen te treffen lopende de
echtscheidingsprocedure.
3. Een moderner en menselijker echtscheidingsrecht
De N-VA pleit voor zoveel mogelijk schuldloze echtscheidingen, maar
behoudt wel de echtscheiding op grond van fouten. Uit elkaar gaan met
onderlinge toestemming moet al kunnen vanaf zes maanden in plaats van
de huidige wettelijke termijn van twee jaar huwelijk.
Daarenboven kan een echtscheiding met onderlinge toestemming vandaag
enkel wanneer beide partners het over alles eens zijn. De N-VA
voorziet daarom de mogelijkheid om te scheiden met onderlinge
toestemming, ook al zijn beide partners het niet over alles eens. Zij
kunnen toch gebruik maken van de eenvoudige scheidingsprocedure en de
overblijvende geschilpunten laten oplossen door een
vertrouwenspersoon.
Tot slot willen Bourgeois en Vanhoutte met drie wetsvoorstellen -
gezien het stilzitten van de regering en de meerderheidspartijen -
enkele ongrondwettelijkheden en anomalieën wegwerken.
De N-VA hoopt alvast dat de zestien wetsvoorstellen allen aan bod
kunnen komen in de subcommissie in de Kamer die zich buigt over de
hervorming van het familierecht.
Het volledige dossier familierecht kan u raadplegen op
www.n-va.be/familierecht
Auteur:
Lieve Vanhoutte, partijraadslid, Geert Bourgeois, Kamerlid, algemeen
voorzitter
Nieuw-Vlaamse Alliantie
Meer informatie:
Contactpersoon: Ben Weyts, woordvoerder
Telefoon: 02/219.49.30
Fax: 02/217.35.10
E-post: ben.weyts@n-va.be
Url: www.n-va.be