Den Haag, 15 maart 2004
Bijdrage van Staf Depla en Sharon Dijksma (PvdA) aan het nota-overleg voorstellen werkwijze Tweede Kamer
Democratie is een betere samenlevingsvorm.
Citaat Schuyt: Democratie is een betere samenlevingsvorm, omdat het verkeerde besluiten van machtshebbers op tijd kan corrigeren. Daarvoor is een vrije en brede verspreiding van zo veel mogelijk dissidente geluiden een absolute voorwaarden in combinatie met een zo ernstig mogelijke publieke beraadslaging, waar alle standpunten gehoord en gewogen worden!
Het parlement is de plaats waar al die standpunten gehoord en gewogen worden.
Het parlement is zo een belangrijke schakel in het behouden van deze betere samenlevingsvorm. Daarom moeten we regelmatig kritisch onze manier van werken tegen het licht houden.
Bij het beoordelen van de voorstellen kijkt de PvdA of het bijdraagt aan:
a. het versterken van de controlerende rol van het parlement
b. het vergroten van de betrokkenheid van de burgers. Dit lukt alleen als burgers weer het idee hebben dat politici het over hun wereld en hun problemen hebben. Mensen moeten het idee weer krijgen de politiek gaat over mij .
Dit sluit aan bij de twee opvattingen over democratie. De eerste opvatting is dat machtsmonopolie voorkomen moet worden.
De tweede opvatting is democratie als actieve deelname van burgers in zoektocht naar betere samenleving.
Niet alle partijen kiezen deze insteek. Weisglas maar ook de VVD heeft het vooral over het verlevendigen van het debat. De PvdA wijst dit af. Het verlevendigen van het debat mag geen doel op zich zijn. Deze voorstellen zijn er zogezegd niet voor de leut maar om de democratie te versterken!
Voorstellen die mogelijkheden van de Kamer inperken om de regering te controleren of bij te sturen worden door ons afgewezen. Voorbeeld VVD met quoteren van moties. Bezwaar aantal is criterium en niet kwaliteit. Dat is moeilijk in regels te vatten. Kortom hier kiest de VVD voor een structuurmaatregel terwijl creatievere maatregelen beter werken. Wat te denken van de zilveren eikel voor de meest overbodige motie van de maand en dan het parlementaire jaar afsluiten met de gouden eikel . Deze vorm van naming en blaming zal vele malen meer effect hebben. Hetzelfde zou kunnen gelden voor Kamervragen.
Versterkende rol van het parlement
Wij willen dit op twee manieren. Ten eerste door het versterken van de onderzoeksfunctie en ten tweede door vergroting van de invloed van minderheden op de procedures binnen de Tweede Kamer.
Vergroten invloed minderheden op procedures binnen Tweede Kamer
Dezelfde meerderheid die het kabinet ondersteunt kan ook bepalen wanneer een debat wel of niet doorgaat of welke procedures gevolgd worden. De meerderheid die het kabinet ondersteunt, heeft zo een grote invloed op de manier waarop de Kamer de regering kan controleren. De regeringspartijen kunnen bepalen hoe dual het parlement is. Een sterke democratie is gebaat bij een sterke tegenbeweging.
We hebben daar de afgelopen maanden flinke staaltjes van gezien. Met het weigeren van de brief over een gezamenlijk standpunt van het kabinet over de met elkaar verband houdende moties bij de begrotingen van justitie en onderwijs als dieptepunt. Niet eerder is het voorgekomen dat een beperkte meerderheid een minderheid verbiedt een brief te vragen!! Voorbeeld defensiepersoneel deze zomer
Uiteraard gaat dit ten koste gaan van de controlerende rol van de Kamer. Er liggen een aantal voorstellen voor die de rol en mogelijkheden van de oppositie of duale regeringspartijen versterken. Het gaat om: openbaarheid procedurevergaderingen; 30 leden kunnen spoeddebat, interpellatiedebat of hoofdlijnendebat aanvragen en meer tijd door andere procedure voor begrotingenbehandelingen. Wij steunen deze voorstellen. Het aantal van dertig leden vinden we een goede maat omdat het aansluit bij bestaande procedures (Amvb s en verdragen).
Met dezelfde minderheid (dus 30 zetels) moet het ook mogelijk zijn een brief van het kabinet te vragen, daarover behoeft dan geen stemming bij meerderheid meer plaats te vinden.
Debatten die ergens over gaan
De PvdA wil niet meer debatten, maar wel meer debatten die er toe doen, debatten over echte problemen die in de samenleving spelen,over de actualiteit en over de hoofdlijnen van beleid. De ruimte hiervoor wordt groter met de voorstellen om een debat op hoofdlijnen te voeren bij elke wet. Nu komt de Kamer er vaak pas aan te pas aan het einde van een traject. Dan is alles zo vast geregeld dat we ons alleen nog maar met de details bezig kunnen houden. De zorgen over het groot aantal debatten delen we.
De beste manier om misbruik hiervan tegen te gaan is niet een drempel op te werpen (structuur!!) maar gewoon weg te blijven als we het debat overbodig vinden. Dan is het snel gebeurd met zinloze debatten.
