Bond van Nederlandse Architecten

Architecten: Bouwbesluit staat toekomstgericht ontwerpen in de weg

Pleidooi voor 'elandproef' bij nieuwe bouwregelgeving

BNA-voorzitter ir Kees van der Hoeven biedt vandaag aan minister van VROM mevrouw S.M. Dekker het rapport Ervaringen van ontwerpers met het Bouwbesluit 2003 aan. Het rapport bevat de bevindingen van 200 ontwerp- en architectenbureaus en heeft tot doel onwerkbare bouwregelgeving bij te stellen.

Als belangrijkste knelpunt signaleren de architecten dat het ontwerpen van innoverende en op de toekomst gerichte multifunctionele gebouwen moeilijk wordt gemaakt door de strakke regels. Dat kan niet de bedoeling zijn, juist waar de minister zelf bijvoorbeeld pleit voor het snel ombouwen van kantoorgebouwen tot wooneenheden. De uitwisseling van functies levert immers een belangrijke bijdrage aan duurzaam gebruik. Ook gaat de zeer gedetailleerde aanpak in het nieuwe Bouwbesluit voorbij aan de normale en logische gang van zaken bij het ontwerpen en uitwerken van een gebouw, waarbij van grof naar fijn wordt geopereerd. Het betekent dat in een vroeg stadium al veel onnodig gedetailleerde plannen moeten worden gemaakt om de opdrachtgever een verantwoorde bestemmingskeuze te kunnen laten maken. Daarnaast is er sprake van een onbalans in de regels. Sommige aspecten worden zeer globaal, maar veel aspecten worden overdreven gedetailleerd beschreven. Het is wenselijk om die weeffouten er snel uit te halen omdat ze goede en ingeburgerde ontwerpoplossingen nu - en waarschijnlijk onbedoeld - onmogelijk maken. Hoewel een aantal nieuwe eisen zeker als kwaliteitsverbetering wordt gezien, menen de geïnterviewde architecten dat plankosten en bouwkosten door het nieuwe Bouwbesluit blijvend zullen stijgen.

In 2003 hebben architecten voor het eerst praktische ervaringen opgedaan met de herziening van het Bouwbesluit. De Stawon (Stichting Architecten Onderzoek Wonen en Woonomgeving) heeft het initiatief genomen om onderzoek te doen zodat een representatief beeld ontstaat van de ervaringen in de praktijk. De Bond van Nederlandse Architecten (BNA) en de studiestichtingen Staro (Stichting Architecten Research Onderwijsgebouwen) en de Stagg (Stichting Architectenonderzoek Gebouwen Gezondheidszorg) hebben zich bij dit initiatief aangesloten evenals de SBR (Stichting Bouwresearch).

Een van de conclusies uit het rapport is dat het Bouwbesluit, hoewel bedoeld als leidraad voor ontwerpers, vooral is opgesteld vanuit de toetsers. De BNA-voorzitter bepleit daarom bij de minister de invoering van een 'elandproef' bij nieuwe bouwregelgeving: 'Laat vooral ontwerpers in plaats van toetsers met de regels proefdraaien voordat u ze invoert'.