TEMPO-TEAM
Opvallende verschillen in sollicitatiegedrag
Dit is een van de conclusies die naar voren komt uit het onderzoek
van, arbeids- en organisatiepsycholoog Edwin van Hooft in samenwerking
met de uitzendorganisatie Tempo-Team. Van Hooft promoveerde op 22
januari op 'Werk zoeken als gepland gedrag: een onderzoek naar
groepsverschillen', aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.
Drijfveren
Van Hooft bracht de drijfveren voor mensen om te gaan solliciteren in
kaart: 'Persoonlijke factoren, zoals de individuele drive en het nut
en de zin die mensen zien in het zoeken naar een nieuwe baan, spelen
een belangrijke rol. Ook sociale factoren - denk aan de druk die
belangrijke mensen, zoals familie en vrienden om iemand heen
uitoefenen - zijn van invloed op het sollicitatiegedrag. Dat geldt ook
voor de mate waarin iemand vertrouwen heeft in zijn eigen
sollicitatievaardigheden. Interessant zijn daarbij de verschillen
tussen groepen als allochtonen, autochtonen, mannen, vrouwen,
werkenden en werklozen.'
Sociale factor
Bij allochtonen blijkt bijvoorbeeld de sociale factor zwaarder te
wegen dan de persoonlijke. Daarop kan een de werkgever sturen in haar
wervingscampagne. Je ziet verder dat allochtonen bij het zoeken van
een baan vooral hun eigen netwerk gebruiken. Ook uitzendbureaus worden
meer dan gemiddeld door deze mensen ingeschakeld.'
Allochtonen en autochtonen verschillen bij het zoeken naar een baan
kennelijk van motief. Zon verschil is in het onderzoek niet te zien
tussen mannen en vrouwen. Andere zaken verschillen tussen de seksen
wel bij het zoeken naar een baan. Werktijden, kinderopvang en locatie
worden vooral door vrouwen belangrijk gevonden. Mannen letten, volgens
het onderzoek, vooral op salaris en status. Opvallend is dat jongeren
niet significant van dit stereotype beeld afwijken.
(gedeeltelijk) Arbeidsgehandicapten
Bij de groep (gedeeltelijk) arbeidsgehandicapten valt op dat zij
minder vertrouwen hebben in hun eigen sollicitatievaardigheden dan
gemiddeld. Verder ervaren ze, vergeleken met de totale groep
aanzienlijk minder mogelijkheden om naar werk te zoeken.
Arbeidsgehandicapten hebben ook meer last van sollicitatieangst en een
flink lagere verwachting van de kans op een baan. Zij zoeken vaker dan
gemiddeld een parttime baan binnen de regio waar ze wonen.
Herintreders
Tweederde van de herintreders zoekt een vaste baan. Slechts 2,5 % is
gericht op zoek naar een tijdelijke klus. De herintreders hebben een
uitgesproken voorkeur voor een parttime baan in de eigen regio en
zoeken vaker dan gemiddeld een baan die past bij hun vooropleiding en
werkervaring. Bezwaren die kleven aan werken hebben voor herintreders
vooral te maken met het gebrek aan tijd dat overblijft voor zorgtaken
en de geringe inkomensvooruitgang ten opzichte van de situatie zonder
een baan. Afgezet tegen de totale groep heeft de herintreder het idee
minder mogelijkheden te hebben om te zoeken naar werk dan gemiddeld.
Bovendien is de verwachting om werk te vinden minder hoog.
Zoekstrategie
Naast personeelsadvertenties is het ouderwetse via-via-circuit voor
verreweg de meeste respondenten de manier om een nieuwe baan te
vinden. Voor allochtone Nederlanders is deze strategie belangrijker
dan voor autochtonen. Ongeveer de helft van de werkzoekenden betrekt
ook vacaturesites op internet in de speurtocht naar de ideale baan.
Opmerkelijk is dat van de mensen die aan een nieuwe baan zijn
begonnen, ongeveer de helft vier maanden eerder nog geen
sollicitatieplannen had.
Vertrouwen
Een andere veronderstelling van Van Hooft luidde: de mate waarin
mensen vertrouwen hebben in hun eigen sollicitatievaardigheden is van
invloed op hun werkzoekgedrag. Het onderzoek kon het bewijs daarvoor
niet leveren. Dat komt misschien omdat veel onderzoeksdeelnemers al
werkervaring - en dus sollicitatie-ervaring hadden. Wel lijkt het er
bij allochtonen op dat dat zelfvertrouwen van invloed is op de mate
waarin naar (ander) werk gezocht wordt.
Angst
Op dit moment is 11,2 % van de Nederlanders op zoek naar een (andere)
baan. Een op de vijf heeft last van sollicitatie-angst. Die angst
weerhoudt hen er niet van een brief te schrijven. Slechts tien procent
vindt de gedachte aan een sollicitatiegesprek alleen al beangstigend.
Evenveel mensen zijn bang om in de procedure slecht over te komen. 15
% vindt het eng om te bellen over een vacature.
Het volledige proefschrift van Edwin van Hooft is verschenen in
boekvorm (ISBN 90-76269-29-7)
Noot voor de redactie,