UWV

Kwartaalcijfers UWV derde kwartaal 2003

Daling aantal WAO-uitkeringen zet door

De daling van het aantal WAO-uitkeringen zet door. Aan het einde van het derde kwartaal 2003 is het aantal WAO-uitkeringen 790.400, 10.000 lager dan vorig jaar. De afname van het aantal WAO-uitkeringen wordt veroorzaakt door een sterke daling van de instroom en een lichte stijging van de uitstroom. De instroom in de WAO is in de eerste negen maanden van dit jaar gedaald met 27 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De uitstroom van uitkeringsgerechtigden uit de WAO is met 2 procent toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Dit staat in het derde kwartaalverslag 2003 van UWV, dat is aangeboden aan minister De Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Uit een nadere analyse door UWV blijkt dat de sterke daling van de WAO-instroom wordt bepaald door twee belangrijke ontwikkelingen. Ten eerste leidt de verlenging van de loondoorbetaling aan het einde van het eerste ziektejaar slechts in twintig procent van de gevallen tot instroom in de WAO. Daarnaast neemt het aantal werknemers dat 39 weken ziek is - en dus een WAO-aanvraag kan indienen - sterk af. Beide ontwikkelingen zijn het gevolg van de maatregelen in het kader van de Wet verbetering Poortwachter (mogelijk versterkt door een dalend effect op het langdurig ziekteverzuim als gevolg van de economische recessie) en leiden tot een aanzienlijke daling van het aantal zieke werknemers dat zich meldt aan de poort van de WAO. Ook de kwaliteit van de reïntegratieverslagen is toegenomen. De inspanningen van UWV om de voorlichting over Poortwachter te verbeteren lijken dan ook hun vruchten af te werpen.

Minder volledig arbeidsongeschikten
De meeste nieuwe uitkeringen worden weliswaar verstrekt voor volledige arbeidsongeschiktheid (57 procent), maar dit aantal neemt gestaag af. In 1998 was nog 72 procent van de nieuwe uitkeringen voor volledige arbeidsongeschiktheid. Eind derde kwartaal 2003 is het aantal WAO-uitkeringen voor volledig arbeidsongeschikten gedaald met twee procentpunt naar 530.000 en is het aantal uitkeringen voor gedeeltelijk arbeidsongeschikten met 260.400 min of meer gelijk gebleven ten opzichte van het derde kwartaal 2002. De uitstroom uit de WAO als gevolg van herstel of door een herbeoordeling is tot en met september 2003 in vergelijking met dezelfde periode in 2002 licht gestegen tot ruim 27.200.


---
De ontwikkeling van de WW laat in vergelijking met de WAO een omgekeerd beeld zien. Als gevolg van de dalende conjunctuur stijgt het aantal nieuwe WW-uitkeringen in de eerste negen maanden van 2003 met 33 procent ten opzichte van dezelfde periode in 2002. Eind september 2003 worden 258.100 uitkeringen verstrekt. Het gemiddelde aantal aanvragen per maand is in de eerste negen maanden van 2003 ruim 44.000, de scherpste toename van de werkloosheid sinds de economische crisis in de jaren tachtig. Door verbetering en stroomlijning van de uitvoeringsprocessen waren de achterstanden in de verwerking van de aanvragen reeds weggewerkt. Het aantal beëindigde WW-uitkeringen is gegroeid met 17 procent in vergelijking met het derde kwartaal 2002.

Ziektewet
De instroom in de Ziektewet (voor de zogeheten vangnetgroep waaronder uitzendkrachten en werklozen) is gedaald met 10 procent. De gemiddelde ziekteduur van deze populatie blijft dalen. Van de groep uitzendkrachten met een eerste ziektedag in de periode april 2002 tot en met maart 2003 was per 1 september 2003 ruim 24 procent langer dan zeven dagen ziek. Per september 2002 bedroeg dit percentage nog een kleine 27 procent. Naast deze daling van het kortdurend verzuim is er ook een daling van het middellang en langdurig verzuim te zien. Ook bij de zieke werklozen is een daling van kortdurend, middellang en langdurig verzuim te zien. Zo is het kortdurend verzuim gedaald van 81,4 procent op 1 september 2002 naar 80,2 procent per 1 september 2003. UWV intensiveert de verzuimbegeleiding van zieke werklozen om met name het kortdurend verzuim omlaag te brengen.

Reïntegratie
Ruim 25.400 uitkeringsgerechtigden hebben eind derde kwartaal 2003 met succes een reïntegratietraject afgerond: bijna 18.000 arbeidsongeschikte uitkeringsgerechtigden en meer dan 7.600 werkloze uitkeringsgerechtigden. Het gaat om reïntegratietrajecten die tussen 1 januari 2001 en 1 april 2002 zijn gestart. Gelet op de looptijd van de trajecten zullen de definitieve resultaten van de eerste aanbestedingsronde in het tweede kwartaal van 2004 bekend zijn. De tussenstand per 1 oktober 2003 geeft aan dat UWV met het huidige slagingspercentage van 39 procent de afspraken met SZW over een minimaal plaatsingspercentage van 35 procent ruimschoots heeft gehaald. Voor het contractjaar 2002 zijn de reïntegratietrajecten van start gegaan tussen 1 januari 2002 en 1 juli 2003. De definitieve resultaten van deze reïntegratietrajecten zullen in het derde kwartaal van 2005 bekend zijn. In deze fase van het contract 2002 is het aantal plaatsingen nog beperkt, ruim 6.000, waardoor het te vroeg is hieruit conclusies te trekken. Wel ligt het aantal plaatsingen lager dan ten tijde van het contract 2001 het geval was. Dit is het gevolg van de teruglopende arbeidsmarkt.

Tijdigheid
De tijdigheid van de uitvoering is in het derde kwartaal op alle onderdelen verbeterd of gelijk gebleven ten opzichte van het tweede kwartaal 2003. De tijdigheid van de WAO-beoordelingen aan het einde van het ziektewetjaar is gestabiliseerd op 75 procent, 5 procent hoger dan in 2002. Naar verwachting zal dit percentage de komende maanden verder stijgen. Ook de tijdigheid van de herbeoordelingen in het eerste en vijfde jaar van arbeidsongeschiktheid is gelijk gebleven. De achterstanden bij de herbeoordelingen zijn aanzienlijk gedaald: van bijna 80.000 eind 2002 naar bijna 47.000 eind derde kwartaal 2003, een daling van 41 procent. De tijdigheid van de beslissing over het recht op een WW-uitkering en van de betaling daarvan zijn, ondanks het toegenomen aantal aanvragen, binnen de norm.

Efficiency
In de begroting van UWV voor 2003 is een netto besparing op de uitvoeringskosten opgenomen van 105,8 miljoen euro ten opzichte van 2001. In totaal moet UWV in 2005 een besparing op de uitvoeringskosten van 25% ten opzichte van 2001 gerealiseerd hebben. Dit komt neer op een bedrag van 377,8 miljoen euro. Hiervan vloeit 40% terug naar UWV voor structurele investeringen in de kwaliteit, zodat de netto besparing op 226,7 miljoen euro komt. Eind 2003 is bijna de helft daarvan gerealiseerd. Naar verwachting zal deze geplande bezuiniging met behulp van gerichte maatregelen als een vacaturestop worden gerealiseerd.


---

Noot voor de redactie,