Ingezonden persbericht


Amsterdam, 14 maart 2004
Verklaring Baskenland Informatie Centrum over aanslagen Madrid 11/3 2004

Allereerst willen we de gruwelijke aanslagen in Madrid veroordelen en ons medeleven betonen met alle slachtoffers en de Madrileense bevolking. Het zou kies zijn het daarbij te laten, maar helaas is er meer aan de hand en voelen we ons genoodzaakt de houding van de PP, zowel na de aanslagen als in de acht jaar daarvoor aan de kaak te stellen.

De Spaanse regering heeft er bewust voor gekozen de schuld bij ETA te leggen. Dit, ondanks alle aanwijzingen die vanaf het allereerste begin een andere kant op wijzen. Het soort aanslag, de gebruikte explosieven, het opeisen door Al Qaeda en het ontkennen van enige betrokkenheid door ETA: alles wijst op een andere dader dan ETA. Toch verspreidde de Spaanse minister van buitenlandse zaken al op de ochtend van de aanslagen een memo aan alle Spaanse ambassadeurs waarin zij werden opgedragen ETA de schuld te geven.

Wederom ­ voor de zoveelste keer ­ gebruikt de PP het Baskische conflict als bliksemafleider en zondebok. Ditmaal met tragische consequenties. Gisterenmiddag schoot de Spaanse politie een Bask, een voorstander van onafhankelijkheid, dood omdat hij weigerde een anti-ETA poster in zijn winkel in Iruñea / Pamplona op te hangen. Mensen die kwamen protesteren werden door de politie met geweld uiteen gejaagd. Ook dit staatsgeweld veroordelen wij.

De regering-Aznar heeft over de lijken van 200 burgers geprobeerd te camoufleren dat dit de prijs is geweest voor zijn prominente rol in de oorlog en bezetting in Irak. Net iets te vaak stond Aznar gearmd met Bush oorlogstaal uit te slaan, net iets te evident is de verantwoordelijkheid van de Spaanse regering voor de oorlog in Irak. Aznars gespierde retoriek op het moment van intense rouw in heel Spanje en Baskenland was stuitend om te zien. Niet onderhandelen met terroristen, geen enkele ruimte aan leiders van verboden organisaties. Alle pijlen van de PP waren gericht op de Baskische maatschappij, ook op de Baskische regering die volgens Aznar "ETA's agenda volgt door meer autonomie te eisen".

Het doet ons deugd te zien dat de grove manipulatie ook de Spaanse bevolking te veel werd. Vannacht demonstreerden duizenden mensen in steden als Madrid en Barcelona spontaan tegen de manipulatie en voor de vrede. "Jullie oorlog, onze doden", was de meest gehoorde leus. We kunnen alleen maar hopen dat de PP de verkiezingen verliest. Een dergelijk verlies zou een klein sprankje hoop bieden aan de Baskische samenleving, die meer dan wie dan ook een vreedzame, maar ook rechtvaardige en democratische, oplossing van het conflict omtrent de politieke status van Baskenland verlangt. Aznars beloofde bij zijn aantreden als premier om "ETA uit te roeien". Aznar heeft zijn belofte niet waargemaakt. Zolang het politieke conflict niet wordt opgelost, en PP ontkent zelfs het bestaan van een politiek conflict, zal ETA blijven bestaan, ook al arresteert men ieder jaar honderden aanhangers en/of vermeende leden. Dat is geen wensgedachte maar een feitelijke constatering.
Zolang de Partido Popular de 37 ontbrekende bevoegdheden van het Baskische autonomiestatuut niet overdraagt, zolang zelfs niet gesproken mag worden over een andere autonomie, zolang er meer dan 700 Baskische politieke gevangenen over heel Spanje verspreid zitten, zolang Baskische jongeren gemarteld worden op Spaanse politiebureau's, zolang zonder bewijzen of voorafgaand proces Baskische kranten worden gesloten, zolang jongerenorganisaties, mensenrechtenorganisaties en zelfs een politieke partij wordt verboden zonder voorafgaand proces, zolang zal er onder de Basken onvrede blijven bestaan, van gematigd rechts, tot radicaal links.
De meerderheid van de Basken wil haar onvervreemdbare recht op zelfbeschikking kunnen uitoefenen. Dat wil zeggen dat zij uiteindelijk zelf, in een referendum en vrije verkiezingen (dus zonder partijverboden), over de politieke samenstelling van hun maatschappij willen beslissen. ETA zegt al vele jaren dat ze de uitkomst van een politieke dialoog zonder voorwaarden vooraf zal respecteren indien de Baskische bevolking daar in meerderheid achterstaat.

