IP/04/251
Brussel, 23 februari 2004
Eurobarometer 60 en Eurobarometer 2003.4 betreffende de
kandidaat-lidstaten: de EU wordt beschouwd als een positieve kracht in
tijden van pessimisme
Uit de meest recente Eurobarometer-opiniepeilingen in de huidige
vijftien lidstaten en in de tien toekomstige lidstaten, waarvan de
volledige resultaten vandaag worden gepubliceerd, blijkt dat hoewel de
meeste burgers van de EU tevreden zijn met hun leven, de bezorgdheid
over de economische perspectieven en de werkgelegenheidsvooruitzichten
toeneemt. Ondanks de algemene daling van het optimisme zijn de meeste
burgers van mening dat de EU een positieve rol speelt op gebieden
waarop bij de burgers grote bezorgdheid bestaat, zoals bijvoorbeeld de
bestrijding van terrorisme. Uit de enquête blijkt, naar aanleiding van
een vraag die voor het eerst werd gesteld, dat meer dan een derde van
de burgers in de EU-15 van mening is dat de nationale media
EU-aangelegenheden niet voldoende prominent behandelen. De burgers in
de toetredende landen voelen zich evenmin goed geïnformeerd over de
uitbreiding. Met minder dan vier maanden te gaan tot de verkiezingen
voor het Europees Parlement bevatten de enquêtes een rubriek over het
Parlement. In de huidige lidstaten zegt minder dan één derde van de
respondenten beslist te zullen gaan stemmen. In de toekomstige
lidstaten hebben de burgers, die de gelegenheid zullen hebben voor het
eerst hun stem uit te brengen, ook minder belangstelling voor de
verkiezingen dan mocht worden verwacht.
De Eurobarometer-opiniepeiling voor het najaar 2003 werd in de 15
huidige lidstaten uitgevoerd tussen 1 oktober en 7 november 2003. Er
werden 16 082 personen ouder dan 15 jaar ondervraagd. De Eurobarometer
betreffende de kandidaat-lidstaten (Candidate Countries Eurobarometer
- CCEB)) werd in de dertien toetredende landen en kandidaat-lidstaten
uitgevoerd tussen 11 oktober en 9 november 2003. De mening van 12 165
personen ouder dan 15 jaar werd gevraagd. De eerste resultaten werden
gepubliceerd in december (IP/03/1680 en IP/03/1722).
De belangrijkste resultaten van de Eurobarometer 60 kunnen als volgt
worden samengevat:
* De meeste respondenten zijn van mening dat de EU een positieve rol
speelt bij de bevordering van de groei, de handhaving van de vrede
en de bescherming van het milieu, de bestrijding van armoede en
het afwenden van de dreiging van het terrorisme.
* Hoewel gemiddeld 79% van de ondervraagden zegt tevreden te zijn
met zijn leven, zijn de respondenten minder optimistisch over de
economische perspectieven en de werkgelegenheidsvooruitzichten
voor 2004.
* Van de respondenten is 42% van mening dat werkloosheid het
ernstigste probleem is waaraan Europa het hoofd moet bieden,
gevolgd door criminaliteit (28%) en de economische situatie (27%).
* In het kader van de enquête werd aan de burgers voor het eerst de
vraag gesteld of de EU volgens hen een positieve of negatieve rol
speelt op een aantal uiteenlopende gebieden. Het meest positief
waren de meningen over de rol van de EU bij de bestrijding van
terrorisme (49% positief en 18% negatief), het buitenlands beleid
(46% positief en 16% negatief) en defensie (44% positief en 16%
negatief).
* De perceptie van de rol van de EU in aangelegenheden zoals
werkloosheid en immigratie is helaas iets minder positief.
* Op de vraag wat de EU voor hen betekent, antwoorden de meeste
burgers: de vrijheid om te reizen, te studeren en te werken in
andere EU-landen (49%) en de euro (48%).
* Circa 53% van de ondervraagden is voorstander van een verdere stap
in de richting van een politieke unie, terwijl 26% daar
tegenstander van is. Het percentage tegenstanders is hoger dan het
percentage voorstanders in het VK en in de drie Scandinavische
lidstaten.
