Lezingen
Planeet Aarde Artis heeft een uitgebreid lezingenprogramma over
gevarieerde onderwerpen "Van oerknal tot olifant". De avondlezingen
worden gehouden in het Artis Planetarium. Daarnaast zijn er op
zaterdagochtenden extra geologielezingen in de Collegezaal van Artis.
Ook zijn er vele andere activiteiten en evenementen.
* Sterrennamen - dinsdag 2 december 2003 - Planetarium
* In den beginne - dageraad van de aarde - zaterdag 13 december
2003, 11.00 uur - Collegezaal van Artis
* Spionnen in de ruimte - dinsdag 6 januari 2004 - Planetarium
* Markante punten van de geschiedenis van Artis 1838 tot heden -
dinsdag 20 januari 2004 - Planetarium
* Nieuws uit de kosmos - dinsdag 3 februari 2004 - Planetarium
* Naar een biofysisch universum? - zaterdag 7 februari 2004, 11.00
uur - Collegezaal van Artis
* Natuursteen in Nederland - dinsdag 17 februari 2004, 20.00 uur -
Planetarium
* Wat gebeurde er bij de oerknal? - dinsdag 2 maart 2004, 20.00 uur
- Planetarium
* Virussen en de evolutie van de menselijke weerstand - dinsdag 16
maart 2004, 20.00 uur - Planetarium
* Leven in het heelal - dinsdag 6 april 2004, 20.00 uur -
Planetarium
* Een wereld vol stof - dinsdag 20 april 2004, 20.00 uur -
Planetarium
* Nieuws uit de kosmos - dinsdag 11 mei 2004, 20.00 uur (let op: dit
is de 2e dinsdag van de maand!) - Planetarium
* Venus in de overgang - dinsdag 1 juni 2004, 20.00 uur -
Planetarium
De avondlezingen beginnen om 20.00 uur. De zaal is vanaf een half uur
voor de aanvangstijd van de lezing geopend. Bij avondlezingen en
avondvoorstellingen wordt voor niet-Artisleden entree geheven: 7,50
(prijspeil 2003/2004).
Voor de speciale geologielezingen op zaterdagochtend zijn behoudens de
entree tot Artis geen extra kosten verschuldigd.
Sterrennamen - dinsdag 2 december 2003, 20.00 uur - Planetarium
Michel Hommel, Artis Planetarium
Hoe de Poolster aan haar naam komt, ligt voor de hand. Maar hoe zit
het met de naamgeving van sterren als Sirius, Betelgeuze en Antares?
Wie bedenkt de namen van sterren eigenlijk? En welke systemen zijn er
om sterren te benoemen? Een verhaal over mythologie, zeevaart,
astronomie én fantasie.
Na de pauze wordt de sterrenhemel van de maand vertoond.
Speciale geologielezingen op zaterdag
Prof. dr. Harry N.A. Priem, curator van het Artis Geologisch Museum,
geeft speciale geologielezingen voor alle Vrienden van Artis. Voor wie
meer wil weten over de plaats van de aarde in ons zonnestelsel, en de
ontwikkeling van de aarde als unieke 'bio'planeet, een must!
Plaats: collegezaal Gebouw De Volharding (bij de Gierenvolière)
* In den beginne - dageraad van de aarde
Zaterdag 13 december, 11.00 uur
* Naar een biofysisch universum?
Zaterdag 7 februari 2004, 11.00 uur
Spionnen in de ruimte - dinsdag 6 januari 2004, 20.00 uur -
Planetarium
Ton van Ingen Schenau, ruimtevaart-ingenieur.
Dag en nacht worden we gadegeslagen door spionagesatellieten. Sinds de
jaren zestig zijn door Amerikanen en Russen vele en steeds krachtiger
zogenaamde 'key-hole' satellieten gelanceerd. De civiele
aardobservatiesatellieten volgen deze ontwikkeling op de voet. Een
lezing vol spectaculaire en onverwachte sleutelgatbeelden van de
aarde.
Na de pauze wordt de sterrenhemel van de maand vertoond.
Markante punten van de geschiedenis van Artis 1838 tot heden - dinsdag
20 januari 2004, 20.00 uur - Planetarium
Dr AC van Bruggen, Emeritus Universitair Hoofddocent Systematische
Dierkunde, Universiteit Leiden
1838-2003: honderd-vijf-en-zestig jaar ARTIS - dieren, mensen en
gebouwen. Oud en nieuw, ARTIS is altijd bij de tijd gebleven. In een
kort bestek zal een aantal zaken uit die lange periode belicht worden.
Dr van Bruggen, oorspronkelijk malacoloog van professie, heeft een
meer dan gewone belangstelling voor de geschiedenis van de dierentuin.
Op zijn naam staan meerdere publicaties over de rijke historie van
o.a. Artis. In zijn lezing zal hij ons meenemen terug in de tijd, in
relatie tot het heden.
Nieuws uit de kosmos - dinsdag 3 februari 2004, 20.00 uur -
Planetarium
Govert Schilling, wetenschapsjournalist. Het allerlaatste
astronomische nieuws, heet van de kosmische naald. Begrijpelijk en
toegankelijk gemaakt door Nederlands beste wetenschapsjournalist. Voor
wie bij wil blijven.
Het altijd actuele onderwerp van deze lezing wordt hier circa één
week van tevoren bekend gemaakt op www.artis.nl, onder 'Planetarium'
(of bel 020 - 5233452).
