Ministerie van Algemene Zaken

Televisietoespraak van de minister-president bij het overlijden van Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Juliana der Nederlanden

Omringd door haar directe familie, is Prinses Juliana thuis op Paleis Soestdijk overleden. Ze was al langere tijd ziek. In haar verliezen we een warme en betrokken vrouw, een moeder van ons allen.

Op dit moment van verdriet richt ik mij namens het kabinet tot haar man, Prins Bernhard. Tot haar kinderen, Koningin Beatrix, Prinses Irene, Prinses Margriet en Prinses Christina. Tot haar schoonzoon de heer Pieter van Vollenhoven. En tot haar klein- en achterkleinkinderen, voor wie Prinses Juliana een lieve oma was.

Wij wensen hen kracht toe bij dit verlies en leven ­ ieder op eigen manier - met hen mee.

Prinses Juliana was gedurende 32 jaar onze Koningin, van 1948 tot 1980. Zij was een Koningin die haar hart en ziel legde in alles wat zij deed.

Haar moeilijke taak in een veelbewogen tijd vervulde zij met grote plichtsbetrachting. Kenmerkend was haar menselijke benadering van het koningschap. Daarmee wist zij het hart te winnen van velen in onze samenleving.

Samen met Prins Bernhard, heeft zij zich na de Tweede Wereldoorlog ingezet voor de wederopbouw van ons land. Gesteund door haar geloof, was zij een onvermoeibaar voorvechtster van solidariteit, betrokkenheid en menselijke waardigheid.

Als staatshoofd zag zij van dichtbij de grote veranderingen die ons land en ons Koninkrijk doormaakten. Zij stond positief tegenover nieuwe ontwikkelingen. Met de verschrikkingen van de oorlog in het geheugen, was zij een warm voorstander van de voortgaande samenwerking tussen de Europese landen, als een waarborg voor vrede.

Tijdens haar jaren als Koningin, werden Indonesië en Suriname zelfstandig. Zij heeft zich altijd zeer verbonden gevoeld met de bevolking van die twee landen, en bij die van de Nederlandse Antillen en Aruba. De bezoeken die zij daar bracht, rekende zij tot de mooiste van haar leven.

Haar persoonlijke aandacht ging uit naar het welzijn van mensen. Vooral van mensen die - tijdelijk of langdurig - niet mee kunnen komen. Mensen in ziekenhuizen, revalidatiecentra, bejaardentehuizen en kindertehuizen. Zij zocht hen op, ontelbare malen, zowel tijdens haar periode als Koningin als in de jaren daarna.

En bij die bezoeken maakte ze vooraf duidelijk: "Ik kom voor de mensen; níet voor de directeuren". Volgens haar eigen woorden had zij ­ wanneer ze geen Koningin was geweest ­ graag maatschappelijk werkster willen zijn. Dat voelde ook iedereen.

Prinses Juliana was een hartelijke, belangstellende vrouw, die anderen op hun gemak wist te stellen. Zij wist hoe belangrijk het is mensen positief tegemoet te treden. Zelf heeft zij dat in een Kersttoespraak eens zo omschreven:

"Ieder mens is een lamp die ontstoken is of kan worden ­ in wat voor omstandigheden en waar en wanneer dan ook."

Toen Prinses Juliana afstand deed van de troon, was zij 71 jaar. In de jaren daarna bleef zij zich inzetten voor kwetsbare mensen in onze samenleving. Totdat haar eigen conditie daarvoor te kwetsbaar werd. Ze koos voor een rol op de achtergrond, in haar eigen huiselijke kring.

We verloren Prinses Juliana toen weliswaar uit het oog. Maar we verloren haar niet uit ons hart.
---

Zeer velen van ons voelen het overlijden van Prinses Juliana dan ook als een persoonlijk verlies. Prinses Juliana was een voorbeeld voor ons allen, warm en samenbindend.

Wij herdenken haar met groot respect en zijn dankbaar voor alles wat Prinses Juliana voor ons land heeft betekend.


---