Prismant
Positieve effecten op wachtlijsten en op tekort aan medici
Nieuwe functies in de zorg om taken van medici te verlichten
Utrecht, 9 februari 2004
Steeds nadrukkelijker wordt gepleit voor nieuwe professionals in de
gezondheidszorg. Deze professionals worden opgeleid om taken van
artsen over te nemen. Dit heeft gevolgen voor de wachtlijsten en
tekorten aan medici. Steeds meer wordt erkend dat niet alle medische
zorgvragen van patiënten beslist door artsen moeten worden behandeld.
In alle specialismen lijken de nurse practitioner (NP) en de psysician
assistent (PA), inzetbaar. Zij kunnen op korte termijn onder andere
plaatsen van AGNIOs vullen. De NP en PA, die op HBO Master niveau zijn
opgeleid, zien in deze functies nieuwe carrièremogelijkheden en
blijven werken in de zorg in plaats van door te stromen naar
managementfuncties.
Belangrijke onderdelen van het implementatietraject zijn duidelijke
functieomschrijvingen, aandacht voor financiële consequenties, helder
geformuleerde beleidspunten, juridische aspecten (Wet BIG) en het goed
hanteren van weerstanden zijn om te zorgen dat zorginstellingen
maximaal profijt hebben van de nieuwe professionals.
In opdracht van het Capaciteitsorgaan voor medische en tandheelkundige
vervolgopleidingen heeft onderzoeks- en adviesbureau Prismant
beschikbare empirische gegevens uit de Verenigde Staten verzameld en
de eerste empirische gegevens uit Nederland en de concrete
verwachtingen van deze functies in kaart gebracht in de publicatie
Nieuwe professionals in het medisch domein.
NPs hebben de rol van verpleegkundigen, aangevuld met een sterk
medische component. Ze zijn werkzaam binnen het verpleegkundig domein
en het medisch domein en voeren zowel verpleegkundige als een beperkt
aantal medische taken uit. Een NP kan bijvoorbeeld de zorg voor de
diabetespatiënten voor zijn/haar rekening nemen. Voor deze
patiëntengroep mag de NP de medische handelingen verrichten waarvoor
hij/zij bekwaam is. NPs spelen vooral een rol bij het verbeteren van
de kwaliteit en continuïteit van de zorg.
De PA werkt volledig in het medisch domein en is bevoegd geneeskunde
uit te oefenen onder supervisie van een arts. Dit betekent dat hij/zij
een arts op bepaalde punten kan vervangen (substitutie-effect). De PA
mag medische handelingen uitvoeren waarvoor hij/zij bekwaam is,
onafhankelijk van de medische diagnose die is gesteld. Dit zou
bijdragen aan het verkleinen van het tekort aan medici. Een voorbeeld
hiervan is een PA die een gedeelte van de medische zorg op de afdeling
heelkunde voor zijn/haar rekening neemt. Hierbinnen verricht de PA
bijvoorbeeld lichamelijk onderzoek, eerste diagnostiek, voert
gesprekken met patiënten en familie over de diagnose en behandeling en
assisteert bij operaties en voert zelf eenvoudige operaties uit.
Vooral van de PAs is te verwachten dat ze het takenpakket van medici
verlichten aangezien zij zich alleen in het medisch domein bewegen.
NPs worden specialistischer opgeleid dan PAs en zijn daardoor mogelijk
minder flexibel inzetbaar.
Noot van de redactie,