Campagne fietsverlichting in hoofdstad groot succes
22 maart 2004 - Fiets.amsterdam.nl
De onlangs gehouden campagne om het gebruik van fietsverlichting te
bevorderen is niet alleen landelijk, maar vooral ook in Amsterdam zeer
succesvol verlopen. Dit blijkt uit metingen en onderzoek ter afronding
van de actie. Amsterdammers zijn zich aanzienlijk méér dan tevoren
bewust van het belang van goede verlichting op hun fiets. En
belangrijker nog: ze handelen er ook naar!
Licht aan!
`Licht aan, daar kun je mee thuis komen'. Dat was het motto van een
landelijke campage op om fietsers aan te sporen beter zichtbaar te
zijn in de schemer en het donker. De actie was een initiatief van het
ministerie van Verkeer en Waterstaat. Hij vond plaats van half oktober
tot eind november vorig jaar. Geen overbodige luxe, helaas, want
jaarlijks komen gemiddeld veertig fietsers - waaronder veel tieners -
om het leven bij verkeersongevallen in het duister en het donker. Nog
eens ruim vijfhonderd mensen raken bij ongelukken zwaar gewond. In
totaliteit vormen fietsers de helft van alle slachtoffers in het
verkeer.
Levensgevaarlijke situatie
In de regio Amsterdam-Amstelland was de campagne intensiever dan
elders in het land. Het ging om een pilot om te kijken of de inzet van
extra middelen effect had op het gebruik van goede fietsverlichting.
Hard nodig: terwijl landelijk pakweg de helft van de fietsers zonder
licht reed, bedroeg dit percentage in de regio Amsterdam maar liefst
tweederde. Vooral de jeugd gooide er massaal met de pet naar. Twee op
de drie middelbare scholieren reed regelmatig rond zonder goed
werkende lampen op hun fietsen. Een letterlijk levensgevaarlijke
situatie. En reden genoeg voor de dienst Infrastructuur, Verkeer en
Vervoer van de gemeente, de dienst Verkeerspolitie en het Openbaar
Ministerie om gezamenlijk in Amsterdam éxtra energie te steken in de
campagne. Een vruchtbare samenwerking, zoals zou blijken!
Eerst voorlichten, daarna lik-op-stuk
Licht aan!
In de campagne gingen voorlichting en handhaving (controles door de
politie) hand in hand. Eerst werd de Amsterdammer gewezen op de
noodzaak van fietsverlichting, vervolgens was in de tweede helft van
de campagne de politie aan zet. Door heel Amsterdam vonden
`lik-op-stuk'-controles plaats. Wie nog rondreed op een fiets met
slecht of helemaal geen licht, liep dikke kans om zonder pardon op de
bon te worden geslingerd.
Veel lokale activiteiten
De extra inspanningen in Amsterdam-Amstelland bestonden allereerst uit
voorlichtingsmiddelen die speciaal op Amsterdammers waren gericht. Er
was veel aandacht voor de campagne in onder meer programma's en
spotjes op AT5, artikelen in bladen van de stadsdelen, in de
verschillende edities van het Amsterdams Stadsblad en in het
huis-aan-huisblad van de gemeente, Amsterdam.nl. Op straat kon evenmin
niemand om de actie heen: spandoeken, borden, posters, fietshangers en
gratis ansichtkaarten brachten `m volop onder de aandacht. En ook het
onderwijs blies zijn partijtje mee. Alle scholen en vervolgopleidingen
in de regio kregen posters en folders toegestuurd.
Wie niet horen wil, moet voelen
Zoals gezegd waren tijdens de campagne in Amsterdam informatie en
controles op straat onlosmakelijk met elkaar verbonden. Tijdens het
handhaven waren alle 31 wijkteams van de politie betrokken bij
controles in de stad. Het resultaat van hun inzet was boven
verwachting. Er vonden driemaal zoveel controles plaats dan tevoren
was ingeschat. Gedurende de anderhalve maand die de campagne duurde,
schreef de politie ongeveer 8.500 processen-verbaal uit.
Groot effect in Amsterdam
Licht aan
Nu de campagne achter de rug is en alle resultaten op een rij zijn
gezet, blijkt in alle opzichten sprake te zijn van een succes. Hierbij
springt Amsterdam er bijzonder gunstig uit: op veel punten is het
effect van de actie in en om de hoofdstad groter dan elders in
Nederland, zo blijkt uit onderzoek van het NIPO. Zo bereikten de extra
campagnemiddelen die speciaal in Amsterdam werden ingezet één op de
twee Amsterdammers. Dat is voor een voorlichtingsactie een heel goed
resultaat.
Amsterdammers blijken ook duidelijk het nodige hebben opgestoken van
de campagne - en niet alleen hun (fiets)licht! 85 procent van de
mensen vindt het na de campagne gevaarlijk om zonder licht in het
donker te fietsen - dit wás 76 procent. De kans op een bekeuring als
ze `onzichtbaar' rondrijden achten Amsterdammers een stuk hoger: dacht
vóór de actie slechts 5 procent kans te lopen op een bon, nu is dat 24
procent.
Lampen niet aan te slepen
Dan waar het uiteindelijk om gaat: een beter gedrag op de weg. Ook
hier is er een en al goed nieuws te melden. Het percentage
hoofdstedelingen dat na de campagne zegt gebruik te (gaan) maken van
fietsverlichting steeg van 15 naar 29. Het daadwerkelijk hebben en
aansteken van goede fietsverlichting verdubbelde zowat: vóórlichten
van 28 tot 51 procent, àchterlichten van 25 naar 43 procent! Landelijk
was deze stijging ook te zien, maar in mindere mate, respectievelijk
van 49 naar 59, en van 43 naar 51 procent.
Het is dan ook niet verwonderlijk dat méér Amsterdammers dan tevoren
zich naar de winkel spoeden om fietslampen aan te schaffen (was 11, is
nu 25 procent). De middenstand onderschrijft dit. Zo meldde warenhuis
HEMA dat de fietsverlichting op een gegeven "niet aan te slepen" was!
Kort en goed: Amsterdammers hebben het licht gezien. Valt de schemer
of wordt het donker, dan is licht verplicht. Het blijft ook zonder een
speciale campagne een heldere zaak.
© Gemeente Amsterdam
Gemeente Amsterdam