Nivel
Mistiaen, P., Delnoij, D., Quick scan kwaliteit van zorg vanuit
cliënten perspectief in de care-sector, Nivel, 2003, 72 pag.
NIVEL bestelcode: W 9.54
Prijs: 7,50
ISBN: 9069056380
Cliënten tevreden over personeel in verpleging, verzorging en
thuiszorg
30 januari 2004
Cliënten zijn positief over de bejegening door het personeel, zowel in
de thuiszorg, als in de verpleeg- en verzorgingshuizen, en over hun
vakbekwaamheid. Over de organisatie van de zorg zijn de cliënten
minder tevreden.
Dit blijkt uit een screening door het NIVEL van aanwezige documenten
in 11 literatuurbestanden en van websites van relevante organisaties.
Er zijn ruim 400 publicaties bestudeerd waarvan er circa 150 relevante
data bleken te bevatten.
In Nederland wordt veel onderzoek gedaan naar de mening van cliënten
over de kwaliteit van zorg in de verpleeghuizen, de verzorgingshuizen
en de thuiszorg (care). Meer dan globale conclusies trekken is echter
niet mogelijk omdat de meeste metingen niet goed vergelijkbaar zijn.
Ook zijn de resultaten lang niet altijd openbaar.
Over de bejegening zijn cliënten in het algemeen zeer tevreden.
Minpunten betreffen vooral de organisatie van de zorg. In de thuiszorg
en verpleeg- en verzorgingshuizen vinden cliënten de
informatievoorziening voor verbetering vatbaar. In de
gehandicaptenzorg vinden de (ouders van) cliënten dat ze te weinig
invloed hebben en dat het zorgplan niet in overleg is vastgesteld.
Verder klagen veel cliënten over een tekort aan zorg: men krijgt
minder uren zorg dan men nodig acht, men wordt wegens tijdgebrek niet
degelijk gewassen, men krijgt geen hulp bij het eten terwijl men die
wel nodig heeft, of men moet lang wachten nadat men gebeld heeft.
In de thuiszorg, maar vooral in de verpleeg- en
verzorgingshuizen waren die problemen ten tijde van de
onderzoeken aanwijsbaar terug te voeren op personeelsgebrek. Daarmee
vallen ze formeel niet onder kwaliteitsbeleid. Maar binnen de grenzen
van de beschikbare personele en financiële capaciteit zou
desalniettemin gezocht kunnen worden naar mogelijkheden om de
informatievoorziening aan cliënten te optimaliseren, de privacy te
verbeteren (op de deur kloppen voor men binnengaat, hoeft geen extra
geld te kosten) en, waar mogelijk, de dagindeling van de verzorgenden
aan te passen aan het ritme van de cliënten in plaats van andersom.
Ook vinden veel bewoners dat er onvoldoende gelegenheid is om alleen
te zijn. Nog veel mensen bleken tegen hun zin op een meerpersoonskamer
te wonen.
In alle AWBZ-voorzieningen waarin mensen wonen (zoals de
gehandicaptenzorg en de verpleeghuizen) is de gebrekkige privacy en
beperkte autonomie in de dagelijkse routines een probleem. Bewoners
kunnen vaak moeilijk hun eigen dagritme bepalen. Opstaan, eten, slapen
en naar toilet gaan, zijn activiteiten waarin zij zich moeten
aanpassen aan het ritme van de instelling.Voor een deel lijkt dit
samen te hangen met bouwtechnische omstandigheden, zoals het ontbreken
van eenpersoonskamers.
Het onderzoek is verricht in opdracht van het Ministerie van VWS, met
als doel de overheid en de care-sector zelf beter in staat te stellen
het perspectief van de cliënt mee te wegen in het kwaliteitsbeleid in
de zorg. Juist in de care, waar de cliënt langdurig is aangewezen op
zorg, dient het cliëntenperspectief op kwaliteit van zorg volgens het
ministerie een prominente plaats te hebben, zodat de zorg aansluit bij
de behoeften en wensen van de cliënt ten aanzien van de inrichting van
het eigen leven.
Volgens de onderzoekers zouden de landelijke cijfers openbaar moeten
zijn, om monitoring mogelijk te maken. Publicatie van basale,
vergelijkbare cijfers op instellingsniveau kan daarnaast nuttig zijn
om cliënten te voorzien van informatie zodat zij verschillende
instellingen kunnen vergelijken om een gefundeerde keuze te kunnen
maken.
De thuiszorg is het enige onderdeel van de care-sector waarin
landelijk representatieve gegevens beschikbaar zijn. Maar ook in de
sector verpleeg- en verzorgingshuizen zijn van veel instellingen
overkoepelende gegevens beschikbaar. En voor alle onderdelen van de
care-sector zijn landelijke benchmarkstudies in vergevorderde staat
van voorbereiding. Het is dan ook te verwachten dat er binnen
afzienbare tijd voor alle klassieke sectoren van de AWBZ landelijk
representatieve data beschikbaar komen.
Download hier het rapport
Laatste update door: Thea Visser, op 30 januari 2004
NIVEL, Postbus 1568, 3500BN Utrecht, Tel. 030 2729700, Fax. 030 2729
729, email: nivel@nivel.nl