Herstel Ballast Nedam
Herstel Ballast Nedam
Jaarcijfers 2003
* operationeel break-even na twee verliesjaren
* activering latente belastingvordering (bate Euro 43 mln)
* nettowinst Euro 46 mln (2002: Euro 143 mln verlies)
* solvabiliteit 18% (2002: 9%); eigen vermogen Euro 102 mln (2002:
Euro 56 mln)
* Nederlandse bouwdivisies gelijke omzet als in 2002; beter
resultaat (+ 13%) ondanks verslechterde markt
* moeilijke prefab-betonmarkt drukt resultaat van divisie Ballast
Nedam Industrie en Toelevering tot break-even (2002: Euro 3 mln)
* ingrijpende sanering van internationale activiteiten werpt
vruchten af: operationeel resultaat Euro 4 mln (2002: verlies Euro
103 mln)
* verdere financiering van verliesgevende Britse dochter beëindigd;
het bedrijf in oktober 2003 in surseance; voorzieningen getroffen;
bij liquidatie Britse activiteiten (verwacht in 2005) kan Euro
100-130 mln aan het fiscaal compensabel verlies worden toegevoegd
* geen voorziening voor NMa-boetes (Mededingingswet)
* bijstelling pensioenbijdrage over 2002: bate Euro 9 mln
* geen dividend
Kerncijfers
x EUR 1 000 000 2003 2002
Omzet totaal 1 619 2 307
Binnenland 1 132 1 242
Buitenland 487 1 065
Operationeel resultaat 0 (122)
Nettoresultaat 46 (143)
Algemeen
In 2003 is Ballast Nedam een stuk verder op de eerder ingeslagen weg
naar herstel. Hiermee laat het twee verliesjaren achter zich. Dit is
in de eerste plaats het resultaat van een ingrijpende en succesvolle
sanering van de internationale activiteiten. Verder is er op de
Nederlandse thuismarkt onder verslechterde omstandigheden een goede
prestatie geleverd.
Het herstel van de Britse dochter Ballast Plc ging langzamer dan
wenselijk was en kostte meer dan vanuit het concernbelang verantwoord
is. Daarom is besloten om de verdere financiering van dit bedrijf te
beëindigen. In oktober 2003 is Ballast Plc in surseance van betaling
gegaan.
Door het geheel van de in 2003 getroffen maatregelen en de geleverde
prestaties wordt het perspectief geboden voor verdere verbetering van
de resultaten van het concern.
Omzet
x EUR 1 000 000 2003 2002
Infrastructuur Nederland 456 481
Bouw en Ontwikkeling Nederland 509 498
Industrie en Toelevering 184 207
------ ------
1 149 1 186
Bouw Internationaal 216 329
Bouw Verenigd Koninkrijk 264 568
Overig (10) 224^*
------ ------
1 619 2 307
*inclusief baggeren
De concernomzet daalde met ca. Euro 700 mln. Hiervan heeft Euro 220
mln betrekking op de bagger joint venture Ballast Ham Dredging,
waarvan ons deel eind 2002 is verkocht. De overige omzetdaling betreft
grotendeels de internationale markt (inclusief het Verenigd Koninkrijk
tot oktober 2003). Dit is het gevolg van de strategie om deze
activiteiten grotendeels af te bouwen.
De omzet van Ballast Nedam Infra daalde licht, terwijl de omzet in
Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling toenam. Gegeven de
marktomstandigheden zijn wij hier tevreden over. De overcapaciteit en
de hevige concurrentie in met name de prefab sector leidden tot 11%
minder omzet voor de divisie Ballast Nedam Industrie en Toelevering.
