Persbericht
Nitrogen dioxide; health-based recommended occupational exposure limit.
Vandaag is een advies van de Gezondheidsraad verschenen over de
gevolgen van blootstelling aan stikstofdioxide in de lucht op de
werkplek. Eerder hadden de bewindslieden van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid hierom gevraagd. Volgens de Gezondheidsraad lijdt de
gezondheid geen schade wanneer de blootstelling aan stikstofdioxide
gemiddeld over een werkdag van acht uur lager is dan 0,4 mg/m3 en
gemiddeld over een kwartier lager is dan 1,0 mg/m3.
Stikstofdioxide kan in vaste vorm, als vloeistof of als gas voorkomen
en heeft een zoete ranzige geur. De stof komt onder andere vrij bij
ongeventileerde gasverbranding en is aanwezig in uitlaatgas van
dieselmotoren. De belangrijkste toepassing van stikstofdioxide is als
intermediair bij allerlei chemische industriële processen.
Kortdurende blootstelling kan vrijwel direct klachten geven, zoals
irritatie aan neus, keel en ogen. Bij acute hoge blootstelling treedt
verminderde longfunctie op en kan longoedeem ontstaan. Epidemiologisch
onderzoek doet verder vermoeden dat chronische blootstelling onder
andere kan leiden tot een hogere kans op luchtweginfecties.
Gegevens uit onderzoek met dieren, die zijn blootgesteld aan
stikstofdioxide, bevestigen dat bij kortdurende blootstelling de
longfunctie kan verminderen. Ook werden de proefdieren gevoeliger voor
luchtweginfecties. Naarmate de blootstelling langer duurde en een
chronisch karakter kreeg werden de effecten ernstiger. In een aantal
onderzoeken ontwikkelden de dieren bij langdurige blootstelling
longfibrose. Deze aandoening tast niet alleen de longfunctie aan, maar
kan ook leiden tot hartklachten.
Stikstofdioxide is onvoldoende onderzocht op mogelijke
kankerverwekkende eigenschappen. Conform de EU-richtlijnen, stelt de
commissie daarom voor stikstofdioxide niet te classificeren. Er zijn
geen gegevens bekend afkomstig van onderzoek met mensen, die erop
wijzen dat stikstofdioxide schade kan toebrengen aan de vruchtbaarheid
of het nageslacht. Ook het dierexperimenteel onderzoek biedt daartoe
te weinig houvast.
Ter voorkoming van de klachten die kunnen optreden na langdurige
blootstelling aan stikstofdioxide, raadt de Gezondheidsraad aan om de
beroepsmatige blootstelling aan deze stof te beperken tot 0,4
milligram per kubieke meter lucht, gemiddeld over een werkdag van acht
uur. Aangezien gezondheidseffecten van stikstofdioxide ook
onmiddellijk kunnen optreden tijdens of na een korte blootstelling
raadt de Gezondheidsraad verder aan om de beroepsmatige blootstelling
aan deze stof gedurende 15 minuten niet hoger te laten zijn dan 1,0
milligram per kubieke meter lucht.
Het advies is opgesteld door de Commissie WGD van de Gezondheidsraad.
In deze commissie hebben zitting:
o prof. dr G Mulder, toxicoloog; Universiteit Leiden, Leiden,
voorzitter o dr R Beems, toxicologisch patholoog; Rijksinstituut voor
Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven o dr L Bloemen, epidemioloog; Dow
Benelux BV, Terneuzen o dr P Boogaard, toxicoloog; Shell International
BV, Den Haag o dr P Borm, toxicoloog; Heinrich Heine Universität
Düsseldorf (Duitsland) o mr J Brokamp; Sociaal-Economische Raad, Den
Haag, adviseur o prof. dr ir D Heederik, epidemioloog; IRAS,
Universiteit Utrecht, Utrecht o drs A Mulder; Ministerie van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid, Den Haag, adviseur o dr P Pal, bedrijfsarts;
Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Amsterdam o mevr prof. dr I
Rietjens, toxicoloog; Wageningen Universiteit, Wageningen o dr H
Roelfzema; Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Den Haag,
adviseur o prof. dr ir T Smid, arbeidshygiënist; KLM Arbo Services BV,
Schiphol en Vrije Universiteit, Amsterdam o dr G Swaen, epidemioloog;
Universiteit Maastricht, Maastricht o dr R Woutersen, toxicologisch
patholoog; TNO Voeding, Zeist o P Wulp, bedrijfsarts;
Arbeidsinspectie, Groningen o mevr dr A van der Burght,
Gezondheidsraad, Den Haag, secretaris o mevr dr J Rijnkels,
Gezondheidsraad, Den Haag, secretaris
Nadere inhoudelijke inlichtingen verstrekt mevr. dr JM Rijnkels, tel.
(070) 340 66 31, e-mail, jolanda.rijnkels@gr.nl.
5 februari 2004
Gezondheidsraad