Partij van de Arbeid

Den Haag, 9 maart 2004

Bijdrage van Staf Depla (PvdA) aan het Algemeen Overleg bouwproductie en woningnood

Bouwen, bouwen en nog eens bouwen

Wat is het probleem: er zijn te weinig betaalbare woningen beschikbaar. Jonge journalisten, leraren, verplegers, vertegenwoordigers. Zij kunnen geen betaalbare woning vinden. En de wachtlijsten op de huurmarkt loopt op veel plaatsen op tot 8 jaar.

Het ziet er niet naar uit dat dit op korte termijn beter wordt. Om het beter te laten gaan, moet de bouwproductie omhoog naar 80.000 woningen per jaar. Het blijft nu steken tussen de 60.000 en 70.000 woningen. Met name de productie van huurwoningen is in de jaren negentig verminderd. Nu valt ook productie koopwoningen stil.

Er zijn geen aanwijzingen dat de situatie op korte termijn beter wordt.

De minister heeft niet de ambitie om de woningnood aan te pakken

De politiek kan het niet laten bij de constatering dat de markt zijn werk niet doet en daarom de schaarste blijft bestaan. Deze schaarste treft vooral starters op de woningmarkt en ouderen die op zoek zijn naar een seniorenwoning.

De Minister accepteert dat ze niets aan woningnood kan doen. Ze lijkt minder ambities te hebben dan het kabinet Colijn. En wat u zegt te doen (afschaffen regels), gaat veel te langzaam. U verbloemt dit door omvang van probleem te bagatelliseren met optimistische bouwprognoses. U moet zich er persoonlijk aan verbinden. Dat werkt. Harde afspraken met gemeenten. Gemeenten die niet presteren achter de broek zitten met naming en blaming. Jaarlijks Kamer rapporteren over afspraken, productie etc.

Meer huurwoningen bouwen

Er moeten meer goedkope en middeldure huurwoningen gebouwd worden. Er is nl. een veel bredere groep aangewezen op de huursector, dan we eind jaren negentig dachten. Mensen met modaal inkomen kunnen niet meer hypotheek krijgen dan 125.000 euro. Zij zijn dus aangewezen op huursector. In huidige bouwprogramma s en verstedelijkingsafspraken heeft het rijk aan corporaties en gemeenten veel te weinig ruimte geboden voor huurwoningen. Maar ook lokaal leven we nog in de vorige eeuw. Woningen tussen de 2 en 3 ton euro worden gezien als middensegment. Doorstroming komt zo niet op gang. Immers de koopwoningen zijn onbereikbaar voor grote groepen Nederlanders die nog niet in het bezit van een koopwoning zijn.

Corporaties die extra woningen bouwen financieel prikkelen

De Huurwoningen worden gebouwd met inkomsten uit bouw duurdere woningen. Door recessie stagneert productie koopwoningen. Hierdoor stagneert ook de bouw van huurwoningen. En komt de hele productie stil te staan. De verbinding tussen de opbrengsten uit bouw koopwoningen en de bouw huurwoningen moet worden doorbroken. Corporaties moeten net als vroeger huurwoningen anticyclisch bouwen.

Prestatie op presteren: Premieregeling voor woningbouwverenigingen voor elke woning die ze bouwen. Dit te financieren uit vermogens corporaties.

Grondeigenaren mogen bouwtempo niet traineren

Grondeigenaren die niet willen bouwen, houden nu bouwtempo op. Daar moet een eind aan komen. Grondpolitiek: macht grondbezitters beperken door bouwrecht los te koppelen van eigendom. Alleen dan kan gemeente die projectontwikkelaar vragen die tegen de laagste prijs de beste woningen op tijd bouwt (voorstel tijdens begroting: onteigeningstitel voor ontwikkelaars die niet bouwen).

Bestrijding van segregatie: hekken weg rond randgemeenten door meer goedkope woningen te bouwen

Regionale afspraken. Zelfs die heeft u niet gemaakt. In najaar zouden definitieve verstedelijkingsafspraken gemaakt worden, Ze komen begin 2004 naar de Kamer. Maar ze zijn er nog steeds niet.

Nu bouwen randgemeente en vinexlocaties veel te weinig goedkope woningen. Oftewel hekken weg rond randgemeente en vinexlocaties. Vergroting keuzevrijheid voor mensen met lagere inkomens en bestrijding van segregatie. Free ridende randgemeenten kunnen niet gedwongen worden (motie van begrotingsbehandeling). Daarom moet niet alleen afspraken maken over totaal aantal woningen per regio. Maar ook afspraken welke gemeente hoeveel sociale woningen bouwt. Financiële sancties voor gemeenten die niet meewerken.

Corporaties in grensgebieden ook mogelijkheid geven woningen te bouwen aan de andere kant van de grens

Indien St Servatius, de woningbouwcorporatie uit Maastricht, door het bouwen van bereikbare (qua huur en afstand) woningen voor Limburgse woningzoekende bijdraagt aan het oplossen van de wachtlijsten op de woningmarkt, kan het toch niet zo zijn dat met een beroep op het grensoverschrijdende karakter (dat immers niets van doen heeft met het streven de publieke doelstelling te vervullen), deze activiteiten kunnen worden verboden?

Kent U de uitspraak van Aedes, de koepel van woningbouwcorporaties, dat het denkbaar zou moeten zijn dat er een zone wordt aangemerkt langs de Nederlandse grens in België en Duitsland waarbinnen het een toegelaten instelling is toegestaan activiteiten te ontplooien, voor zover die een aanwijsbare relatie hebben met de woningmarkt waarin de betreffende toegelaten instelling actief is? Deelt U de opvatting van de PvdA- en CDA fractie dat het voorbeeld van St Servatius hierin past en dat het daarom gewenst is om hen toestemming te geven voor het bouwen van woningen in Luik?


---
Tweede Kamer der Staten-Generaal www.tweedekamer.nl

Aan dit bericht kunnen geen rechten worden ontleend.