EBIT
x EUR 1 000 000 2003 2002
Infrastructuur Nederland 10 11
Bouw en Ontwikkeling Nederland 16 12
Industrie en Toelevering 0 3
------ ------
26 26
Bouw Internationaal 4 (103)
Bouw Verenigd Koninkrijk (26) (67)
Overig (4) 22^*
------ ------
0 (122)
*inclusief baggeren
Nederlandse activiteiten
De Nederlandse bouwdivisie Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling slaagde
erin om ondanks slechtere marktcondities haar resultaat belangrijk te
verbeteren. Dit is onder andere het resultaat van strak risicobeheer
en optimalisering van de organisatie. Door behoedzaam beleid heeft de
divisie nauwelijks risico's van leegstand van door haar ontwikkelde en
gebouwde kantoren en woningen.
De divisie Ballast Nedam Infra heeft het resultaat - in haar onder
grote druk staande markt - bijna geheel kunnen vasthouden. De kracht
van Ballast Nedam Infra is dat het de kennis en kunde beschikbaar
heeft om de gehele keten van een project te beheersen: van initiatief
en haalbaarheidsstudies, via ontwerp en realisatie tot en met
onderhoud en eventuele financiering en exploitatie.
De divisie Ballast Nedam Industrie en Toelevering heeft haar positie
in de grondstoffenwinning voor de langere termijn versterkt. De
productiecapaciteit in groeves in België en Noorwegen is uitgebreid.
Ook operationeel zijn goede resultaten bereikt. De prefab bedrijven
maken daarentegen nog een moeilijke tijd door. In 2003 zijn
verschillende reorganisatietrajecten afgerond. De hiermee
verbandhoudende kosten zijn ten laste gebracht van het resultaat over
2003. De werkmaatschappij Durisol (houtvezelbetonproducten) is begin
2004 verkocht.
Internationaal
Het proces van inkrimping van de risicovolle internationale
activiteiten gaat sneller en beter dan verwacht. Thans lopen er nog
drie grote opdrachten, waarvan de laatste begin 2005 wordt afgerond.
Deze projecten gaan volgens plan. De divisie Ballast Nedam
International heeft haar verlies in 2002 (Euro 103 mln) omgezet in een
positief operationeel resultaat (Euro 4 mln). De saneringsoperatie
heeft geleid tot een forse verbetering van het risicoprofiel. Ballast
Nedam zal op beperkte schaal internationaal actief blijven met een
aantal winstgevende activiteiten.
Verenigd Koninkrijk
In 2002 heeft Ballast Nedam besloten zich terug te trekken uit de
Britse markt. Door de reorganisatie van de dochter Ballast Plc was het
verlies hier in het eerste halfjaar van 2003 aanzienlijk kleiner dan
in het voorgaande jaar. Het werd echter duidelijk dat ingrijpender
saneren nodig was om het bedrijf winstgevend te maken. Het hiertoe
opgestelde reorganisatieplan van het management van Ballast Plc hield
in, dat de sanering langer zou duren en substantieel meer zou gaan
kosten dan eerder was aangenomen. Dit was voor Ballast Nedam N.V.
onaanvaardbaar. Na jarenlange ondersteuning was de grens nu bereikt en
moest helaas het besluit worden genomen om de verdere financiering van
Ballast Plc te stoppen. Het bedrijf is daarop in oktober in surseance
gegaan.
Door de juridische en financiële scheiding tussen Ballast Plc en
Ballast Nedam levert deze surseance voor Ballast Nedam geen extra
financiële risico's op. Crediteuren kunnen geen verhaal halen op
Ballast Nedam N.V.. Ballast Nedam heeft wel garanties verstrekt op een
drietal lopende PFI-projecten (PFI: Private Finance Initiative). Twee
van deze garanties zijn nagenoeg afgehandeld. De derde garantie
betreft een scholenproject in Londen. De onderhandelingen met de
contractpartners in dit project hebben vooralsnog niet tot resultaat
geleid. Het is niet uitgesloten dat een langdurige juridische
procedure volgt. De overige garanties die Ballast Nedam verstrekt
heeft, zijn gelimiteerd, niet direct opeisbaar en betreffen
grotendeels afgeronde projecten. In 2003 is voor deze garanties een
voorziening getroffen.
