Den Haag, 17 maart 2004
Ferd Crone (PvdA) over mogelijke bezuinigingen kabinet:
Zalm breekt economisch herstel af, in strijd met letter en geest van het Stabiliteitspact
Het kabinet wil ten koste van het prille economische herstel binnen de drie procentsnorm van het Stabiliteitspact blijven. Onduidelijk is nog hoe het kabinet dit wil gaan doen: bezuinigen of de lasten verzwaren. Ferd Crone zal in zijn bijdrage aantonen dat het beleid van Zalm in strijd is met de letter en geest van de Europese afspraken: een tijdelijke overschrijding van de norm is namelijk geoorloofd. En als we toch binnen de 3% moeten blijven, kiest de PvdA voor eerlijke verdeling van de lasten, met minimale effecten op de economie en de werkgelegenheid.
Het goede nieuws is dat er sprake is van voorzichtig economisch herstel: 1% in 2004 en ruim 1% 2005. Maar daarmee zit Nederland nog steeds op de laagste groei van Europa. Zoals het CPB en topeconoom Bovenberg ook hebben aangetoond: zonder de drastische bezuinigingen van het kabinet waren de cijfers beter geweest.
Het economische herstel is pril, en zal door een nieuwe bezuinigingsronde de das om worden gedaan. Verschillende ministers hebben al aangekondigd op hun terrein geen mogelijkheden voor bezuinigingen te zien. De PvdA is heel benieuwd en bevreesd waar Zalm dan wel mee gaat komen. Nog meer eigen bijdragen in de Zorg? Of meer lastenverzwaring? En welke ministers moeten inleveren, nu vrijwel de gehele ministersploeg extra bezuinigingen heeft afgewezen? Of komt Zalm met verlaging van de uitkeringen en de ambtenarensalarissen?
Zalm heeft geen economische argumenten voor deze nieuwe bezuinigingen of lastenverzwa-ringen. Het enige waar hij naar verwijst, zijn de spelregels van het Stabiliteitspact. Hij moet echter het Pact volledig lezen: landen mogen de 3%- norm overschrijden, bij een tijdelijke dip van de conjunctuur. De PvdA wil zich ook houden aan het Pact, naar letter en geest. Dus niet eenzijdig kijken naar de beperkingen van het Pact, maar ook gebruik maken van de ruimere mogelijkheden die het Pact biedt.
Als het kabinet toch tegen alle economische logica in nu kiest voor bezuinigen of de lasten verzwaren, heeft de PvdA nog wel een goede suggestie: schrappen van de OZB-verlaging en de lastenverlichting voor huizenbezitters (voorstel Hillen). De last wordt zo eerlijk verdeeld over de inkomens.
Doelman Waterreus van PSV zei het heel mooi dit weekend: De rek is eruit, het elftal moet worden vernieuwd.
Bijgaand: volledige tekst van bijdrage Ferd Crone aan debat
Den Haag, 17 maart 2004
Gesproken tekst geldt
Bijdrage van Ferd Crone (PvdA) aan het plenaire debat kabinetsbeleid stabiliteits- en groeipact
Nederland zit nog steeds in de laatste wagon in Europa: door alle bezuinigingen (6 mld.) en lastenverzwaring (5 mld. in 2004!) is Nederland achterop geraakt en komt het herstel hier dus later dan elders. Het CPB en topeconomen als Lans Bovenberg schatten de negatieve effecten van het kabinetsbeleid (incl. het in de put praten van consumenten en investeerders; het vertrouwenseffect) op 1%. Ik heb het hier in december en vorige maand gezegd: zonder dit beleid had de groei in de Europese middenmoot kunnen zitten.
