Ministerie van Defensie


---

Kamervragen en antwoorden
---

Antwoorden op vragen van de Kamerleden Timmermans en Blom over het JSF-project

8-3-2004 13:42:00

In de bijlage bied ik u mede namens de minister van Economische Zaken de antwoorden aan op vragen van de Kamerleden Timmermans en Blom over het JSF-programma.

DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE

BIJLAGE

Antwoorden op vragen van de Kamerleden Timmermans en Blom over het JSF-project (uw kenmerk: 2030406340)

1. Herinnert u zich uw antwoorden van 12 januari 2004 op onze vragen over het JSF-project, waarin u bevestigt dat Nederland over een andere versie van de JSF zal beschikken dan de Amerikanen?

In antwoord op uw eerdere vragen over dit onderwerp heb ik u een toelichting gegeven op het Delta SDD-programma.

2. Wanneer zal Nederland duidelijkheid krijgen over de technologieën die niet in de exportversie van de JSF, de JSF-lite, terecht zullen komen? In welke fase van de ontwikkeling zullen de Amerikanen hierover duidelijkheid geven?

4. Wat zijn precies de technologieën die niet zullen worden gedeeld? Heeft dit te maken met stealth? Zo ja, zijn er verschillende vormen van stealth mogelijk? Welke additionele maatregelen zijn denkbaar die in de plaats kunnen komen van stealth en tegelijkertijd een zelfde niveau van bescherming bieden aan het vliegtuig en de vlieger?

5. Op welke andere gebieden zullen verschillen ontstaan en zijn additionele maatregelen nodig? Kunt u precies aangeven waar het hierbij om zal gaan? Wanneer kunt u een inschatting geven van de gevolgen van het niet delen van technologieën voor de kwaliteit van de JSF-lite? Welke invloed hebben de internationale partners op deze discussie?

Zoals ik in mijn antwoorden van 12 januari 2004 heb toegelicht, gaat het om technologieën die op basis van de Amerikaanse "National Disclosure Policy" (NDP) niet worden vrijgegeven aan andere landen. Zolang de aan Nederland te leveren vliegtuigen voldoen aan de eisen van het "Operational Requirements Document" (ORD) heeft het niet delen van een (beperkt) aantal technologieën geen gevolgen.

"Stealth" houdt verband met een verminderde detecteerbaarheid, met name voor radarsystemen. De versie van de JSF die aan Nederland en andere partners zal worden geleverd, beschikt - inherent aan het ontwerp over deze eigenschappen.

3. Kan er wel sprake zijn van een gelijkwaardige deelneming aan een ontwikkelingsprogramma als zo lang onduidelijk blijft welke technologieën nu wel of niet gedeeld zullen worden? Wat betekent dit voor de wijze waarop de Nederlandse deelnemers aan de ontwikkeling kunnen werken?

Buitenlandse deelneming aan Amerikaanse ontwikkelingsprogrammas is alleen mogelijk binnen de beperkingen van het NDP. Deze beperkingen gelden dus ook voor de deelneming aan het SDD-programma van de JSF. De VS hebben, evenals een aantal partnerlanden, aanvullende eisen die voor een deel mogelijk met aanvullende technologieën worden ingevuld. Hierin krijgen andere landen slechts beperkte inzage. Aangezien voor het gezamenlijke, overgrote deel van het programma voldoende informatie wordt verkregen, is er geen reden te twijfelen aan een adequate deelneming van Nederland aan de ontwikkeling van de JSF.

6. Als sommige technologieën niet worden toegepast in de exportvariant, deelt u toch de mening dat daarmee de JSF-lite van mindere kwaliteit zal zijn dan de Amerikaanse JSF? Dat beide toestellen voldoen aan de vooraf gestelde eisen betekent toch niet dat daarmee ook beide toestellen gelijkwaardig zijn? Ligt het dan niet voor de hand dat anders in dit geval ook minder betekent?

7. Vindt u de verschillen tussen de toestellen onder alle omstandigheden aanvaardbaar zolang de Nederlandse versie maar voldoet aan de vooraf gestelde eisen, ook als daarmee de Amerikanen de beschikking krijgen over een JSF die veel beter is dan de Nederlandse versie?

8. Zo ja, waarom mogen Nederlandse vliegers meer risicos lopen dan hun Amerikaanse collegas? Welke operationele beperkingen in de samenwerking met de Amerikanen en andere partners bent u bereid te aanvaarden, als gevolg van een eventuele mindere kwaliteit van de Nederlandse JSFs?

Nederland heeft met het tekenen van het SDD-MoU ingestemd met de eisen uit het ORD. Met de uitvoering van het Delta SDD-programma wordt geen afbreuk gedaan aan deze eisen. Dat geldt ook voor alle eisen die zijn gesteld aan het vermogen om te overleven ("survivability") en de interoperabiliteit. In antwoord op uw eerdere vragen over dit onderwerp heb ik gemeld dat Nederland met het te leveren toestel interoperabel zal zijn met alle belangrijke bondgenoten, inclusief de Verenigde Staten.

Technologieën die niet worden gedeeld betreffen vooral ontwerp- en productietechnologieën zonder dat dit gevolgen heeft voor de toegepaste technologie in het vliegtuig zelf. Een voorbeeld is het gebruik van "stealth" technologie. Er bestaat voor "stealth" geen inzage in de productietechnologie, maar de partnerversie zal wel inherent aan het ontwerp - beschikken over "stealth" technologie. Bovendien worden de benodigde gegevens over prestaties, gebruik en onderhoud met alle partners gedeeld.

Nieuws