IP/03/1530
Brussel, 11 november 2003
Het ruimtevaartbeleid van de EU is klaar voor de lancering - De
Europese Commissie neemt een actieplan aan
Vandaag heeft de Europese Commissie in Brussel een beleidsplan
voorgesteld met als titel: "De ruimtevaart, een nieuwe Europese grens
voor een uitbreidende Unie". Technologieën uit de ruimtevaart zullen
ongetwijfeld een cruciale rol spelen bij de verwezenlijking van de
voornaamste doelstellingen van de Unie, meer bepaald: snellere
economische groei, toename van de werkgelegenheid, verbetering van het
concurrentievermogen, uitbreiding en samenhang, duurzame ontwikkeling
en veiligheid en defensie. Het beleidsplan is uitgewerkt in nauwe
samenwerking met het Europees Ruimte-Agentschap (ESA) en gaat uit van
een grote toename van de middelen voor de ruimtevaart. De Commissie
beveelt ook meer actie aan om de onafhankelijke toegang van Europa tot
de ruimte veilig te stellen, de ruimtevaarttechnologie te ontwikkelen,
de verkenning van de ruimte te bevorderen, meer jonge mensen aan te
trekken voor een carrière in de wetenschappen en de Europese
deskundigheid op het gebied van de ruimtewetenschappen te versterken.
Het Europese ruimtevaartbeleid zal ten uitvoer worden gelegd via een
nieuw over meerdere jaren lopend Europees ruimtevaartprogramma. Op
vijfjaarbasis zullen de prioriteiten worden vastgelegd voor het
onderzoek, de ontwikkeling van infrastructuren, de aan te bieden
diensten en de te gebruiken technologieën. Onder de toepassingen
kunnen satelliet-breedbandtelecommunicatie behoren teneinde de
"digitale kloof" te dichten, alsook aardobservatie en communicatie- en
plaatsbepalingssystemen.
"De ontwikkeling van een Europese capaciteit op het gebied van
satellietcommunicatie, mondiale plaatsbepaling en aardobservatie zal
de aanzet geven tot nieuwe toepassingen en zal Europa belangrijke
sociale, economische en commerciële voordelen opleveren", aldus het
met het Europese onderzoeksbeleid belaste Commissielid Philippe
Busquin. "Dit actieplan is het resultaat van een van de breedste
raadplegingen die ooit zijn uitgevoerd in de sector van onderzoek en
technologie. Daaruit is gebleken dat zowel de beleidsmakers als het
grote publiek een actievere rol voor de EU in de ruimte wensen. Dit
witboek houdt een oproep in om Europa te mobiliseren voor nieuwe
doelstellingen en uitdagingen. Het is een aansporing om vooruit te
gaan en Europa's wetenschappelijke kennis, technologieën en
ondernemingstalenten in te zetten voor de ontplooiing van Europa en
zijn burgers."
Belangrijkste aanbevelingen
Ruimtevaarttechnologieën en -toepassingen kunnen een essentiële
ondersteuning vormen voor het beleid en de doelstellingen van de Unie.
Zij hebben een groot sociaal, economisch en commercieel potentieel.
Daarom beveelt de Commissie aan:
* een extra inspanning te doen voor de ontwikkeling van
ruimtevaartinfrastructuren en -toepassingen, die er aanzienlijk
toe kunnen bijdragen de behoeften van de burgers te bevredigen en
de doelstellingen van de Unie te bereiken;
* de bestaande wetenschappelijke en technische basis van de
ruimtevaartactiviteit te consolideren;
* de institutionele structuur te moderniseren zodat de Unie nieuwe
verantwoordelijkheden kan opnemen voor de ontwikkeling,
financiering en coördinatie van activiteiten binnen een verbreed
ruimtevaartbeleid.
De Commissie stelt dat Europa twee grote risico's loopt als het geen
vernieuwd ruimtevaartbeleid ontplooit. Het loopt het risico om als
ruimtemacht weg te zinken en de van de ruimtevaart afhangende
ondernemingen te zien verdwijnen door een afkalving van hun markten,
alsook om de kritische kennis en deskundigheid voor goed uit Europa te
zien wegtrekken.
Ruimtevaart en werkgelegenheid in Europa
De ruimtevaart levert een essentiële bijdrage tot de werkgelegenheid
in en het concurrentievermogen van de EU in een aantal cruciale
hoogtechnologische sectoren, met name de telecommunicatiesector. In de
Europese ruimtevaartsector werken er momenteel meer dan 30 000 mensen
in ongeveer 2000 ondernemingen. De herstructurering van de
ruimtevaartindustrie in de EU is absoluut noodzakelijk voor de
overleving daarvan. Om de voor de toekomstige ontwikkeling vereiste
investeringen te kunnen aantrekken, is een gestage stroom van
bestellingen nodig, met name van overheidsinstanties.
