verantwoordelijkheid
Persbericht, 31-10-2003
Medicijnenplan: lagere prijzen en meer eigen verantwoordelijkheid
Minister Hoogervorst van Volksgezondheid, Welzijn en Sport komt met
een nieuw systeem voor geneesmiddelen. De minister gaat lagere prijzen
afdwingen voor merkloze of patentloze geneesmiddelen. Verder zal de
vergoeding voor deze merkloze geneesmiddelen en voor geneesmiddelen
die een vergelijkbare werking hebben, dalen. Voor elke aandoening zal
altijd een geneesmiddel zonder bijbetaling beschikbaar zijn. Deze
wijziging van het systeem dwingt artsen en patiënten om een
kostenbewuste keuze te maken: het merkloze geneesmiddel dat verkregen
wordt zonder bijbetaling of het duurdere qua werking vergelijkbare
middel, maar misschien gebruiksvriendelijker. In dat laatste geval
moet het verschil tussen de prijs en de vergoeding door de patiënt
bijbetaald moet worden.
Het nieuwe systeem kan in de plaats komen van de kortingsmaatregel die
sinds 1 september 2003 de hoge kortingen en bonussen bij apotheken
weghaalt. Deze maatregel is wel effectief maar pakt de knelpunten in
het systeem onvoldoende aan. Knelpunten in het huidige systeem zijn de
hoge prijzen van patentloze geneesmiddelen en de zogenaamde weglek.
Deze weglek wil zeggen dat als het patent op een geneesmiddel is
afgelopen er een verschuiving plaatsvindt in voorschrijfgedrag naar
duurdere patentgeneesmiddelen met een vergelijkbare werking in plaats
van naar de goedkopere merkloze variant. Het nieuwe systeem voorkomt
deze weglek door de eigen verantwoordelijkheid van patiënten in te
schakelen. De patiënt kan zelf kiezen tussen het goedkope merkloze
middel zonder bijbetaling of de merkvariant met bijbetaling. Over de
precieze technische invulling van het nieuwe systeem volgt een
beslissing na een uitvoeringstoets door het College voor
Zorgverzekeringen.
Het nieuwe prijs- en vergoedingensysteem past beter bij de sturende
rol die zorgverzekeraars in de zorg, en dus ook in de farmacie, moeten
gaan spelen. Het nieuwe systeem biedt zorgverzekeraars de ruimte én de
prikkels om bij de inkoop van geneesmiddelen verdere prijsverlagingen
te bedingen. Het medicijnplan presenteert ook maatregelen waardoor het
mandaat over de inkoop van geneesmiddelen bij de zorgverzekeraars komt
te liggen. Het heeft de voorkeur van het kabinet dat de gewenste
situatie ontstaat zonder een expliciet wettelijk inkoopmandaat voor de
zorgverzekeraars, maar doordat de marktverhoudingen tussen
verzekeraars en apotheekhoudenden wijzigen. Het is straks aan de
individuele zorgverzekeraar om de inkoop daadwerkelijk zelf ter hand
nemen of die taak over te laten aan de apotheek, of een andere partij.
Enkele maatregelen die dit mogelijk moeten maken, kunnen in 2004 al in
werking treden.
Het nieuwe geneesmiddelenbeleid van het kabinet voorziet in het
versterken van de rol van de apotheek als zorgaanbieder. Het starre
apothekerstarief (de receptregelvergoeding) wordt daarom vervangen
door een basistarief voor de standaardtaken van de apotheek en
plusmodules voor aanvullende (zorg)taken. In onderling overleg kunnen
individuele zorgverzekeraars en apotheken afspreken welke van deze
aanvullende taken de apotheek op zich neemt. Op deze manier kan de
apotheek apart en op maat worden beloond voor extra zorg. Daarnaast
kant, ter vergroting van het kostenbewustzijn van patiënten en de
transparantie van het systeem, de prijs van geneesmiddelen op het
etiket worden geplaatst.
Het kabinet gaat ervan uit dat met deze maatregelen kwaliteit,
doelmatigheid en toegankelijkheid van de geneesmiddelenvoorziening
voor de komende jaren zijn gewaarborgd. Het kabinetsstandpunt voor het
geneesmiddelenbeleid voor de (middel)lange termijn is gebaseerd op een
rapport van een stuurgroep met daarin de apothekersorganisatie KNMP,
Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en ambtenaren van VWS die voorstellen
heeft gedaan voor een stabiel prijs- en vergoedingsbeleid dat in de
plaats moest komen van de kortingsmaatregel van 1 september. In het
stuurgroeprapport waren KNMP en ZN eensgezind in hun voorstel voor een
nieuw systeem. Zij werden het niet eens over de rolverdeling tussen
apotheken en zorgverzekeraars rondom de inkoop van geneesmiddelen.
Hierin volgt het kabinet zijn eigen lijn, conform de afspraken uit het
Hoofdlijnenakkoord.
Dit persbericht is op vrijdag 31 oktober 2003, na afloop van de
ministerraad, uitgebracht door de Rijksvoorlichtingdienst RVD.
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport