Ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer Postbus 90801
2509 LV Den Haag
der Staten-Generaal Anna van Hannoverstraat 4
Binnenhof 1a Telefoon (070) 333 44 44
2513 AA `s-GRAVENHAGE Telefax (070) 333 40 33
Uw brief Ons kenmerk
SV/R&S/03/76652
Onderwerp Datum
Reactie op schriftelijke vragen over invulling 28 oktober 2003
amendement Verburg/Noorman-den Uyl (29
200 XV)
Hierbij zend ik u de reactie op de schriftelijke vragen van de fracties van CDA, PvdA en SP
over de brief van 26 juni 2003 over de invulling van het amendement Verburg/Noorman-den
Uyl (28 600 XV, nr. 120).
De Minister van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid,
(mr. A.J. de Geus)
Antwoorden op de schriftelijke vragen van de fracties van CDA, PvdA en SP inzake de
brief gestuurd op 26 juni 2003 aan de Tweede Kamer n.a.v. het amendement
Verburg/Noorman-den Uyl inzake het beschikbaar stellen van 11,5 miljoen euro voor de
reïntegratie van jonggehandicapten (28 600 XV no. 120).
De leden van de CDA-fractie vragen welke concrete acties en stappen zijn ondernomen vanaf
het moment dat het amendement Verburg/Noorman-den Uyl door de Tweede Kamer is
aangenomen en waarom de Tweede Kamer pas na 9 maanden een brief heeft ontvangen.
Tevens willen deze leden weten hoeveel, en wat voor soort, aanvragen zijn gedaan en
hoeveel euro is besteed.
Door de formulering van het amendement was het niet mogelijk dat het geld direct na aanname
door de Tweede Kamer (d.d. 11 december 2002) besteed kon worden. Het was noodzakelijk
om zowel inhoudelijk als technisch het amendement uitvoerbaar te maken. Mogelijke
voorstellen om het oogmerk van de motie zo goed mogelijk te bereiken, zijn in het voorjaar
van 2003 onder de aandacht gebracht van de eerste indiener van de motie. Daarnaast is er een
technische wijziging van de Regeling Fondsbelasting Wet REA gemaakt. Deze wijziging is
noodzakelijk om de middelen uit het Arbeidsongeschiktheidsfonds Jonggehandicapten
beschikbaar te stellen voor reïntegratie uitgaven. Deze gewijzigde regeling zal dit najaar met
terugwerkende kracht in werking treden. Vervolgens is overleg gevoerd met het UWV over de
invulling van het amendement. Over de resultaten heb ik u geïnformeerd met mijn brief d.d. 26
juni 2003. Inmiddels is door de commissie "het werkend perspectief" (CWP), die door mij is
ingesteld, een werkgroep Wajong Wegen naar Werk (WWW) ingesteld waar UWV deel van
uitmaakt.
De CWP streeft tijdens haar instellingsperiode naar een sluitende aanpak voor de
arbeidsparticipatie van jongeren die wegens hun gezondheid belemmeringen ondervinden op
de arbeidsmarkt.
Ik heb de CWP ook gevraagd mij in maart 2004 te adviseren over de invulling van de regierol
bij de ondersteuning van jongeren bij de toegang tot en het behoud van werk en de afstemming
van de financiële hulpmiddelen hierop.
De eerder genoemde werkgroep WWW, die binnenkort van start gaat, zal daarnaast met alle
betrokken partijen niet alleen UWV - inventariseren welke knelpunten er nu in de praktijk
bestaan, welke verbetermogelijkheden er zijn en welke prioriteiten er zouden moeten worden
gesteld. De door het amendement beschikbaar gekomen middelen kunnen vervolgens door het
UWV worden gebruikt om de - op voordracht van het WWW gesignaleerde - knelpunten aan
te pakken.
Doelstelling is om de beschikbare extra middelen optimaal effectief te kunnen inzetten om een
sluitende aanpak voor jonggehandicapten te bewerkstelligen binnen het gehele netwerk van
organisaties die bij de bevordering van hun arbeidsparticipatie zijn betrokken.
De leden van de fracties van de PvdA en de SP hebben vragen gesteld over de bekendheid
van de extra middelen ten gevolge van het amendement bij diverse relevante (keten)partijen
zoals SPD's, scholen voor praktijkonderwijs, Wsw-organisaties, ROC's, maatschappelijke
organisaties als Per Saldo en Ouder verenigingen. De leden van de SP-fractie vragen
vervolgens om ruime voorlichting over de mogelijkheden die dit extra budget zal bieden,
zowel binnen de doelgroep als ook naar de uitvoerende organisatie en dringend aan op een
nadere concretisering van de opdracht aan het UWV.
