To, tiener in oorlogstijd
12 maart - 12 september 2004 - Opening op 15 april 2004
Een tentoonstelling over de oorlogsschriften van To Hofstra
Het Verzetsmuseum Friesland kreeg voorjaar 2000 de beschikking over
de oorlogsschriften van mevrouw Hofstra uit Franeker. To Hofstra,
tijdens de oorlog woonachtig in Sneek, blijkt een tiener met een
meer dan gemiddelde opmerkingsgave. In haar
oorlogsverslagschriften, tien in getal, legt zij, met oog voor
detail, het dagelijks leven ten tijde van de Tweede Wereldoorlog
vast.
Tekstvak: p e r s b e r i c h t In de tentoonstelling `To, tiener
in oorlogstijd' zullen de tien oorlogsschriften van To Hofstra voor
het eerst allemaal te zien zijn. Daarnaast belicht de
tentoonstelling het fenomeen egodocumenten en zullen de schriften
volledig digitaal te bekijken zijn.
De tentoonstelling zal opengesteld worden op 12 maart in het kader
van de internationale vrouwenweek. De opening door de burgemeester
van Sneek, de heer A. Brok, zal plaatsvinden op 15 april, de
officiële bevrijdingsdag van Fryslân.
Er zijn talloze egodocumenten uit de Tweede Wereldoorlog bekend en
nog veel meer zijn ongelezen bij de schrijvers ervan
achtergebleven. Veel zijn incompleet, verhalen alleen van begin of
juist het einde van de oorlog of zijn niet meer dan feitelijke
opsommingen of bevatten juist al te persoonlijke ontboezemingen.
To's oorlogsschriften vormen hierop een positieve uitzondering.
Haar verslaglegging is een evenwichtige mix van huiselijke,
plaatselijke, nationale en internationale gebeurtenissen. Vrijwel
alle facetten van de Tweede Wereldoorlog komen aan bod: Hitler, het
Oostfront, bonnen, bommen, schaarste, vluchtelingen, de oorlog in
Nederlands-Indië, oorlogsgevaar, het leven op school, de
jodenvervolging, collaboratie en verzet, To Hofstra heeft het
allemaal in haar schriften genoteerd.
De rijkdom aan onderwerpen is voor een belangrijk deel te danken
aan de, zeker toentertijd, bijzondere situatie van het gezin
Hofstra. Vader Hofstra was veearts en moeder was tandarts en beide
hielden ze praktijk aan huis. Veel cliënten waren op de hoogte van
To's verslagwerk en brachten van uit de wijde omgeving van Sneek
materiaal voor haar mee.
De schriften zijn volgeplakt en volgepakt met authentieke
documenten, knipsels, foto's en (kleine) voorwerpen. De tien dikke
cahiers zijn daardoor een intrigerend, draagbaar WOII-museum dat
uitnodigt tot bladeren, elke bladzijde bevat wel weer een
verrassing. De schriften geven een zeldzaam inkijkje in wat een
puber op het moment zelf heeft waargenomen, niet hoe zij de dingen
beleefde en wat ze voelde, maar wat ze op dat moment wist van de
oorlog om haar heen, consequent van week tot week bijgehouden vanaf
mei 1940 tot mei 1946.
De tien schriften zullen allemaal opengeslagen te zien zijn en elke
dag wordt er van alle schriften een bladzijde omgeslagen zodat de
ruim 1800 pagina's en losse documenten allemaal tenminste eenmaal
te zien zullen zijn gedurende tentoonstellingsperiode.
In het museum ligt ook een `elfde schrift' dat bij het begin van de
tentoonstelling nog helemaal leeg zal zijn. De bezoekers mogen hier
op To's manier, dus met behulp van knipsels en
documentatiemateriaal, een dagboekschrift anno 2004 van maken.
To's bijzondere schriften zijn ook buiten het museum te bekijken.
De complete inhoud van de tien schriften staat op de speciaal
hiervoor samengestelde internetsite www.oorlogsschriften.nl.
Naast de integrale weergave van de tien schriften bevat de site ook
allerlei toelichtingen, is er een oorlogswoordenboek aan
toegevoegd, en is er voor het onderwijs een uitgebreid educatief
verwerkingspakket in opgenomen.
Het Verzetsmuseum Friesland maakt deel uit van het Fries Museum te
Leeuwarden.
Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met de heer G.
Koopmans, directeur van het Verzetsmuseum Friesland, telefoonnummer
058 2120111.
24/02/2004