Artis


Lezingen
Planeet Aarde Artis heeft een uitgebreid lezingenprogramma over gevarieerde onderwerpen "Van oerknal tot olifant". De avondlezingen worden gehouden in het Artis Planetarium. Daarnaast zijn er op zaterdagochtenden extra geologielezingen in de Collegezaal van Artis. Ook zijn er vele andere activiteiten en evenementen.
* Sterrennamen - dinsdag 2 december 2003 - Planetarium
* In den beginne - dageraad van de aarde - zaterdag 13 december 2003, 11.00 uur - Collegezaal van Artis

* Spionnen in de ruimte - dinsdag 6 januari 2004 - Planetarium
* Markante punten van de geschiedenis van Artis 1838 tot heden - dinsdag 20 januari 2004 - Planetarium

* Nieuws uit de kosmos - dinsdag 3 februari 2004 - Planetarium
* Naar een biofysisch universum? - zaterdag 7 februari 2004, 11.00 uur - Collegezaal van Artis

* Natuursteen in Nederland - dinsdag 17 februari 2004, 20.00 uur - Planetarium

* Wat gebeurde er bij de oerknal? - dinsdag 2 maart 2004, 20.00 uur
- Planetarium

* Virussen en de evolutie van de menselijke weerstand - dinsdag 16 maart 2004, 20.00 uur - Planetarium

* Leven in het heelal - dinsdag 6 april 2004, 20.00 uur - Planetarium

* Een wereld vol stof - dinsdag 20 april 2004, 20.00 uur - Planetarium

* Nieuws uit de kosmos - dinsdag 11 mei 2004, 20.00 uur (let op: dit is de 2e dinsdag van de maand!) - Planetarium
* Venus in de overgang - dinsdag 1 juni 2004, 20.00 uur - Planetarium

De avondlezingen beginnen om 20.00 uur. De zaal is vanaf een half uur voor de aanvangstijd van de lezing geopend. Bij avondlezingen en avondvoorstellingen wordt voor niet-Artisleden entree geheven: 7,50 (prijspeil 2003/2004).

Voor de speciale geologielezingen op zaterdagochtend zijn behoudens de entree tot Artis geen extra kosten verschuldigd. Sterrennamen - dinsdag 2 december 2003, 20.00 uur - Planetarium
Michel Hommel, Artis Planetarium

Hoe de Poolster aan haar naam komt, ligt voor de hand. Maar hoe zit het met de naamgeving van sterren als Sirius, Betelgeuze en Antares? Wie bedenkt de namen van sterren eigenlijk? En welke systemen zijn er om sterren te benoemen? Een verhaal over mythologie, zeevaart, astronomie én fantasie.

Na de pauze wordt de sterrenhemel van de maand vertoond. Speciale geologielezingen op zaterdag
Prof. dr. Harry N.A. Priem, curator van het Artis Geologisch Museum, geeft speciale geologielezingen voor alle Vrienden van Artis. Voor wie meer wil weten over de plaats van de aarde in ons zonnestelsel, en de ontwikkeling van de aarde als unieke 'bio'planeet, een must! Plaats: collegezaal Gebouw De Volharding (bij de Gierenvolière)
* In den beginne - dageraad van de aarde
Zaterdag 13 december, 11.00 uur

* Naar een biofysisch universum?
Zaterdag 7 februari 2004, 11.00 uur

Spionnen in de ruimte - dinsdag 6 januari 2004, 20.00 uur - Planetarium

Ton van Ingen Schenau, ruimtevaart-ingenieur.

Dag en nacht worden we gadegeslagen door spionagesatellieten. Sinds de jaren zestig zijn door Amerikanen en Russen vele en steeds krachtiger zogenaamde 'key-hole' satellieten gelanceerd. De civiele aardobservatiesatellieten volgen deze ontwikkeling op de voet. Een lezing vol spectaculaire en onverwachte sleutelgatbeelden van de aarde.

Na de pauze wordt de sterrenhemel van de maand vertoond. Markante punten van de geschiedenis van Artis 1838 tot heden - dinsdag 20 januari 2004, 20.00 uur - Planetarium

Dr AC van Bruggen, Emeritus Universitair Hoofddocent Systematische Dierkunde, Universiteit Leiden

1838-2003: honderd-vijf-en-zestig jaar ARTIS - dieren, mensen en gebouwen. Oud en nieuw, ARTIS is altijd bij de tijd gebleven. In een kort bestek zal een aantal zaken uit die lange periode belicht worden. Dr van Bruggen, oorspronkelijk malacoloog van professie, heeft een meer dan gewone belangstelling voor de geschiedenis van de dierentuin. Op zijn naam staan meerdere publicaties over de rijke historie van o.a. Artis. In zijn lezing zal hij ons meenemen terug in de tijd, in relatie tot het heden.
Nieuws uit de kosmos - dinsdag 3 februari 2004, 20.00 uur - Planetarium

Govert Schilling, wetenschapsjournalist. Het allerlaatste astronomische nieuws, heet van de kosmische naald. Begrijpelijk en toegankelijk gemaakt door Nederlands beste wetenschapsjournalist. Voor wie bij wil blijven.

