Algemene Onderwijsbond

UTRECHT, 2 december 2003

EMBARGO
tot dinsdag 2 december 2003, 14.30 uur

Basisvorming op de helling. Een goed idee met kanttekeningen.

De Algemene Onderwijsbond is in grote lijnen positief over de tussentijdse rapportage van de Taakgroep Vernieuwing Basisvorming, de commissie Meijerink. De commissie signaleert een aantal terechte knelpunten zoals versnippering en overladen vakkenpakketten. Bovendien sluit het rapport aan bij een op veel scholen al bestaande praktijk. Tegelijkertijd zorgen sommige hervormingen die de commissie bepleit voor nieuwe problemen. De pluspunten van de basisvorming lijken niet behouden te blijven en ook is het nog niet duidelijk hoe de bevoegd- en bekwaamheden van het onderwijzend personeel aansluiten bij het nieuwe onderwijssysteem.

De commissie stelt voor het aantal kerndoelen van 280 terug te brengen tot 62. Verder mag een school de vakken clusteren tot 7 leergebieden. Op veel scholen gebeurt al iets dergelijks en de denkrichting is (dus) goed. Tegelijkertijd vraagt het erg veel van de docenten: vakken samenvoegen betekent nieuwe werkvormen introduceren en veel overleg tussen de betrokken docenten. Walter Dresscher, voorzitter AOb: "Docenten vinden de plannen in grote lijnen een vooruitgang, maar zien tegelijkertijd hun overvolle agenda. Nederlandse docenten hebben nu al een veel zwaardere weektaak dan hun buitenlandse collega's. Er zal eerst meer lucht in die agenda moeten komen, dus meer collega's op de werkvloer, voordat deze vernieuwing er bij kan."

De commissie Meijerink wil de invulling van het lessenpakket en de leergebieden aan de scholen overlaten. De AOb maakt zich sterk voor het vergroten van de autonomie van de professional voor de klas. Wel is het een verschil of de overheid de docenten op hun vakkennis aanspreekt, of dat de docenten aan hun lot worden overgelaten. Walter Dresscher: "De overheid dient wel een duidelijk kader te scheppen. Alleen al omdat te grote verschillen tussen scholen een probleem oplevert voor leerlingen die, bijvoorbeeld door een verhuizing, van school verwisselen."

Het samenvoegen van vakken tot relevante leergebieden zal een meer op de dagelijkse praktijk toegesneden vak opleveren. Een pluspunt. Maar het samenvoegen van vakken vergt naast extra tijd ook extra bevoegdheden en bekwaamheden. Mag en kan een docent techniek wel 'mens en natuur' geven, als deze leerrichting ook bestaat uit natuurkunde en biologie? Daar heeft hij geen papieren voor. Bovendien vraagt het vormgeven van dit nieuwe vak specifieke kennis en kunde.

De commissie Meijerink gaat in haar tussenrapportage niet in op voordelen van de basisvorming. 25 procent van de leerlingen kan na de basisschool nog geen definitief studie-advies krijgen. De basisvorming maakt het hun mogelijk de keuze tussen VMBO, Havo of VWO uit te stellen. Ook is het nu mogelijk van onderwijssoort te wisselen. Dit pluspunt mag bij een hervorming niet overboord gegooid worden, vindt de AOb. De Algemene Onderwijsbond ziet het belang in van hervorming van de basisvorming en wil zeker meewerken aan het ontwikkelen van de plannen. Belangrijk is wel dat er voldoende geld, tijd en middelen komen om de scholen voor te laten bereiden op de omslag. Walter Dresscher: "Te snelle invoering met een te krap budget zal gegarandeerd leiden tot een fiasco. Voor de leerkrachten, maar vooral ook voor de leerlingen. En daar zit niemand op te wachten. Dus: hervormen? Ja. Mits er aan een aantal voorwaarden voldaan wordt."