HERSENSTICHTING NEDERLAND
Angststoornissen onderschat probleem in Nederland
Angststoornissen onderschat probleem in Nederland
De omvang van het aantal mensen met een angststoornis wordt sterk
onderschat in Nederland. Ruim 3 miljoen mensen krijgen in hun leven te
maken met een angststoornis. Reden voor de Hersenstichting Nederland
en het Nationaal Fonds Geestelijke Volksgezondheid (NFGV) om hiervoor
aandacht te vragen. Beide organisaties pleiten voor meer openheid over
dit onderwerp waaromheen nog veel schaamte zit. De Hersenstichting en
het NFGV collecteren voor mensen met een angststoornis tijdens de
Nationale Collecte Hersenziekten en Psychische Ziekten, die wordt
gehouden van 8 tot en met 14 februari.
Het NFGV en de Hersenstichting zetten zich in voor mensen met een
angststoornis. Met de Nationale Collecte Hersenziekten en Psychische
Ziekten vragen zij geld voor goede voorlichting, wetenschappelijk
onderzoek, betere behandeling van psychische en/of neurologische
problemen - waaronder angststoornissen - en het ondersteunen van
initiatieven van patiënten- en familieorganisaties. Op maandag 9
februari geven leerlingen van het Barlaeus Gymnasium in Amsterdam het
startsein van de collecte door op het hoofdstedelijke Leidse Plein
zoveel mogelijk geld op te halen voor de Hersenstichting en het
NFGV.
Eén op de vijf Nederlanders krijgt in zijn leven te maken met een
angststoornis. Uit onderzoek (Trimbos-instituut) naar de omvang van
deze aandoening blijkt dat op het moment van onderzoek 12,4 procent
van de ondervraagden in de afgelopen 12 maanden een angststoornis had.
Dit percentage staat bijna gelijk aan 2 miljoen mensen in ons land.
Schaamte
Ieder mens kent soms angstige gevoelens - dat is heel normaal en zelfs
goed. Want angst waarschuwt voor naderend gevaar en brengt het lichaam
in staat van paraatheid, waardoor een snelle reactie mogelijk wordt.
Mensen met een angststoornis echter zijn bang zonder dat de situatie
daar direct aanleiding toe geeft. Deze angst kan zeer overheersend
zijn en het dagelijks leven bepalen: uit angst voor een angstaanval
worden vaak situaties vermeden die in verband met de angst worden
gebracht. De kans op sociaal isolement wordt daarmee groot, zeker als
de angststoornis verzwegen wordt. Dertig procent van de mensen met een
angststoornis kampt daarnaast met depressiviteit of
alcoholmisbruik.
Rond angststoornissen is nog veel schaamte, er rust een taboe op. Bij
veel patiënten speelt schaamte een grote rol. Men heeft moeite ervoor
uit te komen en velen zoeken het isolement. Ook voor de partner,
kinderen en vrienden is de angst vaak een zware belasting. Tijdens de
collecteweek zullen ervaringsdeskundigen met een angststoornis in de
media vertellen over hun aandoening.
Verschillende angststoornissen
Er zijn verschillende angststoornissen: paniekstoornis (tot voor kort
ook wel hyperventilatie genoemd), fobie, dwangstoornis en
gegeneraliseerde angststoornis. De precieze oorzaak van
angststoornissen is nog grotendeels onbekend. Erfelijkheid speelt zeer
waarschijnlijk een rol. Recente onderzoeken tonen een biologische
oorzaak aan. Waarschijnlijk leidt (onder andere) een verstoorde balans
in de serotoninehuishouding in de hersenen tot angststoornissen,
evenals een teveel aan cortisol, een van de belangrijkste
stresshormonen.
