Gemeente Gouda
03.120 ontvangst historici uit Straubing op donderdag 30 oktober 2003
datum: 28 oktober 2003
afdeling: Communicatie en persvoorlichting
contactpersoon: Linda Dinkelman
telefoon: 0182-588221
Ontvangst historici uit Straubing op donderdag 30 oktober 2003
Wethouder A.R.J.M. van Huut verwelkomt groep historici uit Straubing.
Donderdag 30 oktober a.s. ontvangt wethouder A.R.J.M. van Huut namens
het gemeentebestuur een groep historici uit de Duitse stad Straubing.
Dat vindt om 10.00 uur plaats in het museumrestaurant van het
Stedelijk Museum Het Catharina Gasthuis.
De groep uit Straubing heeft zich in het begin van dit jaar bezig
gehouden met de voorbereiding van activiteiten rondom de in de stad
gevierde herdenking van 650 jaar hertogdom Niederbayern Straubing
Holland. Dit hertogdom heeft bestaan van 1353 tot 1429. Bijna 75 jaar
gingen de huidige Nederlandse provincies Noord- en Zuid-Holland,
Zeeland en Friesland, het tegenwoordige Belgische Henegouwen en het
Nierbayrische Staubinger Land in dat hertogdom samen. (Zie ook
bijgevoegde informatie).
Voor een tentoonstelling over het hertogdom, welke deze zomer is
gehouden in Straubing, is ook materiaal uit steden als Delft, Leiden
en Gouda geëxposeerd. De groep historici en stadsgidsen bezoekt van 25
tot 31 oktober belangrijke locaties in ons land. Op 30 oktober gaat
hun aandacht met name uit naar de miskelk die Gravin Jacoba van
Beieren in 1428 aan de Goudse stadschutterij heeft geschonken en nu in
Het Catharina Gasthuis tentoon wordt gesteld, naar afbeeldingen uit de
tijd van het hertogdom in het museum en originele documenten, die bij
de Archiefdienst Hollands Midden aanwezig zijn. Verder naar locaties
in de binnenstad, zoals het slot waar Jacoba van Beieren heeft
verbleven. Ook wordt het stadhuis en de St. Janskerk bezocht.
programma-informatie voor de redactie
10.00 uur ontvangst in het museumrestaurant van Het Catharina
Gasthuis
10.30 uur bezoek aan het museum
11.15 uur stadswandeling (o.a. naar het houtmansplantsoen)
12.00 uur bezoek aan de Archiefdienst Hollands Midden
12.30 uur bezoek stadhuis
14.15 uur bezoek St. Janskerk.
15.15 uur einde bezoek
De pers is welkom tijdens de ontvangst en om (delen) van het programma
bij te wonen.
Bijlage bij informatiebericht ontvangst historici uit Straubing
Het hertogdom Straubing-Holland
(1353 1425/29)
In 2003 viert de stad Straubing het 650-jarig jubileum van het
ontstaan van het hertogdom Straubing-Holland. Op 3 juni 1353
verdeelden bij het verdrag van Regensburg de Nederbeierse hertogen
Stafan II, Willem I en Albrecht I hun Nederbeiers erfgoed, ir land, ir
lewt, prig, stet und gemainleichen all ir gült. Dit land hadden zij na
de dood van hun vader, keizer Lodewijk de Beier gemeenschappelijk
gekregen en bestuurd. Stefan nam de regering in het zuidelijk deel van
Nederbeieren op zich, met Landshut als hoofdstad. Willem en Albrecht
kregen naast hun Nederlandse erfdelen, waar zij door hun moeder
Margaretha van Henegouwen-Holland, de tweede vrouw van keizer
Lodewijk, recht op hadden het Straubinger Landje. Het hertogdom
Nederbeieren-Straubing-Holland was geboren. Het omvatte in het noorden
de graafschappen Henegouwen, Holland, Zeeland en het gebied Friesland,
in Nederbeieren reikte het van Dietfurt in het Altmühltal tot aan
Schärding aan de Inn, van Furth im Wald aan de Boheemse grens tot aan
Dingolfing aan der Isar.
De tijd van dit Witteksbachse hertogdom dat met de dood van hertog Jan
III in 1425 ten einde ging, betekende voor beide landsdelen een
politieke, economische, culturele bloeiperiode. Bijvoorbeeld in
Straubing, de Nederbeierse residentiestad, werd in deze periode voor
bijna alle belangrijke monumentale gebouwen de grondslag gelegd: het
hertogelijk slot, het klooster en de kerk der Karmelieten, de
parochiekerk van St. Jacob, de St. Vituskerk en het stadhuis. In
Holland slaagden de Wittelsbachse hertogen er in de binnenlandse
politieke spanningen te verminderen, het bestuur te hervormen en
belangrijke economische impulsen te geven. In het tot op dat tijdstip
onbeduidende Den Haag kozen de hertogen hun residentie met de
indrukwekkende ridderzaal. Na de dood van hertog Jan vocht in het
noorden zijn nicht Jacoba met de hertog van Bourgondié om haar
erfgoed, streden in het zuiden de Beierse Wittelsbachers om het
Straubinger Landje. 1429 werd het Nederbeierse lansdeel onder de
hertogen van Meieren-München, Beieren-Landshut en Beieren Ingolstadt
verdeeld. Holland, Zeeland, Friesland en Henegouwen kwamen 1433 bij
het bezit van Bourgondië. Ondanks dat het hertogdom Straubing-Holland
maar bijna 75 jaar bestond, bleven er toch indukwekkende sporen achter
tot aan vandaag de dag. Zo herinnert bijvoorbeeld de ridderzaal van
het hertogelijk slot in Straubing met zijn gedurfde houten
kapconstructie aan de vergaderzaal van de residentie Den Haag. En tot
heden heeft het hoogheemraadschap Delfland, het door hertog Albrecht I
gesteunde bestuur van de dijkgraven in Delft, de Beierse ruiten in het
wapen.