1 dec 2003 - Inbreng Jan Geluk bij Hoofdlijnendebat Wet Ruimtelijke
Ordening
Inbreng Jan Geluk (VVD) voor Hoofdlijnendebat Wet Ruimtelijke ordening
Algemeen:
De VVD ondersteunt van harte de voorstellen van de vernieuwde Wet
Ruimtelijke ordening. Zeer ingenomen waren wij met de brief van 24
november waarin aan een aantal belangrijke bezwaren uit de praktijk
tegemoet wordt gekomen. Zodadelijk kom ik daar specifiek op terug.
Het is dringend noodzakelijk de versnippering en bureaucratie van het
ruimtelijk-planningstelsel te stroomlijnen. Van uit de door minister
Dekker voorgestelde visie voor VROM: "van hindermacht naar
ontwikkelkracht" dient een en ander zo snel mogelijk te worden door
gezet. De voorgestelde wet maakt een en ander mogelijk. De economische
dynamiek, het in beweging brengen van de woningmarkt, kwalitatief goede
regelgeving en een goed leefklimaat waarin een goede balans wordt
gevonden tussen milieu en economie is bittere noodzaak.
Wat de VVD betreft mag de naamgeving van VROM dan ook veranderd worden.
Het woord Ordening in VROM mag veranderen in Ontwikkeling.
"Volkshuisvesting Ruimtelijke Ontwikkeling en Milieu". Dat sluit dan ook
helemaal aan bij wat deze minister wil. De VVD neemt dit gaarne in
overweging. Dit past ook prima bij het turn-around proces van het
ministerie waar ik het in de begrotingsbehandeling ook al over had!
Wij dienen te kiezen voor een versterking van de internationale
concurrentiepositie van Nederland. Meer ruimte om te ondernemen, werken,
wonen, recreëren en meer ruimte voor infrastructuur en water. Er is
geweldige behoefte om het tekort aan woningen in te lopen. Bedrijven
moeten kunnen ontwikkelen, de economische motor moet aan de praat komen!
Sterke steden en vitaal platteland, zo schrijft u in uw brief. Helemaal
mee eens!
De Wet Ruimtelijke Ordening gaat over heel veel in Nederland. Wat wil de
VVD met de nieuwe WRO bereiken?
- Bevorderen van een duurzame leefomgeving
- Versterken ruimtelijk samenhangende besluitvorming
- Effectievere en efficiëntere doorwerking van ruimtelijk beleid
- Transparant wettelijk kader
- Snellere doorlooptijd van procedures
- Duidelijke inzichtelijke procedures
- Flexibiliteit in de planvorming (kunnen inspelen op onvoorziene
ontwikkelingen)
- Mogelijkheden voor integrale gebiedsgerichte ontwikkelingsplanologie
- Heldere taakverdeling tussen diverse overheden, decentraal wat kan
- Rechtszekerheid voor burgers
- Handhaafbare regels
Het ontwerp wetsvoorstel voldoet op een zeer groot aantal terreinen aan
deze VVD-wensen. Toch hebben wij op een aantal punten nog vragen.
Snelheid/flexibiliteit
Vele organisaties en instanties hebben aangegeven er niet zeker van te
zijn dat de in het ontwerp aangekondigde versnelling van de
bestemmingsplanprocedure in de praktijk ook gerealiseerd wordt. Wanneer
deze tempoversnelling niet gerealiseerd wordt heeft dit, met het
gelijktijdig afschaffen van de zelfstandige projectprocedure, ernstige
gevolgen voor de benodigde snelheid en flexibiliteit in de planvorming.
De minister heeft ons inmiddels laten weten deze bezwaren te onderkennen
en is bereid een regeling voor projectbesluitvorming aan het
wetsvoorstel toe te voegen. De VVD is blij met deze stap van de
minister. De VVD ondersteunt de kanttekening die de minister hierbij
maakt dat de besluitvorming over projecten met gelijksoortige waarborgen
omkleed moet zijn, als welke voor de wijziging van een bestemmingsplan
geldt. Latere inpassing van het projectbesluit in het bestemmingsplan
moet dan via een eenvoudige weg (met beperking van beroepsrecht) kunnen.
Een vraag hierover: In de brief van 24 november lezen wij dat het
bestemmingsplan centraal staat, in feite boven de projectprocedure.
Immers een bestemmingsplan dient altijd te worden aangepast aan het
projectbesluit. "Stel nu dat een burger bij het projectbesluit geen
gebruik heeft gemaakt van zijn inspraakrecht en niet in beroep is
gegaan, maar doet dat wel bij de bestemmingsplanwijziging. Wat gaat er
dan gebeuren als de rechter in laatste uitspraak het bezwaar toekent?
Wil de minister hier duidelijkheid verschaffen? Naar onze mening moet
het mogelijk zijn bij een projectprocedure volledige rechtszekerheid te
hebben.
De VVD-fractie wil nog toevoegen dat het projectbesluit in geen geval
mag leiden tot ondoorzichtigheid over de ruimtelijke bestemming voor de
burger. In haar brief laat de minister weten via de toevoeging van het
projectbesluit meer handen en voeten te willen geven aan de
mogelijkheden voor ontwikkelingsplanologie. De VVD-fractie begrijpt dit
maar vraagt de minister of dit haar enige toevoeging is om
ontwikkelingsplanologie beter te faciliteren via dit wetsvoorstel. Zoals
uit de commentaren van de verschillende organisaties en instanties is
gebleken ligt hier nog een ander knelpunt in het wetsvoorstel. De VVD
fractie ziet het projectbesluit als één van de mogelijkheden om
ontwikkelingsplanologie te faciliteren. De fractie vraagt zich echter af
waarom de minister niet eerder in het ruimtelijk planningsproces
probeert meer aanknopingspunten voor ontwikkelingsplanologie te
introduceren, bijvoorbeeld in de fase van het opstellen van de
structuurvisies.
