Feature Article
COR-voorzitter Hans Zuidema over beloning Raad van Bestuur in 2003.
'Het gaat niet om de ratio, maar om de emotie'
In oktober 2003 deed de Centrale Ondernemingsraad (COR) van ING een
emotioneel appel aan de Raad van Bestuursleden van ING om 'af te zien
van bovenmatige salarisverhoging'. Directe aanleiding tot deze oproep
was de aankondiging in augustus 2003 dat het totale beloningspakket
van de RvB-leden met ' tenminste 15%' zou stijgen. Nu blijkt dat die
stijging wel eens tussen de 50 en 75% kan uitkomen. ING Nieuws vroeg
COR-voorzitter Hans Zuidema om commentaar.
De Raad van Bestuur presenteert in het financieel jaarverslag over
2003, naast het nieuwe beloningsbeleid ook het Corporate
Governance-beleid. De positie van de COR maakt onderdeel uit van dat
beleid. Wat vindt u van de manier waarop ING omgaat met de adviezen
van de Commissie Tabaksblat?
Zuidema: 'De COR is van mening dat de Code Tabaksblat goede en heldere
adviezen geeft. We vinden het alleen jammer dat er niemand namens de
medezeggenschap in de Commissie Tabaksblat zat. De Commissie achtte
dat niet noodzakelijk en verwees naar de werknemerscommissariaten,
maar dat vinden wij wat mager. ING gaat op een goede manier met de
aanbevelingen om vindt de COR. Maatschappelijk verantwoord ondernemen
staat bij ING al tijden hoog in het vaandel, we zijn open en
transparant in onze financiële verslaglegging. Eigenlijk zijn wij als
bedrijf al jaren een voorloper in Corporate Governance.'
De COR koppelde de emotionele oproep destijds aan het feit dat in het
Sociaal Akkoord een 'nullijn' was afgesproken voor de komende
salarisonderhandelingen. Het beloningspakket van de RvB-leden stijgt
over 2003 weliswaar met 50-75%, maar tevens wordt aangekondigd dat in
2004 jaar het basissalaris van de leden van de RvB-leden zal worden
bevroren. Bent u nu toch een tevreden man?
Zuidema: ' Nee, ik kan niet zeggen dat ik een tevreden man ben. Het is
erg mooi dat ze voor volgend jaar de nullijn willen aanhouden, maar
het gaat om het " totaalplaatje". En als je dan ziet wat de
verhogingen voor 2003 en de verwachtingen voor 2004 zijn, vind ik het
in ieder geval een bijzonder moeilijk verhaal, moeilijk te verdedigen
bij onze achterban, de ING-medewerkers in Nederland.'
De extreme stijging wordt vooral veroorzaakt door een stijging van het
variabele deel van het beloning, de bonussen. Die zijn volledig
resultaatafhankelijk, en ING heeft het vorig jaar nu eenmaal goed
gedaan. De COR is toch niet principieel tegen resultaatafhankelijke
beloning van medewerkers, dan geldt dat toch ook voor de RvB-leden?
Zuidema: 'Dat is juist maar dan wel voor iedereen, niet alleen voor de
RvB-leden en de 200 topmanagers en niet te vergeten de 7.000 hogere
managers voor wie nu prestatieaandelen worden ingevoerd. Waar blijven
die andere 108.000 medewerkers? Als de variabele beloning zo hoog
uitpakt als nu en naar ik vrees ook volgend jaar hoog zal uitpakken,
dan vraag ik me af of de Raad van Commissarissen de "prestatielat"
niet te laag heeft gelegd.
De hoogte van topbeloningen wordt in hoge mate bepaald door een
internationaal marktmechanisme, terwijl de CAO-salarissen bepaald
worden door het overleg tussen de Sociale Partners in Nederland.
Hebben we bij deze salarissen niet te maken met verschillende
grootheden die aan niet te vergelijken mechanismen onderhevig zijn?
