NOVIB
Westerse bedrijven eisen meer,snellere en goedkopere productie
Arbeiders in ontwikkelingslanden steeds vaker uitgeknepen
Datum: 5 februari 2004
Grote kledingmerken en supermarktketens verslechteren de
werkomstandigheden voor miljoenen vrouwelijke werknemers wereldwijd,
zo blijkt uit nieuw onderzoek door Oxfam Novib.
Volgens Oxfam Novib zetten deze machtige handelsketens de
arbeidsnormen die ze beweren hoog te houden zelf weer onder druk
doordat ze altijd maar snellere en goedkopere aanvoer eisen van de
nieuwste en verste producten.
In Nederland vergroot de huidige prijzenoorlog tussen de supermarkten
die druk nog verder. Novib zoekt de samenwerking met de Nederlandse
supermarkten en spreekt hen aan op hun verantwoordelijkheid voor
arbeidsrechten aan het begin van de keten. Op 8 februari overhandigt
Novib-directeur Adrie Papma het rapport aan Marc Jansen, hoofd
consument en kwaliteit van het Centraal Bureau voor Levensmiddelen
(CBL). Novib-partner Women on Farms uit Zuid-Afrika, die arbeidsters
op de wijn- en fruitboerderijen vertegenwoordigt, zal komende week
gesprekken voeren met wijnimporteurs en supermarkten.
De bedrijven gebruiken hun macht aan de top van de productieketens om
de leveranciers uit te knijpen. Deze druk wordt onmiddellijk
doorgeschoven naar vooral de vrouwelijke werknemers, die steeds meer
uren moeten werken en steeds sneller moeten produceren. Vaak onder
slechte omstandigheden en zonder arbeidszekerheid. Volgens het
Oxfam-rapport krijgen miljoenen vrouwen hierdoor niet hun eerlijke
deel van de voordelen van globalisering.
Dit is waar globalisering faalt in haar potentie om mensen uit de
armoede te halen en ontwikkeling te steunen zegt Adrie Papma,
Novib-directeur verantwoordelijk voor de campagne Make Trade Fair.
Veel ondernemingen hanteren gedragscodes waarin hun leveranciers
verantwoordelijk worden gesteld voor arbeidsomstandigheden, maar hun
eigen meedogenloze inkooppraktijken maken het vaak onmogelijk dat die
leveranciers zich daaraan houden.
Oxfams rapport Trading Away Our Rights is gebaseerd op onderzoek van
13 arbeidscampagnes in rijke en arme landen (Bangladesh, Cambodja,
Chili, China, Colombia, Honduras, Kenia, Marokko, Sri Lanka,
Zuid-Afrika, Thailand, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten), met
meer dan 1000 interviews met arbeiders, managers van fabrieken en
boerderijen, werknemers in de detailhandel en met kledingfabrikanten,
importeurs, exporteurs, vakbonds- en overheidsfunctionarissen.
Novib-directeur Adrie Papma: De zakenethiek van vandaag is: maak het
snel, flexibel en goedkoop. De werknemers aan de onderkant van de
productieketen helpen mee aan nationale exportgroei en winsten voor de
aandeelhouders, maar hun banen worden steeds onzekerder, ongezonder en
zwaarder en hun rechten worden aangetast. Dit moet veranderen.
Vrouwelijke werknemers worden extra hard getroffen: hun verhalen laten
zien dat het niet slechts om extra inkomen gaat. Veel vrouwen moeten
voor hun gezin zorgen en zijn kostwinner meestal in onzekere of
slechte omstandigheden. Deze dubbele last kan de gezondheid van
vrouwen kapotmaken, gezinnen en gemeenschappen ontwrichten en de
kansen van kinderen op een betere toekomst verkleinen, volgens het
rapport.
Banen in arbeidsintensieve industrieën worden gezien als een manier om
vrouwen sterker te maken zegt Adrie Papma. We verwelkomen het feit dat
miljoenen vrouwen een loon uitbetaald krijgen, maar het loon is
onvoldoende om hen uit de armoede te halen. Ze moeten harder, sneller
en langer werken met weinig gezondsheids-, zwangerschaps- of
vakbondsrechten. Dit is niet de manier om de levens van vrouwen te
verbeteren.
Intussen zijn ook vele overheden verantwoordelijk. Aangemoedigd door
de Wereldbank, het IMF en grote ondernemingen maken zij wetten en
handelsovereenkomsten die meer flexibilisering van arbeid toestaan.
Dit resulteert erin dat landen met elkaar in concurrentie gaan om de
meest flexibele arbeidskracht te leveren.
Veranderingen in het gedrag van ondernemingen zijn nodig, maar ook
moeten overheden arbeiders het recht geven om lid te worden van een
vakbond en collectief te onderhandelen en moeten ze arbeidswetten echt
afdwingen. En consumenten zouden merken moeten steunen die naast leuke
mode ook fatsoenlijke banen opleveren, aldus Adrie Papma.
Oxfam International is een confederatie van twaalf
ontwikkelingsorganisaties die in 120 landen werken. De confederatie
bestaat uit: Oxfam America, Oxfam-in-Belgium, Oxfam Canada, Oxfam
Community Aid Abroad (Australië), Oxfam Germany, Oxfam Great Britain,
Oxfam Hong Kong, Intermon Oxfam (Spanje), Oxfam Ireland, Novib, Oxfam
New Zealand and Oxfam Quebec.
www.maketradefair.nl
Noot voor de redactie,