In een verklaring heeft ETA vanochtend nogmaals de verantwoordelijkheid voor de aanslag ontkent. ETA herinnert er aan dat zij bij het aantreden van de Partido Popular, nu acht jaar geleden, onderhandelingen heeft voorgesteld en daarbij een wapenstilstand van een week sloot. Aznar is nooit op het voorstel ingegaan. ETA geeft aan dat zij haar strijd voort zal zetten maar dat zij ook nu openstaat voor oplossingen. De aanslagen in Madrid werden door de verboden partij Batasuna bij monde van 3 prominente woordvoerders scherp veroordeeld, maar de wereld wilde niet luisteren. Ook Batasuna heeft de afgelopen dagen gedemonstreerd, onder het motto: "In Baskenland en de wereld: dialoog is de oplossing".

Batasuna veroordeelde nog nooit een aanslag van ETA. Batasuna meent dat het enkele veroordelen geen oplossing biedt voor het conflict. Batasuna stelt dat de Spaanse staat ook geweld gebruikt en dat dit ook veroordeeld dient te worden. Bovendien is het pas zinvol te veroordelen als je tegelijkertijd ook een oplossing zoekt en je kop niet in het zand steekt. De principiële houding van Batasuna heeft voor een unieke situatie in Spanje gezorgd: het eerste partijverbod sinds de dood van Franco. Er werd zelfs een nieuwe wet gemaakt, die speciaal werd toegesneden op de politieke doeleinden van Batasuna. Europa zweeg. De Europese media zwegen. Op de feitelijke weergave na. De analyse ontbrak.
Want waarom is de PP zo fel gekant tegen elke vorm van dialoog? De ultranationalistische Partido Popular is de erfgenaam van de ideologie van Franco. De PP is opgericht door Manuel Fraga, een minister van Franco, die nog immer president van de regio Galicië is. Aznar komt rechtstreeks uit de internaten van Franco. De nieuwe leider van de PP, Rajoy, is protégé van Fraga, verantwoordelijk voor de moord op stakende arbeiders in de jaren 70. Hun ideologie is gericht op het bijeenhouden van Spanje in de idee van Franco, een Groot- Spanje, waarvan de ondeelbaarheid krachtens artikel 2 van de grondwet door het leger wordt verdedigd. Aznar riep na de aanslagen niet voor niets op tot het verdedigen van de grondwet.

Dat de PP niet zo democratisch is als zij wil doen voorkomen, bleek vannacht weer toen duizenden mensen voor hun partijkantoren demonstreerden. Presidentskandidaat Rajoy "eiste" dat de demonstratie zou eindigen omdat de demonstratie illegaal en ondemocratisch zou zijn, de organisatoren moesten ter verantwoording worden geroepen. Vrijheid van meningsuiting is een concept waar de PP blijkbaar maar moeilijk aan kan wennen.
We hopen dat de Spaanse bevolking nu de PP verantwoordelijk houdt voor haar agressieve buitenlandpolitiek inzake Irak en de "internationale strijd tegen terreur" en dat de PP vandaag wordt weggevaagd. Hopelijk zal de Spaanse bevolking en de nieuwe Spaanse regering inzien dat enkel dialoog en politieke oplossingen het conflict in Baskenland kunnen beëindigen. Om dat te bereiken moet er nog veel gebeuren, ook bij de andere Spaanse partijen. Hiervoor is internationale aandacht, druk en bemoeienis essentieel, evenals objectieve berichtgeving in de Spaanse en Europese media. Hopelijk zal de Nederlandse media de informatie die wij via onze nieuwsbrief, onze website en informatieve bijeenkomsten verspreiden, gebruiken voor een evenwichtige berichtgeving over Baskenland.

Aanstaande zaterdag organiseren wij een seminar in De Balie in Amsterdam. Naast een discussie met Julen Arzuaga,
mensenrechtenactivist, en Joseba Alvarez, parlementslid voor het inmiddels verboden Batasuna vertonen we de documentaire La Pelota Vasca van filmmaker Julio Medem. Ook deze documentaire over het Baskische conflict leidt tot een heldere conclusie:

DIALOOG, NU!

Baskenland Informatie Centrum (BIC), 14 maart 2004

Meer achtergronden over het conflict in Baskenland, www.baskinfo.org