1. Maar het kabinet is niet tevreden met de laatste wagon: er moet nog meer lasten-verzwaringen en bezuinigingen komen. Om het tekort terug te brengen van 3.3 naar bv. 2.8% is netto een lastenverzwaring/bezuiniging nodig van 2.5 mld euro, maar vanwege normale en onvermijdelijke uitverdieneffecten vergt dat een ingreep van bruto 3.5 tot 4 meld euro. Een enorm bedrag, dat nog halverwege het jaar moet worden gevonden. Maar bovenal: het heeft meteen een negatief groeieffect van ca. 1%. Heeft het kabinet dan zijn zin: we zitten dan niet meer in de laatste wagon. Neen, de Nederlandse wagon wordt ontkoppeld, we blijven alleen achter in een stilstaande wagon, ver achter!....
2. En dat terwijl het CPB nu banengroei verwacht, dat wordt dan niet meer gehaald. Zit dit kabinet hier nog voor werkgelegenheid?
3. Daarnaast is de rek eruit: u kunt nu juridisch gezien, vanwege allerlei contractuele verplichtingen- niet veel meer bezuinigen. Wat wel kan, is beperkte lastenverzwaring en de prijscompensatie voor ministeries inhouden. Ik vraag: is dat de bedoeling? Gaan ministers op de nominale nullijn, waar wordt bezuinigd? Gaan ze dan nog meer eigen bijdrages vragen in de zorg enz.? Het is een van de weinig mogelijkheden: gaat de AWBZ-premie per 1 juli omhoog? En dan ook voor hogere inkomens, zoals door het CPB in onze tegenbegroting is doorgerekend?
4. Wij willen best een goede suggestie doen, om in 2005 op 2.5% te komen: schrap de OZB-verlaging en lastenverlichting voor rijke huizenbezitters (Hillen). Dan wordt de pijn ten minste ook nog eens eerlijk verdeeld.
5. Het enige dat ik nog zie, is in feite een loonkorting en verlaging van uitkeringen: wil de ministers dat nu ook open houden en gaan de ambtenaren en uitkeringen dan van de nullijn in de minlijn?
6. Vz: het is duidelijk: er komt lastenverzwaring en er komen loonkortingen, maar de rek is er toch uit?
7. Ik heb hier een stapel knipsels van alle ministers die zeggen dat zíj niet meer kunnen bezuinigen: maar wie dan wel? De burgers zullen het gelag betalen!
8. voorbeelden
9. Maar waarom eigenlijk: het verslechtert de economie. Moet het dan van het Pact? Afspraak is afspraak? Jazeker, maar het pact zegt met zoveel worden dat een recessie een reden kan zijn van overschrijding van de 3%. Een recessie is er in ieder geval bij meer dat 2% krimp. Maar ook staat met zoveel woorden in het pact dat landen ook mogen bepleiten dat ze geen excessief tekort hebben bij een krimp van meer dan 0.75%; en die hadden we in 2003.
10. Het is voor iedere econoom logisch dat de nawerking voor belastingen en uitgaven een jaar later komen: dus in 2004 hebben we de naweeën van de krimp van vorig jaar. Zoals we in 2005 de voordelen van herstel zien in een tekortdaling naar 2.9%
11. Hier kom ik bij een belangrijke politiek vraag: we willen ons aan het pact houden, naar letter en geest. Maar dan ook geheel: de lusten en de lasten. De lastendruk bezuinigen, maar ook de lusten. En dat is dat we nu mogen overschrijden van het tekort. U schrijft het ook zelf in uw brief aan de Kamer.
12. Dat kan niet zomaar, we zullen dan extra inspanningen moeten doen om in 2005 onder de 3 % te blijven. Maar dat kan, alleen door de OZB-verlaging en lastenverlichting voor rijke huizenbezitters (Hillen) te schrappen. Daarmee komen we op 2.5% in 2005.
13. Het kabinet komt door de bezuinigingen zelfs slechter uit in 2005, want de uitverdien-effecten werken ook volgend jaardoor. Dus vraag ik de Minister: gaan we extra bezuinigen in 2005 omdat we dat ook doen in 2004?
14. Zoals Waterreus van PSV al zei: 'De rek is er uit, het elftal moet worden vernieuwd.'
PvdA-voorlichting
Plein 2
Postbus 20018, 2500 EA Den Haag
Tel 070 - 318 3025/Fax 070 - 318 2800*
Partij van de Arbeid