* Uit de antwoorden op een vraag die voor het eerst werd gesteld,
blijkt dat 37% van de mensen van mening is dat de nationale media
niet voldoende aandacht besteden aan de Europese Unie. Ongeveer
41% is van mening dat de EU in de media objectief wordt behandeld,
12% is van mening dat zij te negatief en 23% dat zij te positief
wordt behandeld. In het Verenigd Koninkrijk, in het algemeen het
meest "eurosceptische" land, is het hoogste percentage mensen
(27%) van mening dat de pers te negatief is over de EU.
* Slechts 15% verklaart vertrouwen te hebben in de politieke
partijen (dit is een daling met één procentpunt), slechts 31%
heeft vertrouwen in de nationale regering (een daling met 6
procentpunten) en slechts 35% heeft vertrouwen in het nationaal
parlement (een daling met 7 punten). Ongeveer 41% verklaart
vertrouwen te hebben in de EU (een daling met 3 punten), 46%
verklaart vertrouwen te hebben in de Commissie (een daling met 4
punten), terwijl 48% verklaart vertrouwen te hebben in de VN.
* Het Europees Parlement en de Europese Commissie blijven de best
bekende instellingen en worden ook als het belangrijkst beschouwd.
Het Comité van de Regio's en het Economisch en Sociaal Comité zijn
het minst bekend.
* In een rubriek met vragen over het Europees Parlement verklaart
minder dan een derde van de ondervraagden bij de verkiezingen in
juni zeker zijn stem zullen uitbrengen. De kans dat zij dat doen
is het kleinst bij de Britten en het grootst bij de Denen. De
respondenten verklaren dat de kandidaten in hun campagnes
hoofdzakelijk aandacht moeten besteden aan onderwerpen zoals
werkgelegenheid, veiligheid en immigratie.
* De steun voor de euro neemt sinds het voorjaar 2003 af, hoewel het
gemiddelde in de twaalf landen van de eurozone met 70% hoog blijft
(een daling met 5 procentpunten).
* De steun voor de uitbreiding is sinds de enquête van het voorjaar
stabiel gebleven. Achter een algemeen steunpercentage van 47% gaan
aanzienlijke verschillen in de wijze van denken tussen de
lidstaten schuil.
De belangrijkste resultaten van de Eurobarometer 2003.4 betreffende de
kandidaat-lidstaten kunnen als volgt worden samengevat:
* In de landen die in de komende maand mei tot de Europese Unie
toetreden, heerst enig pessimisme over wat het jaar 2004 de
burgers zal brengen. Als gevolg daarvan is het vertrouwen in
politieke instellingen (parlement, regering) afgenomen.
* Hoewel de steun voor het lidmaatschap van de Europese Unie in de
toetredende landen hoog blijft, is deze sinds het voorjaar 2003
met 6 procentpunten afgenomen.
* Hoe meer de dag van de toetreding, 1 mei, nadert, hoe slechter de
burgers zich geïnformeerd voelen over de uitbreiding. Slechts 37%
verklaart zich goed of zeer goed geïnformeerd te voelen.
* De burgers van de kandidaat-lidstaten en de toetredende landen
blijven voorstander van de invoering van een grondwet van de
Europese Unie alsmede van een meer uitgesproken Europese
aanwezigheid bij de beslechting van internationale geschillen.
Alle maatregelen in het kader van het gemeenschappelijk
buitenlands en veiligheidsbeleid, inclusief de invoering van een
gemeenschappelijke minister van Buitenlandse Zaken en een snelle
militaire interventiemacht, krijgen sterke steun.
* Twee derde van de burgers denkt dat de EU een positieve rol speelt
als het gaat om de vrede in de wereld, terwijl slechts een derde
van mening is dat de VS in dit opzicht een positieve rol speelt.
* Hoewel de burgers in de toetredende landen voor het eerst aan de
verkiezingen voor het Europees Parlement kunnen deelnemen,
verklaart slechts 39% van hen zeker zijn stem te willen
uitbrengen.
Deze opiniepeilingen zijn op papier beschikbaar in het Engels en het
Frans (de Eurobarometer betreffende de kandidaat-lidstaten alleen in
het Engels). Alle Eurobarometer-opiniepeilingen zijn on line
beschikbaar op:
http://europa.eu.int/comm/public_opinion.
European Commission