Ingezonden persbericht


Persinformatie | |Nederland~ICT voorziet voorzichtig herstel in 2004

De Nederlandse ICT-sector zal in 2004 een voorzichtig herstel doormaken. Dat is de verwachting van Nederland~ICT in de nieuwe ICT Marktmonitor 2003-2004, die vandaag is uitgebracht. In deze achtste ICT Marktmonitor worden de resultaten gepresenteerd van de Nederlandse ICT-sector in 2003 en de prognoses voor 2004. De ICT Marktmonitor biedt daarnaast belangrijke informatie over de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en de milieumaatregelen in de ICT-sector.

De totale ICT-sector heeft in 2003 een groei doorgemaakt van 2,13% van E 26,6 mld. naar E 27,16 mld. Het aandeel dat ICT inneemt in het BBP is daarmee in 2003 na twee jaar daling fractioneel gestegen tot 6,0%. De IT-markt groeide afgelopen jaar minimaal: 0,1% tot een omvang van E 11,25 mld.. De telecommunicatiemarkt groeide met 3,8% tot E 15,18 mld.. De kantoortechnologie-sector daalde 0,5%. Voor 2004 wordt in de ICT-sector een bescheiden stijging voorzien van 4,26% naar E 28,3 mld. De effecten van deze lichte verbetering van de ICT-sector zijn nog niet terug te vinden in de cijfers van de arbeidsmarkt. In 2003 nam het overschot aan hoogopgeleide ICT'ers toe van ruim 2.800 tot meer dan 4.400 personen. Voor het komende jaar wordt echter een daling verwacht tot zo'n 450 personen.

Na twee moeilijke jaren, lijkt de Nederlandse IT-markt zich in 2003 weer enigszins te herstellen. Was de daling in 2002 nog ruim 5%, in 2003 werd een minimale groei doorgemaakt (0,1%). Hardware boekte voor het eerst weer een bescheiden toename (1,7%). De softwaremarkt bleef weliswaar positief, maar veranderde van een sterke groeimarkt in 2002 (23,3 %) in een normale (8,2%). De omzetten in de IT-dienstverleningsmarkt bleven sterk dalen, zij het met iets minder dan het voorgaande jaar (-11,4% in 2003). De markt van computersupplies bleef onveranderd. In de zakelijke markt zijn het vooral de IT-dienstverleners, die met een daling van 11,4% de hardste klappen krijgen. Hierdoor daalt de zakelijke markt uiteindelijk met 0,4%, terwijl de consumentenmarkt - waar dienstverlening te verwaarlozen is - een groei kent van 2%. Overigens is de zakelijke markt met een volume van E 8,59 mld. vier keer zo groot als de consumentenmarkt (E 2,08 mld.).

Op de markt van de eindgebruikers is het aandeel van de IT-leden van Nederland~ICT in 2003 gestabiliseerd op 75% met een totaal volume van E 10,48 mld. In de directe leveringen is E 7,98 mld. omgezet, wat 76,2 % is van de totale omzet van de Nederland~ICT leden. De resterende E 2,49 mld. wordt op de indirecte markt verdiend.

Terwijl de totale hardwaremarkt groeide (+1,7% tot E 4,74 mld omzet), hadden de hardwareleveranciers van Nederland~ICT een minder goed jaar met een omzetdaling van 4,2%. Deze daling kwam vooral door de terugval van de verkopen van werkstations, grote systemen en overige hardware. De PC-verkopen, netwerk en printapparatuur deden het relatief goed in 2003.

De software-uitgaven zijn in 2003 gegroeid met 8,2% tot E 3,39 mld. De softwareleveranciers binnen Nederland~ICT hebben het minder goed gedaan met een groei van 0,9%. Desondanks is deze toename, na de sterke daling van 2002 (-8,2%), wel een positief teken. De groei was vooral te danken aan de standaard- en ontwikkelsoftware, die beide - in tegenstelling tot de totale softwaremarkt - groeiden. Maatwerk- en systeemsoftware krompen in omzet.

De markt voor IT-services daalde in 2003 met 11,4% tot E 2,54 mld. De IT-dienstverleners binnen Nederland~ICT hebben daarentegen het afgelopen jaar hun omzet minimaal zien groeien (0,2%). Binnen de dienstverleningsactiviteiten, waren vooral opleidingen en consultancy de grootste groeiers. Verder groeide detachering, in-service en uitbestedingswerk (outsourcing). Hardware en software-onderhoud daalden beide.

