Directie Voorlichting en Communicatie
Toespraak van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Clémence Ross-
van Dorp, tijdens de opening van het gerenoveerde gebouw van het Graafschap College in
Groenlo op 10 februari 2004.
Wijzigingen voorbehouden. Alleen de uitgesproken tekst geldt!
Dames en heren, jongens en meisjes,
Toen ik op mijn ministerie vertelde dat ik vandaag een meisjesschool ging openen, kreeg ik
verbaasde reacties. Meisjesscholen, bestaan die dan nog? Dat is nog niet meer van deze
tijd? Nee, zei ik, het is niet écht een meisjesschool. Zo staat `ie alleen bekend in de
volksmond. Wie uit deze streek komt, zoals u en ik, weet natuurlijk wel dat het om de
Groenlose vestiging van het Graafschap College gaat.
Waar niet alleen meisjes, maar ook jongens onderwijs volgen. Onderwijs dat opleidt voor
aantrekkelijke, waardevolle en ook veelgevraagde beroepen in de zorg- en welzijnssector.
Want de vraag naar zorg groeit. Die toenemende vraag is vooral een gevolg van de groei en
de vergrijzing van de bevolking. Maar ook het soort zorg dat wordt gevraagd speelt een rol.
We kunnen steeds meer, maar ook steeds moeilijker ziektes en kwalen behandelen. En
omdat we met z'n allen gemiddeld steeds een beetje ouder worden, lopen we ook een
grotere kans dat we op latere leeftijd problemen krijgen met onze gezondheid.
Bij een toenemend aantal mensen en een toenemend aantal gezondheidsproblemen heb je
meer mensen in de zorg nodig. De vraag naar zorg van verpleegkundigen en verzorgenden
zal de komende jaren dus alleen maar toenemen.
Hoewel er op de korte termijn geen grote personeelstekorten in de zorg zijn, dreigt binnen
vier jaar dat tekort toch weer op te lopen. Dat blijkt uit een onderzoek dat het Landelijk
Expertisecentrum Verpleging en Verzorging onlangs heeft laten uitvoeren.
Een weer oplopend tekort aan verpleegkundigen en verzorgenden is op zich natuurlijk geen
goed nieuws. Maar voor degenen die in die sector een opleiding volgen, zoals hier in
Groenlo, betekent dit dat ze straks waarschijnlijk van werk zijn verzekerd. Dat is een prettig
vooruitzicht. Ook voor de leerlingen van de studierichting welzijn en cultuur zie ik de
toekomst trouwens zonnig in. Zij doen hun werk vooral op wijk- en buurtniveau en daar is
nog veel en goed werk te verrichten.
Het Graafschap College speelt met de renovatie van dit voormalige kloostercomplex goed in
op die toenemende vraag naar mensen voor de zorg-, welzijns- en cultuursector.
Dit gebouw biedt nu onderdak aan 600 leerlingen, een verdubbeling in vergelijking met twee
jaar geleden. Ik heb begrepen dat de capaciteit zelfs toereikend is voor 800 leerlingen. Er zit
dus nog rek in.
Toespraak
Parnassusplein 5 Doorkiesnummer Hebt u 's avonds of in het weekend dringend
Postbus 20350 (070) 340 60 00 een voorlichter nodig, belt u dan met het
2500 EJ DEN HAAG Fax (070) 340.62.92 ministerie, telefoon (070) 340 79 11. Daar
Telefoon (070) 340 79 11 regelt men dat u wordt teruggebeld.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
- 2 -
Maar het is ook bekend dat met name mensen die in de verpleging en verzorging werken,
daar lang niet altijd blijven werken. Dat heeft verschillende oorzaken. De voornaamste zijn:
het gebrek aan mogelijkheden tot ontplooiing, de behoefte aan ander werk en het niet
benutten van capaciteiten van mensen. Allemaal redenen die maken dat verpleegkundigen
en verzorgenden voor een andere werkgever of voor een ander vak kiezen. In dat laatste
geval gaan zij verloren voor de zorg, waar we ze nu juist zo hard nodig hebben.
Ik vind dat hier een belangrijke taak ligt voor de werkgevers in de zorg, zoals de
ziekenhuizen en de instellingen voor bijvoorbeeld gehandicapten- en ouderenzorg. Zij moeten
niet alleen mensen binnenhalen, maar ook proberen hen binnen te houden.