Zuidema: 'Wij vinden als COR dat er te vaak geschermd wordt met de
internationale concurrentiepositie van ING. Hoeveel topmanagers zijn
er eigenlijk naar het buitenland vertrokken, omdat ze hier niet genoeg
verdienden? Ik kom niet verder dan twee: Ben Verwaaijen bij British
Telecom en Harry Roels bij het Duitse RWE. En bovendien, als managers
vinden dat ze te weinig verdienen in Nederland, dan kunnen ze toch
naar het buitenland gaan of in het buitenland blijven. Er is genoeg
kwaliteit en jong talent in ons land om op te leiden en te ontwikkelen
naar topmanagementposities.
Komt nog bij dat toen de COR onlangs, naar aanleiding van recente
RvB-benoemingen, haar zorg uitte over te weinig bestuurders in de RvB
met verzekeringskennis, de Raad van Commissarissen antwoordde dat er
voldoende verzekeringscapaciteit binnen ING aanwezig is om zich tot
dat niveau te ontwikkelen. Kortom, volgens mij is dit een
gelegenheidsargument. Ik wil de Raad van Commissarissen wel even een
compliment maken voor de keuze van de vice-voorzitter. We hadden als
COR ook voor een Nederlander gepleit.'
Heeft u de indruk dat de Raad van Commissarissen naar de kritiek van
de medewerkers en de geluiden uit de samenleving heeft geluisterd?
'Om heel eerlijk te zijn niet. Ik denk dat de ING-medewerker in
Nederland deze extreme verhoging van het beloningspakket als een klap
in het gezicht zal ervaren. Hoe goed je deze regeling met rationele
argumenten ook kunt verdedigen, het gaat niet om de ratio, het gaat om
de emotie. Je moet niet vergeten dat de ING'ers al behoorlijk wat voor
hun kiezen hebben gehad in Nederland de laatste jaren. Afschaffen van
business units, de oprichting van nieuwe divisies, de introductie van
'One' die weer gedeeltelijk is getemporiseerd, het is allemaal niet
niks. En als je dan te horen krijgt dat je hoogste baas er bijna 75%
bij zou kunnen krijgen en voor jou de " nullijn" gaat gelden, dan sta
je niet te juichen. Het gaat er, laten we eerlijk zijn, uiteindelijk
toch om wat je in je portemonee aantreft.'
En hebben ze naar jullie als COR geluisterd?
Zuidema: 'Formeel gezien hebben we natuurlijk de kans gekregen om ons
verhaal te doen. Er zijn regelmatig gesprekken geweest en we stellen
het op prijs dat de Raad van Commissarissen ons die kans gegeven
heeft, want daartoe zijn ze niet verplicht. Maar wat dat uiteindelijk
heeft opgeleverd is de vraag. Ik krijg toch sterk de indruk dat ze wel
naar ons hebben "geluisterd" ; maar ons niet hebben "gehoord". Hoe
verklaar je anders die 50 tot 75% stijging, een uitkomst die nog erger
kan uitpakken dan waar destijds op werd gezinspeeld? En ik wil toch
nog benadrukken dat we het erg betreuren dat er niets mee is gedaan.
Om in de pers over één kam te worden geschoren met graaiers is niet
goed voor de ING-bestuurders en dus ook niet goed voor de naam van ons
bedrijf.'
Zal de bekendmaking van de hoogte van de beloningspakketen van de RvB-
leden van invloed zijn op de onderhandelingen voor een nieuwe ING-CAO
die binnenkort starten?
'Ja dat denk ik zeker. Als de vakbonden verder kijken dan de "
nullijn" in het Najaarsakkoord en ING bereid is naar oplossingen in de
variabele sfeer te zoeken, zoals eenmalige of extra uitkeringen, dan
zie ik wel mogelijkheden om eruit te komen. Maar als partijen de
hakken in het zand gaan zetten - en dat is gezien deze context zeer
wel mogelijk - dan gaan we een onrustig voorjaar tegemoet. Ik zou
beide onderhandelingspartners dan ook willen oproepen het belang van
het bedrijf en al die medewerkers steeds in ogenschouw te nemen: neem
je verantwoordelijkheid maar bewaar ook je gezonde verstand. Hoewel de
COR officieel geen partij is bij de onderhandelingen, vormen we wel de
'oren' en de 'ogen' van de organisatie. Ik hoop dan ook dat de
Nederlandse ING-bestuurders regelmatig contact met ons houden, zoals
dat bij eerdere CAO-onderhandelingen gebeurde.'
Print | Back