In de afgelopen jaren heeft de markt voor kantoortechnologie een duidelijke daling te zien gegeven. Van E 750 mln. in 2001 daalde de omzet tot E 739 mln. in 2003. De daling van -0,5% komt vooral voor rekening van de markt van kantoormeubelen en -supplies, die in 2003 een sterke omzetdaling kende. Voor 2004 wordt een omzetstijging van 0,8% tot E 745 mln. verwacht.

De telecommunicatiesector is in Nederland in 2003 gegroeid met 3,8% tot E 15,2 mld. Deze groei kwam vooral tot stand dankzij de omzet in carrier services, de 'tikken', die ruim 4% toenamen. Evenals de voorgaande jaren werd er door de netwerkbeheerders veel verdiend aan het verhuren van de netwerken en netwerkdiensten. Deze markt groeide met 14,4% tot boven de miljard euro. Na een daling in 2002 (-1,4%) heeft de eindgebruikersmarkt zich in 2003 hersteld met een groei van 3,8% tot ruim E 9,3 mld. Mobiele telefonie bleef groeien met meer dan 10% tot een totale omzet van E 2,85 mld. De groei van het dataverkeer was afgelopen jaar 2,8% tot E 2,4 mld.

Prognose 2004
De economische vooruitzichten voor de Nederlandse economie in 2004 zijn licht positief. Het CPB gaat voor dit jaar uit van een groei van het BBP van 1 procent naar E 465 mld. De bedrijfsinvesteringen nemen volgens dit onderzoeksbureau nog wel af met 2,75%. De inflatie zal niet hoger uitkomen dan 1,5% terwijl de gemiddelde loonsom per werknemer in de marktsector zo'n 2,5% zal stijgen. Een belangrijke factor voor de werkelijke economische ontwikkeling zal de verhouding tussen euro en dollar zijn. Nu de dollar zeer laag staat ten opzichte van de euro, wordt de economische opleving vooral in de VS zichtbaar, terwijl de druk op de eurozone groot blijft. Ook met de toetreding van de tien nieuwe EU-lidstaten zal er in Europa een economisch onrustige tijd kunnen ontstaan. Maar ook de ontwikkelingen in het Midden-Oosten en de presidentsverkiezingen in de VS (november 2004) kunnen de mondiale groei sterk beïnvloeden. In Nederland zal het uiteindelijk economische herstel ook afhangen van de kracht die het Nederlandse bedrijfsleven heeft om de noodzakelijke innovatie vorm te geven en de arbeidsproductiviteit te doen toenemen. Alleen dat kan feitelijk de recessie definitief doen verdwijnen.

De West-Europese ICT-sector verwacht een groei van 3,1% te kunnen realiseren. De Nederlandse ICT-sector zal naar verwachting groeien met 4,26% naar ruim E 28 mld. De IT-markt groeit in 2004 naar verwachting 4,6 % tot 4,9 %. Aanbieders en afnemers verschillen in verwachting over de groei per deelsegment. De IT-leveranciers verwachten vooral de dienstverlening sterk te zien stijgen, waarbij vooral consultancy, uitbesteding en detachering de trekkers moeten worden. De markt verwacht juist een daling in de IT-dienstverlening. Bij software ligt de verwachting ook tegengesteld. Waar de afnemers denken meer aan software uit te geven, zien de softwareleveranciers binnen Nederland~ICT hun omzet juist dalen. Wel verwachten de softwaremakers groei in standaardsoftware en in mindere mate in de ontwikkelsoftware. Over hardware zijn afnemers en aanbieders redelijk eensgezind. De markt verwacht iets meer uit te geven aan hardware, vooral aan grotere systemen, PC-servers en overige hardware. In die laatste categorie spreekt men dan waarschijnlijk over datacommunicatie- en netwerkapparatuur.

De Telecommunicatiemarkt zal zich in 2004 verder herstellen. In West-Europa verwacht men een groei van 4,5%; in ons land iets minder: 4,1% tot E 15,8 mld. Naast de verwachte groei van de eindgebruikersmarkt met 1,5% tot E 9,5 mld. (volgens Heliview) zullen ook de netwerkapparatuur (3,1%) en de eindgebruikers apparatuur (3,9%) groeien.