Natuursteen in Nederland - dinsdag 17 februari 2004, 20.00 uur -
Planetarium
Drs. H. Tolboom, Rijksdienst voor de Monumentenzorg
Natuursteen wordt in Nederland al sinds de Romeinen toegepast als
bouwmateriaal. Dat we het hier gebruiken ligt niet voor de hand, want
in het overgrote deel van het land komt geen natuursteen voor. Tot de
negentiende eeuw werd natuursteen voornamelijk via de waterwegen
aangevoerd. Daarna namen de spoorwegen het over. De
transportmogelijkheden beperkten de keuze die men had uit het hele
scala aan natuursteensoorten die men even over de grens vindt. De
contacten met bepaalde steenleveranciers zijn van invloed geweest op
de bouwkunst in ons land. Het gebruik van een bepaalde soort
natuursteen is soms direct in verband te brengen met een bouwstijl.
Wat gebeurde er bij de oerknal? - dinsdag 2 maart 2004, 20.00 uur -
Planetarium
Prof. dr. Robbert Dijkgraaf, hoogleraar Mathematische Fysica aan de
Universiteit van Amsterdam; winnaar van de Spinoza-prijs 2003. De
snaartheorie geldt op dit moment als het beste antwoord op een aantal
grote vragen over de natuur, zoals wat er bij de oerknal gebeurde. Hij
maakt ook duidelijk hoeveel we nog níet weten over de wereld van
elementaire deeltje en de kosmos. Een bijzondere lezing op de grenzen
van ons weten, door een toonaangevend wetenschapper.
Na de pauze wordt de sterrenhemel van de maand vertoond.
Virussen en de evolutie van de menselijke weerstand - dinsdag 16 maart
2004, 20.00 uur - Planetarium
Prof. dr. Jaap Goudsmit, hoogleraar Armoede-gerelateerde
Infectieziekten aan de Universiteit van Amsterdam, wetenschappelijk
directeur van Crucell Holland B.V., tevens internationaal actief als
AIDS-onderzoeker en -bestrijder.
Prof. dr. Jaap Goudsmit zal ons meer vertellen over de herkomst en
evolutie van menselijke virussen. Zijn speurtocht naar de
evolutionaire bewapeningswedloop tussen mens en virus leidde hem zelfs
naar het oude Egypte. Daar heeft hij DNA-technieken toegepast op
gemummificeerde resten van apen om te kijken of via dit materiaal een
dierlijke herkomst van bepaalde menselijke virussen vastgesteld zou
kunnen worden.
Leven in het heelal - dinsdag 6 april 2004, 20.00 uur - Planetarium
Prof. dr. Pascale Ehrenfreund, bijzonder hoogleraar in de
astrobiologie aan de KU Nijmegen. De astrobiologie zoekt antwoorden op
fundamentele vragen over het ontstaan, de evolutie, de verspreiding en
het lot van het leven, waar dan ook. Hiervoor is onder andere kennis
nodig over het vroege zonnestelsel en de primitieve aarde. De
kernvraag is welke chemische processen hierin een rol hebben gespeeld.
De wetenschap als avontuurlijke zoektocht naar de oorsprong van het
leven.
Na de pauze wordt de sterrenhemel van de maand vertoond.
Een wereld vol stof - dinsdag 20 april 2004, 20.00 uur - Planetarium
Drs. Ernst Burke, hoofd van het Laboratorium Microanalyse van de
Faculteit Aard- en Levenswetenschappen, Vrije Universiteit.
Jaarlijks wordt meer dan twee miljard ton aan stofdeeltjes in de
atmosfeer opgenomen. Ongeveer 10% daarvan is afkomstig van gesteenten
en bodems. Kunnen deze minerale deeltjes gevolgen hebben voor onze
gezondheid? De drie voornaamste, eventueel schadelijke, geologische
bestanddelen zijn kwarts, radon en asbest. Wat zijn de eigenschappen
en risico's van deze stoffen en hoe kan men zich ertegen beschermen?
Nieuws uit de kosmos - dinsdag 11 mei 2004, 20.00 uur (let op: dit is
de 2e dinsdag van de maand!) - Planetarium
Govert Schilling, wetenschapsjournalist Het allerlaatste astronomische
nieuws, heet van de kosmische naald. Begrijpelijk en toegankelijk
gemaakt door Nederlands beste wetenschapsjournalist. Voor wie bij wil
blijven.
Het altijd actuele onderwerp van deze lezing wordt hier circa één week
van tevoren bekend gemaakt op www.artis.nl, onder 'Planetarium' (of
bel 020 - 5233452).
Na de pauze wordt de sterrenhemel van de maand vertoond.
Venus in de overgang - dinsdag 1 juni 2004, 20.00 uur - Planetarium
Johan Gijsenbergs, Europees vertegenwoordiger van Sky-Skan en
voormalig medewerker van het Artis Planetarium
Op 8 juni beweegt onze buurplaneet Venus, vanaf de aarde gezien, als
een klein zwart stipje langzaam voor de zon langs. In de 18e eeuw
gebruikten astronomen de Venusovergang om de afstand tot de zon te
berekenen. Een lezing over een bijzonder astronomisch fenomeen door
een groot liefhebber van de sterrenhemel. (Kijk ook op www.artis.nl of
bel 020 - 5233452 voor informatie over het speciale programma rond de
Venusovergang in het Artis Planetarium op 8 juni.)
Na de pauze wordt de sterrenhemel van de maand vertoond.
Artis