Overige
Bij de vaststelling van de jaarrekening 2002 van het Ballast Nedam
Pensioenfonds bleek de vermogenspositie beter te zijn dan de in maart
2003 opgegeven raming. Dit heeft geleid tot een bijstelling met Euro 9
mln van de bijdrage door Ballast Nedam zoals die over 2002 in de
jaarrekening is opgenomen.
Belastingen
De belastingbate over 2003 van Euro 52 mln bestaat uit een resultaat
op belastingen uit voorgaande jaren van Euro 11 mln, een bate van Euro
43 mln door het activeren van een latente belastingvordering en
belastinglasten van Euro 2 mln buiten fiscale eenheid. In 2002 bedroeg
de belastinglast Euro 8 mln.
Het resultaat op belastingen uit voorgaande jaren van Euro 11 mln
betreft de definitieve vaststelling van de aanslagen
vennootschapsbelasting tot en met 2001.
Ballast Nedam beschikt eind 2003 over Euro 140 mln aan onbeperkt
verrekenbare fiscaal compensabele verliezen in Nederland. Hiervan is
Euro 125 mln tot waardering gebracht (bate van Euro 43 mln). Indien de
in 2005 verwachte liquidatie van Ballast Plc plaatsvindt, kan naar
verwachting nog Euro 100 mln tot Euro 130 mln worden toegevoegd aan de
onbeperkt verrekenbare fiscaal compensabele verliezen.
Nettoresultaat
x EUR 1 000 000 2003 2002
EBIT 0 (122)
Rentebaten en -lasten (6) (13)
------ ------
Resultaat voor belastingen (6) (135)
Belastingen 52 (8)
------ ------
Nettoresultaat 46 (143)
Het nettoresultaat is van Euro 143 mln verlies in 2002 tot Euro 46 mln
winst in 2003 gestegen. Deze stijging is ontstaan door het break-even
operationeel resultaat (2002: Euro 122 mln verlies), de Euro 7 mln
lagere rentelasten en de belastingbate van Euro 52 mln (2002:
belastinglast Euro 8 mln).
Orderportefeuille
x EUR 1 000 000 2003 2002
Infrastructuur Nederland 441 509
Bouw en Ontwikkeling Nederland 437 540
Industrie en Toelevering 61 67
------ ------
939 1 116
Bouw Internationaal 107 340
Bouw Verenigd Koninkrijk 0 377
------ ------
1 046 1 833
De omvang van de orderportefeuille van Infrastructuur Nederland is
kleiner dan voorgaande jaren door de daarin optredende invloed van de
grote infrastructurele werken die nu in uitvoering zijn. De
orderportefeuille van Ballast Nedam Infra is voor 2004 echter goed
gevuld.
In consortiumverband is gestart met de realisatie van Rijksweg N31.
Het consortium zorgt daarbij voor het ontwerp, de realisatie, de
financiering en twintig jaar onderhoud. Ook in het contract van de
N273 (bij Haelen) is meerjarig onderhoud van de weg opgenomen.
Ballast Nedam Infra richt zich ook op stedelijke herinrichting. Een
voorbeeld is de PPS-constructie met de gemeente Leeuwarden waarin
stedelijke vernieuwing integraal wordt aangepakt. In Rotterdam en
Eindhoven is Ballast Nedam Infra gestart met contracten voor het
ontwerp, de aanleg, exploitatie en onderhoud van ondergrondse
afvalopslag.
Deze contracten zijn voorbeelden van onze marktbenadering waarin
Ballast Nedam minder afhankelijk is van de traditionele
aanbestedingsmarkt voor uitsluitend de aanleg.
Ook Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling ziet de toekomst met vertrouwen
tegemoet. Bij de peilstand per jaareinde was de orderportefeuille
kleiner dan het jaar daarvoor, maar dit is in de eerste twee maanden
van 2004 aanzienlijk bijgetrokken door een aantal verworven grote
opdrachten. Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling heeft een gezonde
hoeveelheid commerciële posities welke in 2003 zijn uitgebreid naar
ca. 337 hectare. Deze grondposities vormen een ontwikkelingspotentieel
dat wordt geschat op ca. Euro 3 miljard. Op dit moment is ca. 20% van
de omzet afkomstig van eigen ontwikkelingen.