Op de zakelijke markt zal de vaste telefonie verder afnemen (-2,9%) terwijl het dataverkeer toeneemt (5,9%) tot ruim E 1 mld. De mobiele telefonie zal stabiliseren. Dit patroon is ook terug te vinden in de afnemende verkoop van hardware voor vaste telefonie en de toenemende verkoop van mobiele apparatuur.

Na enkele slechte jaren lijkt de markt voor kantoortechnologie zich in 2004 enigszins te herstellen. De daling van -0,5% in 2003 zal naar verwachting in 2004 worden omgebogen in een stijging van 0,8% tot E 745 mln. Daarbij zal de markt voor printers, copiers en faxen nog nauwelijks aantrekken. De overige apparatuur neemt wel toe. In de markt voor kantoormeubelen en -supplies treedt voorzichtig herstel op.

Arbeidsmarkt
In de totale Nederlandse ICT-sector werken eind 2003 ruim 240.000 mensen, van wie er ruim 115.000 als ICT-professional. Binnen de ICT-bedrijven zijn er zo'n 60.500 mensen werkzaam als ICT-professional. Het aantal vacatures steeg in 2003 licht van 1300 naar 1800 fte. De banengroei nam daarentegen in 2003 nog meer af dan in 2002. Omdat er tevens studenten van de informatica opleidingen komen, groeit het aantal ICT'ers dat geen baan kan vinden in 2003 fors. Waren er in 2002 ruim 3200 werkloze hoogopgeleide ICT'ers, eind 2003 waren dat er bijna 4500. Door een loonmatiging in 2003 en 2004 met de werknemers overeen te komen, kon de druk op de arbeidsmarkt enigszins worden verlicht. Dit heeft een licht positieve invloed op de arbeidsmarkt.

Voor 2004 ziet de arbeidsmarkt er iets beter uit. Als de verwachte groei van ruim 4% inderdaad wordt gerealiseerd, zal het overschot aan hoogopgeleide ICT'ers snel afnemen. Mede door de dalende uitstroom van de informatica-opleidingen zal het aantal werkloze hoogopgeleide ICT'ers dit jaar terug kunnen lopen tot een kleine 500 personen.

De ICT-bedrijven, die deel uitmaken van de branches binnen Nederland~ICT, zijn op verschillende manieren actief op het terrein van milieu. De milieuvoorzieningen worden toegepast in de hele levenscyclus van de producten. Naast technische toepassingen in de apparatuur, waardoor deze energiezuiniger werkt, bestaat sinds vijf jaar het ICT-inzamelsysteem, dat is opgezet door Stichting ICT Milieu. Dit systeem heeft in de vijf jaar van zijn bestaan (1999-2003) bijna 40 miljoen kilo afgedankte computers, telecommunicatieapparatuur, copiers, faxen, printers en andere kantoormachines verwerkt. Ruim 80% van het materiaal van deze apparatuur wordt hergebruikt en komt dus niet in het milieu terecht. Het systeem heeft hiermee aangetoond zeer succesvol te zijn. Het ICT-inzamelsysteem heeft in 2003 ruim 11 miljoen kilo opgehaald, een stijging van 17%. Het aandeel van de IT-apparatuur (Cat.8) was in 2003 79,7%. Voor papierbedrukkend apparatuur (Cat.9) bedraagt dit 19,7% en voor telecom (Cat.10) 0,5%. Voor de komende jaren wordt een verdere groei in volume en deelnemers verwacht.

Evenals voorgaande jaren is de ICT Marktmonitor 2003-2004 geproduceerd in samenwerking met Heliview Research en tweetalig uitgevoerd (Nederlands/Engels). De ICT Marktmonitor bevat verder een begrippenlijst en een overzicht van de gebruikte bronnen.

De ICT Marktmonitor 2003-2004 kost E 12,50 voor leden; niet-leden betalen E 25,- (exclusief E 5,- administratiekosten en BTW) en is te bestellen bij het secretariaat van Nederland~ICT. Directieleden van aangesloten ondernemingen krijgen een gratis exemplaar toegestuurd.


---

Noot aan de redactie (