Bijvoorbeeld door hun personeel cursussen te laten volgen, een aantrekkelijk
loopbaanperspectief te bieden of rekening te houden met de persoonlijke omstandigheden
van hun werknemers.
Je kunt daarbij denken aan de zogeheten moedercontracten voor vrouwen die nog de zorg
hebben voor kleine kinderen. Zij kunnen daardoor geen acht uur per dag werken, maar wel
vijf uur. Instellingen die een beetje flexibel zijn en daarop inspelen, zijn populaire
werkgevers.
Een andere taak van instellingen betreft het aanbieden van stageplaatsen en -vergoedingen.
Ik weet dat instellingen, nu ze worden geconfronteerd met bezuinigingen, de neiging hebben
daar minder energie en geld in te steken. Maar uiteindelijk snijden ze zichzelf daarmee in de
vingers. Want stages zijn een integraal onderdeel van opleidingen als deze.
Als toekomstige verpleegkundigen, verzorgenden, welzijns- en cultuurwerkers geen stage
kunnen lopen, dan kunnen ze ook hun opleiding niet voltooien. En hebben de instellingen
straks niet voldoende aanbod van werknemers.
Bovendien zullen de budgetten van de instellingen de komende jaren nog steeds behoorlijk
groeien door de toenemende vraag naar zorg. Dat biedt instellingen de ruimte om ook de
kosten van stages te kunnen betalen. Daar komt nog bij dat in 2001 en 2002 structureel
extra geld naar instellingen is gegaan voor arbeidsmarktaangelegenheden. Daaronder valt
ook het aanbieden van stageplaatsen.
Ik vind dat zorginstellingen dus geen goede redenen hebben om om stageplaatsen te
bezuinigen. Ik roep ze daarom op om tijd en middelen vrij te blijven maken voor stagiaires.
Het is tenslotte in hun eigen belang.
Ik wil overigens niet alleen maar wijzen naar anderen. De overheid moet ook wat doen. En
doet dat ook. Zo werken we bij VWS aan wat met een mooi woord taakherschikking wordt
genoemd. Het komt erop neer dat we kijken of bepaalde taken die nu nog door artsen
worden uitgevoerd, misschien door een verpleegkundige kunnen worden gedaan. In de
praktijk gebeurt dat trouwens al. Zo worden er bijvoorbeeld al diabetesverpleegkundigen
opgeleid. Die doen de zorg voor mensen met suikerziekte en ontlasten daarmee de huisarts
en de specialist in het ziekenhuis.
Ook zijn er ziekenhuizen die werken met physician assistants. Dat is iemand die Toespraak
routinematige medische taken verricht. Dit soort ontwikkelingen leidt niet alleen tot nieuwe
beroepen in de zorg en dus ook tot meer carrièremogelijkheden, het zorgt ook voor een
doelmatiger manier van werken in de zorg. Die taakherschikking heeft natuurlijk ook
gevolgen voor zorgopleidingen zoals deze.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
- 3 -
Sowieso zal de structuur van de opleidingen en de beroepen in de zorg grondig worden
herzien. Daar zijn drie redenen voor:
· ten eerste is het nodig om meer samenhang aan te brengen tussen de diverse
opleidingen,
· ten tweede moeten we zorgen dat de beroepen en de opleidingen meer aansluiten bij de
vraag uit de samenleving,
· en ten derde is het nodig om de dreigende personeelstekorten in de zorg tegen te gaan.
Binnen vijf jaar moet er een nieuw en samenhangend stelsel voor alle beroepen en
opleidingen in de zorg zijn opgetuigd. Ook het Graafschap College zal hier ongetwijfeld mee
te maken krijgen.
Maar laat ik niet op de zaken vooruit lopen. Ik ben tenslotte gevraagd om dit gerenoveerde
gebouw officieel te openen. Dat zal ik straks met veel plezier doen.
Ik ga ervan uit dat het Graafschap College, dankzij de renovatie van deze voormalige
meisjesschool hier in Groenlo, tot in lengte van jaren kan blijven voldoen aan de regionale
vraag naar verpleegkundigen, verzorgenden, welzijns- en cultuurwerkers.
Ik wens het college van bestuur, de directie en iedereen die hier een opleiding volgt nog een
plezierige dag toe en natuurlijk ook alle succes in de toekomst. Dan geef ik nu graag het
woord aan de heer Metzemakers.
Toespraak
---- --