10 maart 2004
Amsterdam geeft twee gebieden bij de hoofdstad het stempel Sustainable
and Accessible Urban Landscapes (SAUL), of duurzame en toegankelijke
stadslandschappen. Het Noorderpark en Amstelland worden met
internationale subsidie ontwikkeld tot openbare ruimten die tegemoet
komen aan de behoeften van de stadsmens van nu en in de toekomst.
Dergelijke landschappen zijn een keiharde noodzaak voor een vitale
stad.
Steden rukken almaar verder op, waardoor de grenzen met het open
landschap vervagen. Hoewel mensen steeds mobieler worden, willen ze
ook graag dicht bij huis recreëren en ruimte, stilte en groen
opzoeken. Niet met die auto, maar direct vanuit het huis de hectiek
van alledag achter zich kunnen laten om inspiratie op te doen. De
oplossing daarvoor zijn stadslandschappen die een combinatie vormen
van het traditionele stadspark, een recreatiegebied, waterberging en
agrarische activiteit. Van luieren tot manifestaties, van koeien in de
wei tot vogels kijken. Die componenten zullen straks allemaal terug te
vinden zijn in het Noorderpark, in het stedelijke hart van
Amsterdam-Noord, en Amstelland, pal tegen de Zuidas van de hoofdstad.
SAUL
De problematiek van het vervagende groene landschap en de behoefte van
de stadsmens aan ruimte en groen in zijn directe omgeving is niet
specifiek Nederlands. Ook andere sterk verstedelijkte gebieden in de
Noord-West-Europese stedenband bijvoorbeeld in Engeland, Duitsland en
Luxemburg hebben ermee te maken. Vandaar dat de bestuurders van deze
gebieden de handen ineen hebben geslagen om gezamenlijk naar
oplossingen te zoeken. Ze doen dat onder de paraplu van het project
SAUL, Sustainable and Accessible Urban Landscapes, waarbij het zowel
gaat om binnenstedelijke landschappen als om gebieden met een meer
landelijke uitstraling.
Doel van SAUL is om via praktijkprojecten in verschillende landen
nieuwe ontwikkelingsstrategieën op de grens van stad en land te
starten, de spa in de grond te steken, ze uit te testen en kennis uit
te wisselen tussen de regios. Niet alleen overheden, maar ook burgers
en het bedrijfsleven zullen bij de projecten worden betrokken. Zo
kunnen de ervaringen met SAUL-projecten wellicht in de toekomst ook
dienen voor de inrichting van stadslandschappen elders in Nederland,
zoals Brabantstad, Deltametropool en netwerksteden zoals Knooppunt
Arnhem-Nijmegen.
Behalve in Amsterdam zijn er ook SAUL-projecten in Groot-Londen, bij
Frankfurt, in het Rhein-Ruhrgebied en Saarland en bij de stad
Luxemburg. De initiatiefnemers van de verschillende projecten hopen
veel van elkaar te kunnen leren, zonder daarbij de eigen uitstraling
en identiteit van elk van de gebieden uit het oog te verliezen.
SAUL wordt gefinancierd door Interreg IIIB, een Europees
subsidieprogramma. Het rijk (meer in het bijzonder via het
GIOS-project van het ministerie van LNV) en de gemeente Amsterdam
betalen mee uit hun groenprogrammas.
Amsterdam
De plannen voor de nieuwe stadslandschappen rond Amsterdam bestonden
al voordat SAUL in het leven werd geroepen. Verschillende
deelprojecten in het Noorderpark en Amstelland passen echter
uitstekend binnen de doelstellingen van SAUL. Deelprojecten variëren
van een fietspontje over de Amstel en bezoekboerderijen tot een
overkapping van de Nieuwe Leeuwarderweg om daarmee het Florapark en
het Volewijkspark aaneen te smeden tot een stadspark van allure, het
Noorderpark.
De Dienst Ruimtelijke Ordening (DRO) van de gemeente Amsterdam is de
trekker van SAUL en neemt de veranderingen in Amstelland voor zijn
rekening. Het Stadsdeel Noord zorgt voor de transformatie van het
Noorderpark, in samenhang met de aanleg van de Noord-Zuidlijn.
De gemeente en het ministerie van LNV hebben Staatsbosbeheer ingehuurd
om het projectmanagement binnen SAUL in Nederland te verzorgen.
Staatsbosbeheer