Voor journalisten van opinie- en dagbladen:
Wilt u een interview met een ervaringsdeskundige, onderzoeker of een
factsheet met meer informatie? Neemt u dan contact op met de
Hersenstichting Nederland, Aagtje Smid: 070-302 47 48; fax 070-360 99
46; asmid@hersenstichting.nl, www.hersenstichting.nl
Voor journalisten van RTV-programma's:
Wilt u een interview met een ervaringsdeskundige, onderzoeker of een
factsheet met meer informatie? Neemt u dan contact op met het NFGV,
Jurjen Procee: 030-297 11 97; fax 030-297 11 98; j.procee@nfgv.nl,
www.nfgv.nl
Bijlage: Vormen van angststoornissen
Fobieën
Een fobie is een irreële angst voor bepaalde dingen, dieren of
situaties waar geen aanwijsbaar gevaar aanwezig is. Die angst kan
gepaard gaan met heftige lichamelijke verschijnselen, bijvoorbeeld
hevig transpireren, hartkloppingen, een drukkend gevoel op de borst en
paniekgevoelens. De persoon in kwestie weet meestal goed dat zijn
angst niet reëel is, maar de angst wint het van het gezonde
verstand.
Iemand met een enkelvoudige fobie heeft een buitengewone angst voor
één bepaald ding, dier of situatie. Bekende fobieën zijn: hoogtevrees,
vliegangst, claustrofobie, angst voor de tandarts en voor spinnen of
muizen. Andere soorten fobieën zijn hypochondrie (ziektevrees) en
sociale fobieën (angst voor bepaalde sociale situaties, zoals spreken
in het openbaar). Iemand met straatvrees (agorafobie of pleinvrees) is
bang voor plaatsen waar hij niet gemakkelijk weg kan komen en vreest
geen hulp te krijgen als hem plotseling iets overkomt. Mensen met
straatvrees durven bijvoorbeeld niet op straat te komen, naar een
bioscoop te gaan, of met de bus of trein te reizen. Sommige mensen
zijn zo bang dat ze niet alleen thuis durven te zijn.
Paniekstoornis
Iemand die een paniekstoornis heeft kan op volkomen onverwachte
momenten overvallen worden door grote angst. De persoon heeft dan het
gevoel de controle over zichzelf te verliezen. De gewaarwording flauw
te vallen, dood te gaan of gek te worden is overweldigend. De
plotselinge paniek gaat gepaard met angstaanjagende lichamelijke
verschijnselen, zoals ademnood, hartkloppingen, pijn op de borst,
misselijkheid, duizeligheid, hevige transpiratie. Deze verschijnselen
versterken het paniekgevoel. Een paniekaanval kan overal opkomen,
zonder directe aanleiding. In Nederland heeft vier procent van de
mensen wel eens een paniekaanval meegemaakt. Maar er is pas sprake van
een paniekstoornis als de paniekaanvallen veelvuldig voorkomen en
iemand door de angst voor deze aanvallen bepaalde situaties gaat
vermijden. Bij veel mensen gaat een paniekstoornis samen met
straatvrees.
Dwangstoornis
Iemand met een dwangstoornis (obsessieve-compulsieve stoornis)
herhaalt steeds bepaalde handelingen of gedachten. Voorbeelden zijn:
steeds de handen wassen, controleren of het gas uitstaat, het huis
obsessief schoonmaken of alle gele stoeptegels tellen, alles vijf keer
doen of in gedachten alles herhalen wat de ander zegt en dan pas
antwoorden. De dwanghandelingen en dwanggedachten moeten bescherming
bieden tegen veelvuldig opkomende gedachten die de persoon in kwestie
niet van zichzelf accepteert. Dat brengt een enorme angst en onrust
met zich mee, en het gevoel dat er iets vreselijks gaat gebeuren. Een
tot vier procent van alle Nederlanders krijgt ooit dwangklachten.
Gegeneraliseerde angststoornis
Mensen met een gegeneraliseerde angststoornis (piekerstoornis) maken
zich langere tijd ernstig zorgen over zaken die horen bij het
dagelijks leven, zoals geld en gezondheid, terwijl in hun leven
objectief gezien alles goed gaat. Zo iemand heeft bange voorgevoelens,
gaat piekeren, wordt somber en overbezorgd en kan zich gejaagd en
rusteloos gaan voelen. Naar schatting twee procent van alle
Nederlanders heeft in zijn leven last van een gegeneraliseerde
angststoornis.
Bronnen: brochures 'Angststoornissen. Als angst en paniek het leven
beheersen.' en 'Dwangstoornissen. Als kiezen niet meer lukt' van het
Nationaal Fonds Geestelijke Volksgezondheid en de folder
'Angststoornissen' van de Hersenstichting Nederland.
Meer informatie: www.nfgv.nl en www.hersenstichting.nl
30 jan 04 07:00