De afname van de orderportefeuille van Ballast Nedam International
reflecteert de afbouw van de internationale activiteiten. Begin 2005
wordt het laatste grote project afgerond.
Vermogen en financiering
Het eigen vermogen bedroeg per eind 2003 Euro 102 mln, tegen Euro 56
mln eind 2002. De solvabiliteit is gestegen van 9% eind 2002 tot 18%.
De kasstroom uit operationele activiteiten bedroeg over 2003 Euro 16
mln positief tegen Euro 94 mln negatief over 2002.
De netto liquide middelen zijn gestegen van Euro 116 mln in 2002 tot
Euro 136 mln in 2003. De daling van de langlopende schulden van Euro
39 mln in 2002 tot Euro 27 mln in 2003 bestaat uit een aflossing van
Euro 3 mln en een bijstelling van Euro 9 mln van de langlopende lening
van het Ballast Nedam Pensioenfonds.
Mededingingswet
De Nederlandse Mededingingsautoriteit NMa heeft aan Ballast Nedam
boetes opgelegd voor overtredingen van de Mededingingswet. Ballast
Nedam heeft hiertegen juridisch verweer ingeroepen. De uitkomst van
deze procedures is dermate onzeker, dat er geen voorziening voor deze
boetes is opgenomen. Ballast Nedam heeft de NMa volledige medewerking
toegezegd voor het verstrekken van relevante informatie over mogelijke
overtredingen in de periode 1998-2001.
Ballast Nedam heeft een interne Gedragscode vastgesteld en heeft zich
aangemeld bij de Stichting Bescherming Integriteit Bouwnijverheid.
Hiermee wordt o.a. de stipte naleving van de Mededingingswet als
gedragsregel onderstreept.
Dividend
De Raad van Bestuur stelt voor om het dividend te passeren, gezien de
opbouw van het resultaat en de vermogenspositie.
Vooruitzichten voor 2004
Op dit moment kunnen wij door de onzekerheden op de diverse markten
geen concrete winstverwachting uitspreken. De volgende verwachtingen
zijn echter gerechtvaardigd:
* De Nederlandse divisie Ballast Nedam Infra zal haar marktpositie
in de komende jaren handhaven, maar die zal zeker worden beïnvloed
door overheidsmaatregelen in de weg- en waterbouw, alsmede door de
druk op het prijsniveau.
* Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling is positief gestemd over 2004.
Door de capaciteiten van deze divisie, de omvang en de uitstekende
kwaliteit van de orderportefeuille zal Bouw en Ontwikkeling zich
naar verwachting kunnen onttrekken aan de algemene verslechtering
in haar marktsegmenten.
* De divisie Ballast Nedam Industrie en Toelevering opereert op een
aantal deelmarkten met verschillende marktomstandigheden. Met name
de prefab-betonmarkt heeft last van overcapaciteit en (mede
daardoor) een laag prijsniveau. Door de in dit cluster getroffen
efficiëncymaatregelen is de kostprijsfactor echter sterk verbeterd
en moet een hoger resultaat mogelijk zijn.
* De internationale divisie zal geen projecten meer aannemen. De
internationale activiteiten die Ballast Nedam Infra zal (blijven)
uitvoeren, zijn beperkt in omvang en risico.
Samenvattend verwachten we dat het operationele resultaat verder zal
verbeteren. Eventuele effecten van mogelijke overtreding van de
Mededingingswet zijn buiten beschouwing gelaten. Het nettoresultaat
zal door het karakter van de belastingbate in 2003, uiteraard lager
uitkomen.
Geconsolideerde winst- en verliesrekening
Geconsolideerde balans
Geconsolideerd kasstroomoverzicht
Ballast Nedam