NOVIB
Verraad aan de Olympische gedachte
Nieuwe campagne eist eerlijke sportkleding
4 maart 2004.
Grote sportkledingmerken schenden de rechten van miljoenen arbeiders
in de wereld om zo de winkels te vullen met de nieuwste en goedkoopste
sportschoenen, - kleding en assessoires in de aanloop naar de
Olympische Spelen.
Vandaag lanceren de Schone Kleren Kampagne (SKK), FNV en Novib, Oxfam
Nederland de campagne Fair Play op de Spelen. Dit als onderdeel van
een internationale campagne van Clean Clothes Campaign, Global Unions
en Oxfam. De campagne roept het Internationale Olympische Comité
(IOC) en sportmerken zoals Fila, Puma, Umbro, Asics en Mizuno, op tot
eerlijke sportkleding en een verbetering van arbeidsomstandigheden..
In Nederland richt de campagne zich specifiek opAsics, sponsor van
het Nederlands Olympisch team. Verder vragen de organisaties van het
NOC NSF en de Nederlandse sportbonden in eerste instantie steun voor
de campagne. Daarnaast hebben zij een verantwoordelijkheid voor hun
eigen sponsorcontracten en licenties.
Uit marktonderzoek naar jongeren en sporters/sportliefhebbers in
Nederland dat Novib, FNV en SKK hebben laten uitvoeren blijkt dat:
driekwart van de totale Nederlandse bevolking koopt voor zichzelf of
voor gezinsleden sportkleding of -schoenen
voor acht op de tien Nederlanders geldt, dat wanneer er meer bekend
zou zijn over arbeidsomstandigheden in de sportgoederenindustrie en op
wat voor manier verschillende sportmerken hier mee omgaan, dit een rol
zou kunnen gaan spelen in het aankoopproces. Zeven op de tien
consumenten zou zelfs van merk switchen als een ander merk wel onder
internationaal vastgestelde arbeidsomstandigheden zou worden
geproduceerd en hun favoriete merk niet;
negen op de tien jongeren en sporters hun favoriete merk best wil
laten weten hoe belangrijk het is dat sportgoederen onder verantwoorde
omstandigheden worden gemaakt.
Nieuw internationaal onderzoek Play Fair at the Olympics, respect
workers rights in the sportswearindustry laat zien hoe de
sportgoederenindustrie met meedogenloze inkooppraktijken de laatste
mode produceert, steeds goedkoper en sneller gemaakt. Om aan de eisen
van de sportkledingmerken te voldoen, dwingen toeleveranciers hun
werknemers om steeds langer en harder te werken, zonder recht op
fundamentele arbeidsrechten.
Onderzoekers spraken met arbeiders zoals Phan uit Thailand en Fatima,
die in een Indonesische fabriek werkt die levert aan Fila, Puma, Nike,
Adidas en Lotto: We durven niet om hogere lonen, sociale voorzieningen
en arbeidscontracten te vragen.... Als ik mijn target niet haal
tijdens de normale werkuren moet ik onbetaald overwerken ... Ik heb
geen zekerheid van werk....
Kitty Roozemond, vice-voorzitter van de FNV: De sportgoederenindustrie
besteedt veel geld aan marketing in de aanloop naar de Olympische
Spelen, die toch eigenlijk een voorbeeld zijn voor eerlijkheid, normen
en waarden, respect en menselijke prestatie. Maar de uitbuiting en
het misbruik van arbeidsrechten in de sportgoederenindustrie zijn een
verraad aan de Olympische gedachte.
De grote bedrijven gebruiken hun macht aan de top van de
productieketens om kosten en risicos af te wentelen op de
leveranciers, die op hun beurt de arbeiders weer meer onder druk
zetten, aldus Adrie Papma, Novib directeur handelscampagne.
In het onderzoeksrapport komen arbeiders en fabrieksmanagers aan het
woord uit Bulgarije, Cambodja, Thailand, China, Indonesië en Turkije.
De bevindingen tonen dat:
beloftes van bedrijven om zich verantwoord te gedragen vaak
oppervlakkig zijn en elke geloofwaardigheid missen en genegeerd worden
door de inkoopteams van dezelfde bedrijven die meedogenloze tactieken
hanteren om hun targets te halen;
toeleveranciers erin falen om aan de ene kant te voldoen aan de hoge
eisen van de sportkledingmerken en aan de andere kant de
arbeidsvoorwaarden te eerbiedigen;
hierdoor de sportgoederenindustrie de arbeidsvoorwaarden ondermijnt
waar ze voor zeggen te staan; sommige fabrieksmanagers vervalsen hun
boekhouding om de inspectie te doorstaan en er is een veelvoud aan
bewijs dat aantoont dat arbeiders uitgebuit worden en worden ontslagen
wanneer zij zich bij een vakbond aansluiten.
Als hypocrisie en uitbuiting een Olympische sport was, dan zou de
sportgoederenindustrie een medaille winnen, zegt Esther de Haan van de
Schone Kleren Kampagne. De sportgoederenindustrie levert mensenrechten
in voor winsten.
De organisaties vinden dat de gehele industrie samen moet werken om
hun inkoopbeleid aan te passen conform internationaal geaccepteerde
normen en dat zij moeten samenwerken met vakbonden, maatschappelijke
organisaties en de arbeiders zelf om het nieuwe beleid uit te
voeren.
De sportgoederenindustrie moet bij elke leverancier benadrukken dat
het recht om lid te worden van en een vakbond te vormen en het recht
op collectieve onderhandeling fundamenteel zijn bij de uitvoering van
internationale arbeidsvoorwaarden.
Het IOC als internationale licentieverlener, marketeer en inkoper van
sportgoederen moet zelf regels stellen en deze in clausules in
sponsor- en licentieovereenkomsten opnemen, opdat producten met het
Olympisch logo onder goede arbeidsomstandigheden zijn gemaakt