Het altijd actuele onderwerp van deze lezing wordt hier circa één week van tevoren bekend gemaakt op www.artis.nl, onder 'Planetarium' (of bel 020 - 5233452).
Natuursteen in Nederland - dinsdag 17 februari 2004, 20.00 uur - Planetarium

Drs. H. Tolboom, Rijksdienst voor de Monumentenzorg

Natuursteen wordt in Nederland al sinds de Romeinen toegepast als bouwmateriaal. Dat we het hier gebruiken ligt niet voor de hand, want in het overgrote deel van het land komt geen natuursteen voor. Tot de negentiende eeuw werd natuursteen voornamelijk via de waterwegen aangevoerd. Daarna namen de spoorwegen het over. De transportmogelijkheden beperkten de keuze die men had uit het hele scala aan natuursteensoorten die men even over de grens vindt. De contacten met bepaalde steenleveranciers zijn van invloed geweest op de bouwkunst in ons land. Het gebruik van een bepaalde soort natuursteen is soms direct in verband te brengen met een bouwstijl. Wat gebeurde er bij de oerknal? - dinsdag 2 maart 2004, 20.00 uur - Planetarium

Prof. dr. Robbert Dijkgraaf, hoogleraar Mathematische Fysica aan de Universiteit van Amsterdam; winnaar van de Spinoza-prijs 2003. De snaartheorie geldt op dit moment als het beste antwoord op een aantal grote vragen over de natuur, zoals wat er bij de oerknal gebeurde. Hij maakt ook duidelijk hoeveel we nog níet weten over de wereld van elementaire deeltje en de kosmos. Een bijzondere lezing op de grenzen van ons weten, door een toonaangevend wetenschapper.

Na de pauze wordt de sterrenhemel van de maand vertoond. Virussen en de evolutie van de menselijke weerstand - dinsdag 16 maart 2004, 20.00 uur - Planetarium

Prof. dr. Jaap Goudsmit, hoogleraar Armoede-gerelateerde Infectieziekten aan de Universiteit van Amsterdam, wetenschappelijk directeur van Crucell Holland B.V., tevens internationaal actief als AIDS-onderzoeker en -bestrijder.

Prof. dr. Jaap Goudsmit zal ons meer vertellen over de herkomst en evolutie van menselijke virussen. Zijn speurtocht naar de evolutionaire bewapeningswedloop tussen mens en virus leidde hem zelfs naar het oude Egypte. Daar heeft hij DNA-technieken toegepast op gemummificeerde resten van apen om te kijken of via dit materiaal een dierlijke herkomst van bepaalde menselijke virussen vastgesteld zou kunnen worden.
Leven in het heelal - dinsdag 6 april 2004, 20.00 uur - Planetarium

Prof. dr. Pascale Ehrenfreund, bijzonder hoogleraar in de astrobiologie aan de KU Nijmegen. De astrobiologie zoekt antwoorden op fundamentele vragen over het ontstaan, de evolutie, de verspreiding en het lot van het leven, waar dan ook. Hiervoor is onder andere kennis nodig over het vroege zonnestelsel en de primitieve aarde. De kernvraag is welke chemische processen hierin een rol hebben gespeeld. De wetenschap als avontuurlijke zoektocht naar de oorsprong van het leven.

Na de pauze wordt de sterrenhemel van de maand vertoond. Een wereld vol stof - dinsdag 20 april 2004, 20.00 uur - Planetarium

Drs. Ernst Burke, hoofd van het Laboratorium Microanalyse van de Faculteit Aard- en Levenswetenschappen, Vrije Universiteit.

Jaarlijks wordt meer dan twee miljard ton aan stofdeeltjes in de atmosfeer opgenomen. Ongeveer 10% daarvan is afkomstig van gesteenten en bodems. Kunnen deze minerale deeltjes gevolgen hebben voor onze gezondheid? De drie voornaamste, eventueel schadelijke, geologische bestanddelen zijn kwarts, radon en asbest. Wat zijn de eigenschappen en risico's van deze stoffen en hoe kan men zich ertegen beschermen? Nieuws uit de kosmos - dinsdag 11 mei 2004, 20.00 uur (let op: dit is de 2e dinsdag van de maand!) - Planetarium

Govert Schilling, wetenschapsjournalist Het allerlaatste astronomische nieuws, heet van de kosmische naald. Begrijpelijk en toegankelijk gemaakt door Nederlands beste wetenschapsjournalist. Voor wie bij wil blijven.

Het altijd actuele onderwerp van deze lezing wordt hier circa één week van tevoren bekend gemaakt op www.artis.nl, onder 'Planetarium' (of bel 020 - 5233452).

Na de pauze wordt de sterrenhemel van de maand vertoond. Venus in de overgang - dinsdag 1 juni 2004, 20.00 uur - Planetarium

Johan Gijsenbergs, Europees vertegenwoordiger van Sky-Skan en voormalig medewerker van het Artis Planetarium

Op 8 juni beweegt onze buurplaneet Venus, vanaf de aarde gezien, als een klein zwart stipje langzaam voor de zon langs. In de 18e eeuw gebruikten astronomen de Venusovergang om de afstand tot de zon te berekenen. Een lezing over een bijzonder astronomisch fenomeen door een groot liefhebber van de sterrenhemel. (Kijk ook op www.artis.nl of bel 020 - 5233452 voor informatie over het speciale programma rond de Venusovergang in het Artis Planetarium op 8 juni.)

Na de pauze wordt de sterrenhemel van de maand vertoond.