Openbare procedurevergaderingen
Dan de openbare procedurevergaderingen. De PvdA is daar voorstander van. De bezwaren die aangedragen worden zijn vergelijkbaar bij bezwaren die werden aangedragen bij openbaar maken van AO s in 1980. Weinig overtuigend dus. Wij steunen deze voorstellen. Waarom zijn de regeling van werkzaamheden wel openbaar en de procedurevergadering niet? Mochten we de twijfelaars over de streep kunnen trekken met een experiment bij een 5-tal commissies dan kan de PvdA-fractie daar met tegenzin mee leven.
Vergroten betrokkenheid burgers
Een belangrijk punt bij de beoordeling van de voorstellen is voor de PvdA ook dat volksvertegenwoordigers niet opgesloten worden in Den Haag. We moeten op onderzoek uit. Op die manier worden we niet overvallen door incidenten maar speuren we ze zelf al eerder op. Bovendien weten we dan beter hoe de wereld in elkaar zit en wordt de kans kleiner dat we uit onwetendheid bij elk incident meteen reageren met nog meer nieuwe maatregelen. Dat lukt alleen als je genoeg tijd hebt om buiten het Binnenhof op onderzoek uit te gaan en een rol te spelen in het publieke debat.
Volksvertegenwoordigers zijn er dus om problemen van burgers te signaleren en vervolgens te agenderen. In veel gevallen gaat dit ook goed en worden geluiden uit de samenleving omgezet in inbreng in het Parlement. Maar te vaak blijkt, dat de Haagse politiek onvoldoende doet. Door het voorstel van de commissie van de Werkwijze om leden van de Kamer het recht te geven om eigen nota s op de agenda van de Kamer te plaatsen, wordt het al makkelijker om onderwerpen die breed maatschappelijk leven te bediscussiëren in de Kamer zonder te moeten wachten op agendering door het kabinet.
Een verdergaand voorstel met hetzelfde doel is het recht op burgerinitiatief. Bij de begrotingsbehandeling van BZK heeft de PvdA voorgesteld om, net als in gemeenten, provincies en Europa al mogelijk is, het burgerinitiatief landelijk in te voeren. Op die manier kunnen burgers niet alleen hun ongenoegen uiten over het gevoerde beleid, maar hebben burgers buiten de verkiezingen een instrument om onderwerpen op de landelijke politieke agenda te plaatsen.
Het biedt de mogelijkheid om een brug te slaan tussen ideeën die in de samenleving leven en de discussies die wij in de Tweede Kamer voeren.
In de concept Europese Grondwet staat het burgerinitiatief opgenomen. Het zou vreemd zijn als burgers wel lokaal, provinciaal en Europees wel de mogelijkheid van een burgerinitiatief hebben en dat dit landelijk niet zou kunnen. (Motie 29200-VII nr 15) die bij BZK is aangehouden willen we dus weer aan de orde hebben.
Integriteit politici
Een voorwaarde voor het vertrouwen in de politiek is dat er geen discussie kan ontstaan over de integriteit van politici. Het register voor nevenfuncties, reizen en geschenken zijn instrumenten die we al hebben. Maar onder het motto verbeter de wereld, maar begin bij jezelf, willen we voorstellen om de commissie van de Werkwijze te laten onderzoeken:
a. hoe om te gaan met zakelijke belangen (aandelen, eigen bedrijf). Indien vermogen in eigen beheer belegd wordt moeten leden openbaar maken waar de belangen zitten. Of minder vergaand: openbaarheid over belangen in sectoren waar het woord over gevoerd wordt.
b. De rol van Kamerleden als Klokkenluiders.
Wat verwachten we van Kamerleden die op de hoogte zijn van wetsovertredingen Hoe moet ik artikel 162 van het wetboek van Strafvordering interpreteren. Daarin is geregeld dat leden van openbare colleges net als ambtenaren, melding moeten maken van misdrijven.
c. Of het noodzakelijk is om een code op te stellen voor de omgang met lobbyisten.
d. Hoe om te gaan met inkomsten via BV s of andere inkomsten die vrijgesteld zijn van verrekening met ons salaris.
Kortom de PvdA vraagt deze elementen op te nemen in een op te stellen gedragscode.
Overige punten die door collega Dijksma worden ingebracht: versterken onderzoeksfunctie door onder ede kunnen horen (hoorzittingen net als in VS), er moeten betere voorstellen voor het vragenuurtje komen; versterken wetgevende rol parlement (aanstellen rapporteur); ondersteuning Kamerleden en afsplitsen fracties
---
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Aan dit bericht kunnen geen rechten worden ontleend. Dit elektronisch bericht is uitsluitend bestemd voor de geadresseerde. Als u dit bericht per abuis hebt ontvangen, wordt u verzocht het te vernietigen en de afzender te informeren.
Wij adviseren u om bij twijfel over de juistheid of de volledigheid van dit bericht contact op te nemen met afzender.
No rights can be derived from this message.
This electronic message is intended only for the addressee. Should you have received this message in error, you are kindly requested to delete it and inform the sender.
Should you question the accuracy or the completeness of this message, you are advised to contact the sender.
---