Het ruimtevaartbeleid van de EU: voor een schoner en veiliger Europa
In het witboek worden ook oplossingen voorgesteld voor de huidige
uitdagingen voor het beleid van de Unie. De ruimtevaart kan een
aanzienlijke bijdrage leveren op diverse gebieden, zoals het milieu,
het vervoer, de telecommunicatie en de veiligheid. Europa beschikt nu
al over de meest moderne technologische capaciteit op gebieden waar
diensten en toepassingen vereist zijn om de tenuitvoerlegging van het
EU-beleid te ondersteunen. Afgezien van de reeds gelanceerde
communicatiesatellieten, heeft de EU ambitieuze programma's
vastgesteld voor satellietnavigatie en tijds- en plaatsbepaling
(GALILEO) en voor mondiale monitoring en aardobservatie (Global
Monitoring for the Environment and Security: GMES).
De markt groeit
Ruimtevaarttechnologieën ondersteunen het beleid. Een ander belangrijk
element is dat zij grote commerciële baten opleveren. De wereldmarkt
voor satellietnavigatiediensten bijvoorbeeld groeit jaarlijks met 25%
en kan tegen 2010 een omvang van 100 miljard euro hebben bereikt, wat
goed zou zijn voor 40 000 kwalitatief hoogstaande banen in Europa.
Ook de wereldmarkt voor de overige ruimtevaarttoepassingen kent een
snelle groei, wat kan uitmonden in een jaaromzet van in het totaal 350
miljard euro in 2010. Door de ontwikkeling van diensten met hoge
toegevoegde waarde creëert elke in een ruimtevaarttoepassing
geïnvesteerde euro een omzet van 7 à 8 euro.
Hoe?
In het witboek zijn specifieke concrete aanbevelingen opgenomen voor
een beleid dat de onafhankelijke toegang tot de ruimte waarborgt, de
ruimtevaarttechnologie versterkt, de exploratie van de ruimte
bevordert, meer jonge mensen doet kiezen voor een loopbaan in de
wetenschappen, de Europese deskundigheid op het gebied van de
ruimtewetenschappen versterkt en concurrerende en innoverende
ondernemingen stimuleert.
Een meerjarenprogramma voor de ruimtevaart
In het witboek wordt voorgesteld dat deze activiteiten ten uitvoer
worden gelegd via een Europees meerjarenprogramma voor de ruimte, met
afgelijnde prioriteiten, vastgestelde doelstellingen en
taakomschrijvingen en vastgelegde jaarbegrotingen. Dit programma, dat
om de vijf jaar wordt geëvalueerd en herzien, behandelt onderzoek en
ontwikkeling, uitbouw van infrastructuren en diensten en
technologieën.
Het eerste meerjarenprogramma voor de ruimte loopt van 2004 tot en met
2007 en behelst de activiteiten die vallen onder de recente
kaderovereenkomst tussen de Europese Gemeenschap en de ESA. Een tweede
fase zal van start gaan in 2007 met de inwerkingtreding van het
Europese grondwetsverdrag, op voorwaarde dat de ruimtevaart daarin als
een gedeelde bevoegdheid van de Unie en de lidstaten is opgenomen.
Hoeveel?
De Commissie stelt drie begrotingsscenario's ter ondersteuning van het
actieplan voor. Een eerste optie is de ondersteuning van alle
behoeften die bij de raadpleging over het ruimtevaartbeleid van de
Europese Commissie aan het licht zijn gekomen (zie IP/03/82 en
IP/03/880) en gaat uit van een jaarlijkse groei van de uitgaven met
4,6% ten opzichte van de totale publieke financiering in 2003 (5,380
miljard ). In het tweede scenario wordt uitgegaan van een groeitempo
met 3,4% per jaar, wat hoger is dan het groeitempo van het geheel van
de EU-economie. Het derde scenario is bescheidener en is gebaseerd op
het huidige niveau van de EU-begroting, met een groeitempo van 2,3%
per jaar, wat echter niet zou volstaan om de onafhankelijkheid van de
EU op het gebied van de ruimtevaarttechnologie en de toegang tot de
ruimte te waarborgen.
Meer informatie kan worden gevonden op:
http://europa.eu.int/comm/space
European Commission