Nederlandse Vereniging van journalisten

NVJ helpt Cubaanse collega's
18 maart 2004. Rede van NVJ-voorzitter Kees Schaepman, uitgesproken op een Cuba-bijeenkomst in Den Haag.

Er zit nu al weer 75 jaar gevangenisstraf op. 75 jaar van de in totaal 1454 jaar die 75 Cubaanse journalisten, vakbondsleiders en mensenrechtenactivisten opgelegd kregen.

De 75 werden vandaag een jaar geleden opgepakt. De NVJ heeft toen al direct geprotesteerd en gedemonstreerd met schrijfmachines die, als symbool voor de gearresteerde journalisten, op de stoep van de Cubaanse ambassade in Den Haag werden gezet. Later is dat protest herhaald voor de Cubaanse ambassade in Parijs. Ondermeer Catherine Deneuve was toen onder de demonstranten.

Maar toch - ondanks zulke protesten is het na de razzia in Cuba toch vooral opmerkelijk stil gebleven. Ik zeg het nog maar een keer: 1454 jaar gevangenisstraf. Maar de Internationale Federatie van Journalisten, waar ook de NVJ bij is aangesloten, hield zijn mond.

Vakverenigingen en beroepsorganisaties wordt vaak, en soms terecht, verweten dat zij voorspelbaar reageren. Als de hond van Pavlov. Toch had ik in dit geval voorspelbaar gedrag verwacht van de IFJ. Als het gaat om inbreuken op de persvrijheid dan moet de reactie van een journalistieke beroepsorganisatie voorspelbaar zijn. Dan past alleen een fel, publiek protest.

Niet alleen de IFJ bleef trouwens muisstil.
1454 jaar gevangenisstraf. 'Misschien wel te zwaar', zei de secretaris van de Wereldraad van Kerken volgens het dagblad Trouw. 'Misschien wel te zwaar.' Maar ja, er golden verzachtende omstandigheden. Want, zei hij: 'We moeten niet vergeten dat de Cubaanse revolutie in de oecumenische beweging van Latijns Amerika veel steun heeft gekregen en voor velen een bron van hoop is geweest.' Godgeklaagd, zo'n uitspraak. Ik heb er geen ander woord voor.

1454 jaar gevangenisstraf.
En de Commissie voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties houdt zijn mond.
1454 jaar.
En de Novib zegt dat zij op Cuba aan armoedebestrijding doet en niet aan mensenrechten en houdt dus zijn mond.
1454 jaar.
En toch opende de Cubaanse ambassadeur vorig jaar oktober vrolijk een aan zijn land gewijde week in het Filmmuseum. En nee, de organisatoren zagen geen ruimte om ook aandacht te schenken aan de duistere kanten van Cuba.

De NVJ zit, zoals elke vakorganisatie, tot over de oren in het werk. Bezuinigingen, fusies, strijd voor behoud van banen, sociale plannen, nieuwe cao's.

Maar minstens zo belangrijk als die strijd is de strijd voor en de verdediging van persvrijheid. Daarom geeft de aan de NVJ gelieerde organisatie Reporters Respond ook concrete hulp aan gedetineerde journalisten en hun families, ook in Cuba. En daarom belegt de NVJ op 3 mei, de Internationale Dag van de Persvrijheid, een congres in Amsterdam met als thema: 'Persvrijheid bestaat niet'. We zullen daar zeker ook stilstaan bij onze Cubaanse collega's die nu zo'n hoge prijs betalen.

Kees Schaepman