D66

Private gevangenissen inzetten tegen cellentekort

Veiligheid en rechtshandhaving

Lousewies van der Laan

11-02-2004 - De regering moet private bedrijven de kans geven gevangenissen te bouwen en te beheren. Dat stelt D66 morgen in een overleg met justitieminister Donner. Volgens kamerlid Lousewies van der Laan blijkt uit buitenlandse ervaringen in onder meer Engeland, dat private gevangenissen dezelfde prestaties leveren voor minder geld. In Nederland is al ervaring met private bedrijven in onder meer de jeugddetentie en bij TBS-klinieken.

Het is niet meer uit te leggen dat criminelen nog steeds niet hun volledige straf hoeven uit te zitten, omdat ze vanwege het cellentekort automatische eerder naar huis worden gestuurd. Dat kan eigenlijk niet in een rechtsstaat. Als iemand veroordeeld wordt, moet hij of zij de straf uitzitten, aldus Van der Laan. Zij benadrukt dat het cellentekort geen probleem van vandaag of gisteren is: De tijd is echt gekomen om naar onorthodoxe maatregelen te zoeken. Wij dringen bijvoorbeeld al langer aan op nieuwe, privacybeperkende straffen. Maar waarom niet ook private bedrijven inzetten als blijkt dat zij goedkoper en sneller celcapaciteit kunnen leveren, van dezelfde kwaliteit en uiteraard met hetzelfde regime als in onze gevangenissen vandaag?

In Engeland wordt zon tien procent van gevangeniscapaciteit inmiddels verzorgd door private instellingen. Ook daar zijn de ervaringen goed. Van der Laan: Uiteindelijk maakt het natuurlijk niets uit of een inrichting nu eigendom is van de staat of een privaat bedrijf. Want de kwaliteitsnormen en het regime zijn gewoon vastgelegd in de wet. Daarin is dus geen verschil.

Van der Laan verwijst naar Groot-Brittannië, maar wil niet naar Amerika verwijzen. In de VS wordt ook met private gevangenissen gewerkt, maar daar heerst een heel ander detentieklimaat. Dat wordt veroorzaakt door de manier waarop gevangenisstraffen in de wet zijn geregeld. Het maakt daarvoor niet uit of een gevangenis volledig in overheidshanden is of slechts door de overheid wordt gecontroleerd. Met ons voorstel verandert er voor een gevangene niets. Behalve dat hij of zij een grotere kans heeft de straf daadwerkelijk uit te zitten, natuurlijk.

Vorig jaar heeft Van der Laan minister Donner ook al gevraagd de mogelijkheid van private gevangenissen te onderzoeken. De minister reageerde hier toen voorzichtig positief op, maar is tot dusver niet met concrete voorstellen gekomen.