Achterwaartse vooruitgang in de digitale wereld
Oratie prof.dr. Fons Maes
Digitale media zijn aan te passen aan de gebruiker maar zijn zelden
aangepast. Digitale techniek sloopt gebruikersdrempels maar werpt er
tegelijkertijd weer nieuwe op. Digitale interactie creëert nieuwe
sociale fora en tegelijk nieuwe vormen van isolement. Digitale
globalisering opent grenzen en bakent tegelijkertijd nieuwe gettos af.
Dat betoogt prof.dr. Fons Maes in zijn oratie, waarmee hij het ambt
aanvaardt van hoogleraar Bedrijfscommunicatie & Digitale Media aan de
UvT.
De wereld van de multimedia kent tal van digitale paradoxen. Zijn
digitale toepassingen bedoeld om mensen vooruit te stuwen in de vaart
der volkeren, tegelijkertijd confronteren ze ons met hun en onze
beperkingen. Dat is duidelijk te zien aan de personal computer: deze
biedt niet alleen veel keus (op het gebied van het instellen van taal,
het beeldscherm, marges, lettertypes, plaatjes en hulp) maar is ook
een bron van tegendraadse gebruiksvriendelijkheid. Wie immers iets wil
aanpassen, moet een lastige weg doorlopen die voert langs
inlogprocedures, preferences en options. En om die keuzeovervloed maar
te vermijden, blijven we maar op dat ene standaardpad zitten.
Prof. Maes constateert op meerdere terreinen dergelijke tegenspraken.
We communiceren wereldwijd via netwerken, nieuwsgroepen, chatboxen en
extranetgemeenschappen. Daarmee creëren we een nieuw sociaal netwerk,
maar deze digitale vormen van socialisering leiden tegelijkertijd tot
nieuwe vormen van vereenzaming. En digitalisering mag onze
communicatie dan wel wereldwijd globaliseren, maar leidt
tegelijkertijd tot een bijzonder scherpe noord-zuid-tegenstelling.
Moderne communicatie creëert volgens Maes nieuwe contexten en nieuwe
gebruikers, en vormt daarmee interessante problemen voor
taalbeheersers, taal- en tekstwetenschappers en communicatiekundigen.
Communicatie impliceert steeds meer kennis van acties,
gebruikersomstandigheden en contextafhankelijkheden. Digitale
communicatie is dus uitstekend geschikt voor onderzoek naar de manier
waarop context taal en communicatie beïnvloedt. Digitale communicatie
vraagt ook om een actievere fysieke en mentale houding. Er zijn
experts nodig die de gevolgen bestuderen en de betekenis verklaren van
multi-, digi- en hypercommunicatie: deze ontwikkeling vraagt om nieuwe
taalwijzen met inzicht in die nieuwe taalwijzen, zoals Maes het
omschrijft. In zijn oratie gaat Maes uitgebreid in op de mogelijkheden
die de opleiding Bedrijfscommunicatie & Digitale Media van de UvT in
huis heeft om deze ontwikkelingen het hoofd te bieden.
Fons Maes (Arendonk, België, 1954) studeerde Germaanse Filologie aan
de Leuvense Universiteit, waar hij tot 1983 werkte. Van 1983 tot 2002
werkte hij deels aan de Letterenfaculteit van de Universiteit van
Tilburg en deels aan de Vertalersschool van de Hogeschool Gent. In
1991 promoveerde hij op Nominal anaphors and the coherence of
discourse aan de Faculteit der Letteren (UvT). Sinds 2002 is hij er
hoogleraar Bedrijfscommunicatie & Digitale Media. Hij is er tevens
hoofd van de sectie Communicatie en Cognitie.
Noot voor de pers
Prof.dr. Fons Maes spreekt zijn oratie Over Nieuwe Taalwijzen uit op
vrijdag 6 februari (16.15 uur) in de aula van de Universiteit van
Tilburg. Journalisten kunnen een exemplaar van de rede opvragen bij de
Afdeling Voorlichting en Externe Betrekkingen van de UvT, tel. 013 466
2000, e-mail: M.M.C.Hanssen@uvt.nl. Fons Maes is bereikbaar via tel.
013 466 2058 en e-mail: maes@uvt.nl Meer informatie over
wetenschappers van de UvT is te vinden op www.uvt.nl/webwijs/.
Tilburg, 5 februari 2004
Laatst gewijzigd: donderdag 05 februari 2004
bullet Meer zoekmogelijkheden
bullet Wetenschap en onderzoek
Zie ook
Contact
E-mail: M.M.C.Hanssen
Universiteit van Tilburg