Persbericht
Naar een nieuwe solid(air)e pensioenopbouw!
Amsterdam, 11 maart 2004
In hoeverre is de pensioenvoorziening in de tweede pijler, het
aanvullende werknemerspensioen, aan vervanging toe? Deze vraag staat
centraal in het rapport De waarde van solidariteit dat donderdag 11
maart verschijnt. Wil het pensioencontract in de huidige vorm blijven
bestaan dan moet duidelijk zijn wat de pensioentoezegging is, hoe de
financiering is geregeld en wie het risico draagt.
Tot die conclusie zijn de auteurs gekomen op basis van gesprekken die
zij gevoerd hebben met vertegenwoordigers van pensioenfondsen,
werknemers- en werkgeversorganisaties, wetenschappelijke deskundigen
en politici.
Uit het rapport komt verder naar voren dat de directe
verantwoordelijkheid van de overheid voor pensioenen in de tweede
pijler beperkt blijft tot regelgever. Het indirecte belang is in de
afgelopen jaren wel toegenomen vanwege de gevolgen die de pensioenen
hebben voor het inkomens-, arbeidsmarkt- en economisch beleid. Als
gevolg van de vergrijzing en matige ontwikkeling van de economie
vrezen de auteurs een revolutionering van de solidariteitsaspecten. De
solidariteit zou onder druk kunnen komen als gevolg van het groter
wordende lang-leven-risico en het beleggingsrisico. De jongere
generaties dragen dan meer bij dan zij te zijner tijd bij pensionering
terug zullen ontvangen. Toch zijn juist collectieve pensioenfondsen
bij uitstek geschikt deze twee 'nieuwe' risico's te mitigeren.
Niet alleen laait de strijd tussen de generaties op, ook binnen de
generaties is er sprake van mogelijke conflicten. Het meest
uitgesproken in dit verband is de omzetting van het opbouwkarakter van
nabestaandenpensioen in nabestaandenpensioen op basis van risico of
zelfs het geheel afschaffen daarvan. De argumenten die men daarvoor
aanvoert, betreffen de toename van de arbeidsparticipatie van vrouwen
en de gelijke behandeling van mannen en vrouwen. Afgezien van de
toenemende onoverzichtelijkheid wat betreft het nabestaandenpensioen
kan men zich afvragen of de geschetste veranderingen uiteindelijk niet
ten koste gaan van vrouwen.
De toenemende strijd zowel tussen als binnen de generaties zou
wellicht kunnen worden verzacht door het vormgeven van een
levensloopvoorziening binnen het nationale pensioengebouw. Het kabinet
Balkenende II heeft in de begroting over 2004 aangegeven een
levensloopregeling in te willen voeren, voorlopig laat de komst van
deze regeling nog op zich wachten. Niettemin is het van belang te
weten hoe de geïnterviewden denken over het combineren van een
eventuele levensloopregeling met de pensioenvoorziening. De meesten
staan in het algemeen afwijzend tegenover het inbouwen van een
levensloopvoorziening. Zij vinden koppeling aan pensioenbesparingen
niet gewenst vanwege de kans op het voortijdig uithollen van de
ouderdomspensioenen. Tegenover de combinatie van een
levensloopregeling met het prepensioen heeft een aantal geïnterviewden
minder bezwaren.
De waarde van solidariteit : spanning in de tweede pijler van het
pensioengebouw / door Bas Aalbers, Gerry Dietvorst, Erik de Gier,
Lennart Janssens, Lucy Kok en Lisa Putman. - Amsterdam : SISWO
Voor meer inhoudelijke informatie over het rapport De waarde van
solidariteit kunt u terecht bij: Lisa Putman, e-mail:
lputman@siswo.uva.nl, tel: 020-527 06 25.
Voor bestellingen kunt u contact opnemen met tel. 020 5270600 of via
e-mail: siswo@siswo.uva.nl. De prijs van de publicatie is 12,50 incl.
portokosten.
SISWO/Instituut voor Maatschappijwetenschappen