Regie over het leven houden
Nieuwe nota Integraal Ouderenbeleid
Publicatiedatum: 20 februari 2004
Hoe kunnen ouderen in Leiden zo lang mogelijk volwaardig deelnemen aan
de samenleving? Op die belangrijke vraag probeert de nieuwe nota
Integraal Ouderenbeleid antwoord te geven. In de nota staan
actiepunten beschreven voor een resultaatgericht beleid. Samenwerking
tussen de verschillende partijen is daarvoor heel belangrijk.
CULTUUR EN EDUCATIE - Het is een omvangrijke nota geworden, waarin
alle thema's worden beschreven die voor ouderen van belang zijn:
wonen, gezondheid, sport, cultuur en leefbaarheid, om er maar een paar
te noemen. Met al die onderwerpen hebben verschillende partijen te
maken, van woningcorporaties tot sportverenigingen, van buurthuizen
tot onderwijsinstellingen. Om te zorgen dat al deze partijen een goed
aanbod aan ouderen kunnen geven is overleg en samenwerking
noodzakelijk. Met de nota neemt de gemeente de taak op zich om de
regie te voeren over deze samenwerking. José Miltenburg van de dienst
Cultuur en Educatie is degene die zich hier binnen de gemeente
intensief mee bezig houdt.
"De nota gaat over 55-plussers", vertelt zij. "De leeftijdsverschillen
binnen de groep zijn dus groot. Maar dat is niet het enige verschil:
inkomen en opleidingsniveau lopen ook sterk uiteen. En onder de
jongere ouderen bevinden zich ook allochtonen. De groep mensen waar je
het over hebt is dus heel divers, dat moet zijn weerslag vinden in het
beleid. Voor al die mensen is de vraag namelijk ook heel anders. De
één wil graag sporten, de ander heeft daar een hekel aan en gaat
liever naar de schouwburg. De één heeft aanpassingen nodig in huis,
terwijl de ander nog heel mobiel is. Er zijn mensen die vereenzamen en
graag in groepsverband iets willen ondernemen, en er zijn anderen die
al een heel sociaal netwerk om zich heen hebben. We willen ook gebruik
maken van de capaciteiten van 55-plussers. Velen van hen zijn heel
vitaal, hebben veel kennis en levenservaring en zijn betrokken bij hun
omgeving. Ze leveren een belangrijke bijdrage aan de stad."
Een extra bankje
Ouderenbeleid is vaak onderdeel van allerlei andere vormen van beleid.
José geeft een voorbeeld: "Wijkbeheer is voor iedereen belangrijk,
maar zeker ook voor ouderen. Voelen zij zich veilig in hun buurt? Is
er voldoende verlichting, kunnen ook mensen die slechter ter been zijn
zich makkelijk over straat begeven? Ouderenbeleid gaat soms over hele
praktische zaken: een extra bankje, voldoende tijd om een straat over
te steken."
Het ouderenbeleid is niet alleen voor de dienst Cultuur en Educatie
van belang, ook voor de andere diensten binnen de gemeente is het
belangrijk dat zij elkaar weten te vinden. Ook daar is de nieuwe nota
een handvat voor.
Zo lang mogelijk volwaardig deelnemen aan de maatschappij
Zo lang mogelijk volwaardig deelnemen aan
de maatschappij. Foto: gemeente Leiden
Computercursussen
Een ander belangrijk punt dat in de nota aan de orde komt is het
belang van 'preventief beleid'. "Je moet zorgen dat je er op tijd bij
bent", legt José uit. "Als je pas hulp biedt als mensen al vereenzaamd
zijn, ben je eigenlijk te laat. En zorgen dat mensen langer gezond
blijven, dat is ook preventief beleid. Je denkt er natuurlijk liever
niet over na dat je ouder wordt, maar toch kan het goed zijn om je
voor te bereiden op je laatste levensfase. Op tijd zoeken naar een
huis waar je oud in wilt worden bijvoorbeeld. Als je tijdig een nieuwe
woning zoekt, kun je de buurt en de mensen nog leren kennen, je hebt
de energie om erin te investeren. En als je de buurt kent, zorgt dat
er ook voor dat je je veiliger voelt. Bovendien is het als je minder
mobiel wordt van belang om in je eigen buurt contacten te hebben en
een praatje te kunnen maken.
Een voorwaarde is dan natuurlijk wel dat er voldoende woningen zijn.
De gemeente wil daarom meer woningen geschikt maken voor mensen met
fysieke beperkingen. We noemen dat tegenwoordig levensloopbestendige
woningen."
Zo lang mogelijk zelfstandig blijven en de regie houden, eventueel met
de nodige hulp, betekent meer dan alleen wonen. Het betekent ook:
meedraaien in de maatschappij. Een maatschappij die soms snel
verandert. Om daarin mee te komen zijn er al enkele jaren
computercursussen voor ouderen, zodat ook zij de weg weten op
internet. Ook hierin is het een kwestie van tijdig beginnen: jongere
ouderen kunnen de informatie nog goed in zich opnemen en hebben daar
in hun latere leven baat bij.
José zou ook graag administratieve cursussen voor ouderen willen
realiseren. "Bij oudere echtparen is de taakverdeling vaak zo dat de
man voor de administratie zorgt. Als hij wegvalt, is de vrouw al snel
afhankelijk van hulp. Het zou voor haar prettiger zijn als ze die
administratie zelfstandig zou kunnen uitvoeren en niet iemand daarbij
nodig heeft vanuit het welzijnswerk. Niet alleen vanwege de kosten die
dat met zich meebrengt, het is gewoon prettig om je eigen financiën te
kunnen beheren. Een cursus kan hierbij uitkomst bieden."
Zelf beslissen
Als je ouder wordt is het waardevol dat je zelf de regie over je leven
houdt. Dat wil zeggen dat je zelf keuzes kunt maken over hoe je woont
en leeft, over de besteding van je inkomen, de besteding van je tijd.
Dit soort dingen zijn van grote invloed op iemands welbevinden.
"Het is echter niet altijd makkelijk te weten wat het aanbod aan
voorzieningen is en hoe je deze kunt aanvragen", vertelt José. "Denk
bijvoorbeeld maar eens aan huursubsidie, bijzondere bijstand,
thuiszorg, huishoudelijke hulp, woningaanpassingen en
welzijnsdiensten. Het is soms een hele papierwinkel. We hebben als
gemeente daarom de afgelopen tijd extra geld vrijgemaakt om
ouderenadviseurs aan te stellen. Zij maken ouderen wegwijs, houden
spreekuren en gaan indien nodig ook op huisbezoek. Ze kunnen zo de
klant wegwijs maken, maar de klant houdt zelf de regie en neemt de
beslissingen."
José Miltenburg is blij met de nota. "We werken al langer in deze
richting, maar het is prettig dat het nu helder op papier staat. We
kunnen nu duidelijk laten zien waar de aandacht van de gemeente ligt.
Ik merk dat ik er nu al baat bij heb. De samenwerking is in volle
gang."
Deze pagina is gewijzigd op 20-02-2004
Gemeente Leiden