Dossier Fiep Westendorp (1916-2004)
Op 3 februari 2004 overleed illustratrice Fiep Westendorp. Zij werd 87
jaar. Fiep Westendorp is vooral bekend geworden door haar illustraties
voor de boeken van Annie M.G. Schmidt.
Fiep Westendorp werd op 17 december 1916 geboren in Zaltbommel. Na
haar HBS-opleiding ging zij naar de Koninklijke School voor Kunst,
Techniek en Ambacht (KTA) in Den Bosch. Nadat zij deze in 1938 met
goed gevolg had afgerond, werd ze toegelaten tot de Kunstacademie in
Rotterdam. Zij heeft haar keuze voor de KTA echter nooit betreurd. Op
haar officiële website zegt ze: 'Ik heb een algemene opleiding gehad
en daar ben ik nog blij om. Ik wilde voor alles illustreren, maar een
docent zei tegen me: "Als je een bepaald soort muziek wil maken, moet
je veel soorten muziek oefenen." En dus heb ik alle teken- en
schildertechnieken bestudeerd.'
Haar eerste illustratieopdracht voert zij uit voor de VVV van haar
geboorteplaats. Voor de VVV-gids maakt ze tekeningen in Anton
Pieck-stijl van de vele historische gebouwen in Zaltbommel. In de
oorlog gebruikt ze haar tekentalent om persoonsbewijzen te vervalsen.
Haar perfectionisme bewijst haar daarbij goede diensten. Aan het einde
van de oorlog verhuist zij naar Amsterdam, waar ze de rest van haar
leven zal blijven wonen. Ze werkt inmiddels voor Vrij Nederland en
illustreert daarnaast voor verschillende uitgeverijen. In 1946 begint
ze voor Het Parool te tekenen. In 1947 ontmoet ze via deze krant Annie
M.G. Schmidt, hetgeen zal leiden tot een levenslange samenwerking. Hun
beroemdste creatie, Jip en Janneke, verschijnt vanaf 3 september 1952
op de kinderpagina van Het Parool. Fiep Westendorp koos voor een
tekening in silhouet om Jip en Janneke goed te laten uitkomen op de
krantenpagina. Haar werk veroverde daarna stormenderhand Nederland. De
tekeningen werden veelvuldig afgedrukt op mokken, schorten, klokjes,
bordjes en andere huishoudelijke parafernalia. Ook verschenen er
wijnflessen met etiketten van haar hand.
Fiep Westendorp koos bewust niet voor een leven in de schijnwerpers.
Het CPNB bedacht speciaal voor haar een nieuwe prijs, de Oeuvre
Penseel, toen bleek dat zij nog nooit een Zilveren of Gouden Penseel
had gewonnen. Ze ontving deze prijs in 1997. In 2003 werd een
overzichtstentoonstelling gewijd aan haar oeuvre in de Kunsthal in
Rotterdam. Ter gelegenheid hiervan verscheen het boek Getekend: Fiep
Westendorp. Op 18 februari zou Fiep Westendorp worden benoemd tot
Officier in de Orde van Oranje Nassau.
Dit dossier is bijgewerkt tot 6 februari 2004
Koninklijke Bibliotheek - Nationale bibliotheek van Nederland
Koninklijke bibliotheek