Rechtszekerheid voor burgers
Burgers moeten weten waar ze aan toe zijn. Wanneer je een stuk grond of
een huis wilt kopen moet je bij je beslissing kunnen vertrouwen op de
bestemmingsgegevens van de gemeente. Actuele bestemmingsplannen zijn
hiervoor van groot belang. De actualiseringverplichting die in de wet in
opgenomen ondersteunt de VVD dan ook. Een onderscheid in deze
verplichting in dynamische gebieden en beheersgebieden is voor de VVD
bespreekbaar. Het is niet de bedoeling gemeenten onnodig op kosten te
jagen. Het sanctie-instrumentarium verdient volgens de VVD-fractie
nadere bestudering. Bevriezing van de mogelijkheid tot het afgeven van
vergunningen of ontheffingen treft de burgers en marktpartijen i.p.v. de
nalatige gemeente. Kan de minister de Kamer informeren over andere
mogelijke sancties?
Een ander zorgpunt in het kader van de gewenste proceduresnelheid is het
beroep in één instantie bij de Raad van State. De VVD waardeert de
poging om via het laten vervallen van de bezwaarprocedure, het laten
vervallen van de provinciale goedkeuring en het beroep in één instantie,
bij de Raad van State, snelheid in de procedure te krijgen. De
VVD-fractie is hierbij echter van mening dat we geen papieren snelheid
na moeten streven, we moeten kijken naar de snelheidseffecten die in de
praktijk op zullen treden. Aan een stuwmeer van zaken bij de Raad van
State hebben we niets en we schieten er ook niets mee op wanneer een
plan wordt vernietigd terwijl reparatie mogelijk was geweest. De
doorlooptijd bij de Raad van State moet zoveel mogelijk worden beperkt!
Of het huidige voorstel hier voldoende zorg voor draagt betwijfelt de
VVD-fractie. Wij waarderen het dan ook dat de minister in overleg zal
treden met haar collega van Justitie om deze punten nog eens nader te
bezien.
Deregulering
Hier is het probleem van de aanwijzing. De vrees van lagere overheden.
"De mens vreest het meest van de dingen die nooit komen gaan" Wij zijn
het eens met de stelling van de minister dat een aanwijzing alleen in
bijzondere gevallen gegeven wordt, zorgvuldigheid en selectiviteit staan
hierbij voorop. Checks en balances zijn natuurlijk nodig. Iedereen heeft
een baas nodig, dat geldt ook voor provincies en gemeenten. Het wordt
hinderlijk wanneer de baas zich overal mee bemoeit! Een rijksbaas of
provinciebaas. De minister heeft aangegeven dat ze hier nader op in zal
gaan bij de schriftelijke behandeling van het wetsvoorstel. Houdt dit in
dat de selectiviteits- en zorgvuldigheidseis wordt opgenomen in de
memorie van toelichting of worden deze waarborgen in de wet opgenomen?
VVD-fractie is van mening dat een goede verankering van deze eisen
noodzakelijk is. Wij vragen de minister hoe zij dit denkt te regelen,
het gaat hier hoofdzakelijk over subjectieve begrippen!
Hoe gaan wij om met overgangsregelingen? Bestaande bestemmingsplannen
zullen mogelijk moeten worden aangepast aan nieuw te maken
structuurvisies. Dat kan een vrij lange periode duren. Wat gebeurt er in
de tussenliggende periode? Geldt dan bijvoorbeeld een
projectplanprocedure met volledige rechtsbescherming?
Planschade
Allereerst: Het is van het grootste belang dat snel een noodwet wordt
geslagen om dit probleem op te lossen. In het wetsvoorstel wordt een
planschade termijn opgenomen van 5 jaar. Het opnemen van een termijn is
een goede zaak, echter naar onze mening dient de termijn te worden
teruggebracht naar 1 jaar. Als de termijn van 5 jaar wordt vergeleken
met de geldigheidsduur van een bestemmingsplan (10 jaar), kan er
gedurende 50% van de tijd dat het plan geldt een planschadeclaim worden
ingediend. Deze termijn acht de VVD-fractie te lang. Al bij het wijzigen
van het bestemmingsplan bestaat zicht op de planschade die geleden gaat
worden.
Ruimtelijk samenhangende besluitvorming
De Wet biedt de mogelijkheid tot het vaststellen sectorale
structuurvisies. In hoeverre leidt dit tot samenhangende besluitvorming?
Waarom is niet gekozen voor gebiedsgerichte structuurvisie die
uitgewerkt wordt in sectorale visies?
Invoering wet
Kan de minister tot slot aangeven hoe het spoorboekje van deze wet er
uit gaat zien. Kortom wanneer kunnen wij snelheid gaan maken? De
VVD-fractie is van mening dat de minister bij verdere uitwerking van de
wet het ambitieniveau hoog moet houden. De nieuwe WRO moet de sleutel
naar ontwikkeling vormen.
VVD