Nivel
H. Calsbeek, The social position of adolescents and young adults with
chronic digestive disorders, NIVEL 2003, 180 pag.
NIVEL bestelcode: W9.53, 180 pag.
Prijs: 15
ISBN: 90-6905-643-7
Spijsverteringsaandoening vreet energie van jongere
2 december 2003
Jongeren met chronische darmziekten en leveraandoeningen melden zich
vaker ziek op school dan hun gezonde leeftijdgenoten. Ook gaan zij
minder vaak stappen en hebben ze vaker een kleinere baan of zelfs geen
baan.
Ondanks deze belemmeringen blijken zij op het gebied van scholing,
vriendschappen en relaties evenveel kansen te hebben als hun
leeftijdgenoten. Het kost alleen wat meer moeite en energie.
Dit blijkt uit onderzoek van Hilly Calsbeek van het NIVEL. Zij zal op
9 december 2003 promoveren op haar proefschrift The social position of
adolescents and young adults with chronic digestive disorders. Het
promotieonderzoek is mogelijk gemaakt door Stichting Kinderpostzegels
Nederland, de Maag Lever Darm Stichting, het NIVEL en de afdeling
Gastroenterologie van het UMC Utrecht.
Doel van het onderzoek was het achterhalen van de
sociaal-maatschappelijke gevolgen van een spijsverteringsaandoening
voor jongeren, om vanuit de zorg tijdig eventuele knelpunten te kunnen
bespreken en zo mogelijk aan te pakken. Hiertoe kregen in totaal 758
patiënten in de leeftijd van 12 tot 25 jaar een vragenlijst
toegestuurd. Deze jongeren hebben aandoeningen zoals een chronische
darmontstekingsziekte (bijvoorbeeld de ziekte van Crohn), een
chronische leveraandoening of een voedselallergie (bijvoorbeeld
coeliakie=glutenallergie).
In de vragenlijst kwamen themas aan de orde als schoolprestaties, de
arbeidsmarkt, vrijetijdsbesteding, vriendschappen en relaties. Ook de
ervaren ziektelast en manieren van omgaan met problemen en stress
werden meegenomen. De uitkomsten vergeleek Calsbeek met die van een
controlegroep met daarin 306 gezonde jongeren tussen de 12 en 25 jaar.
Vooral jongeren met een chronische lever- of darmaandoening hebben een
hoger ziekteverzuim op school, gaan minder vaak uit en hebben minder
kansen op de arbeidsmarkt. Bovendien hebben jongeren met een
chronische leveraandoening vaker nascholing nodig om werk te vinden en
ervaren zij vaker knelpunten bij het aangaan van financiële
verplichtingen, zoals het afsluiten van verzekeringen. Jongeren met
coeliakie bleken ten aanzien van de sociaal-maatschappelijke
onderwerpen juist vergelijkbaar met hun gezonde leeftijdgenoten.
Waarom sommige jongeren wel knelpunten ervaren en anderen niet, is
niet alleen afhankelijk van de diagnose; ook de ziektelast en de wijze
van omgaan met stress en problemen spelen een rol.
Artsen kunnen volgens promovenda Hilly Calsbeek meer aandacht schenken
aan het sociaal en maatschappelijk functioneren van een chronisch
zieke jongere. In haar dissertatie doet zij hierover een aantal
aanbevelingen aan artsen, patiënten en hun familieleden.
Op basis van haar onderzoek is een brochure ontwikkeld Jong zijn en
omgaan met een chronische spijsverteringsziekte soms moeilijk te
verteren. Artsen kunnen deze brochure verstrekken aan patiënten en hun
ouders/verzorgers, zodat jongeren met spijsverteringsziekten worden
geïnformeerd over mogelijke gevolgen in het dagelijks leven.
Laatste update door: Thea Visser, op 2 december 2003
NIVEL, Postbus 1568, 3500BN Utrecht, Tel. 030 2729700, Fax. 030 2729
729, email: nivel@nivel.nl