Het kabinet is van mening dat het budget niet ingezet moeten worden voor faciliteiten waar nu
al financiering voor mogelijk is, maar dat het moet gaan om additionele behoeften. Zodra de
---
knel- en verbeterpunten door de eerder genoemde werkgroep WWW in gezamenlijkheid in
kaart zijn gebracht, met inbreng vanuit de uitvoering door o.a. UWV en
ervaringsdeskundigen/cliënten zelf, is het mogelijk voor het UWV om daadwerkelijk
concrete voorstellen voor besteding, voorzover passend binnen zijn
reïntegratieverantwoordelijkheid, uit te werken. Een krappe opdrachtformulering aan het
UWV beperkt het flexibel benutten van dit budget. Het is zaak eerst helder te krijgen waar de
knelpunten zich voordoen.
De leden van de CDA-fractie vragen zich af welke rol het UWV speelt bij de uitvoering van
dit amendement.
Het UWV krijgt bij de uitvoering van dit amendement een grote rol toebedeeld omdat het
UWV al verantwoordelijk is voor de uitvoering van de reïntegratie van jonggehandicapten.
Gezien zijn verantwoordelijkheid voor reïntegratie van jonggehandicapten heeft het UWV
expertise met betrekking tot de doelgroep en contacten met de doelgroep en de aanbieders van
reïntegratie. Het wordt de taak van het UWV om op basis van contacten met het veld de
knelpunten in kaart te brengen die momenteel de reïntegratie van jonggehandicapten
belemmeren. Vervolgens kan het UWV bestedingsdoelen formuleren. Randvoorwaarde is dat
de besteding niet via de reguliere reïntegratie instrumenten kan plaatsvinden. Het UWV dient
de voorgenomen besteding wel met het ministerie af te stemmen. Tevens wordt van het UWV
verwacht dat het verantwoording aflegt over de resultaten in de reguliere
kwartaalrapportages. De kwartaalrapportages worden aan de Tweede Kamer toegezonden.
De leden van de PvdA-fractie willen weten op welke wijze is gewaarborgd dat het geld kan
worden ingezet voor de schakelingproblemen tussen onderwijs en de arbeidsmarkt en of de
middelen gebruikt kunnen worden om scholing te financieren aan jonggehandicapten die
langer scholing nodig hebben en waarin voorliggende scholingssubsidies niet voorzien.
De opdracht aan het UWV luidt om met deze extra middelen knelpunten op te lossen op het
terrein van reïntegratie van jonggehandicapten. Indien schakelproblemen het knelpunt vormen
en het past binnen de verantwoordelijkheid van mijn ministerie en de taken van het UWV kan
het geld besteed worden aan effectieve oplossingen voor deze knelpunten.
Deze additionele middelen dienen niet benut te worden voor activiteiten waarvoor bestaande
middelen beschikbaar zijn. Zoals aan u gemeld per brief d.d. 22 april 2002 (SOZA-02-321)
is in het algemeen initieel onderwijs de verantwoordelijkheid van het Ministerie van OCenW.
Het initieel onderwijs heeft een taak om leerlingen voor te bereiden op een functie op de
arbeidsmarkt. Ook als een initiële scholing langer duurt dan gemiddeld valt deze onder
verantwoordelijkheid van OCenW. Als het initieel onderwijs is afgerond en betrokkene heeft
geen werk kan het UWV een reïntegratiebedrijf contracteren voor de toeleiding naar de
arbeidsmarkt. In overleg met het reïntegratiebedrijf wordt de inhoud van een
reïntegratietraject bepaald, scholing kan hier onderdeel van uitmaken. In de financiering
daarvan is voorzien via de prijs die is afgesproken tussen het UWV en reïntegratiebedrijf. In
beginsel is er dus sprake van aansluiting tussen onderwijs en de arbeidsmarkt. Indien er
alsnog aantoonbare knelpunten zijn die onder verantwoordelijkheid van mijn ministerie vallen
kan het geld worden besteed aan het oplossen hiervan.
De leden van de PvdA-fractie vragen of de inzet van het extra geld ook voorziet in de kosten
van een jobcoach voor jonggehandicapten, of onderkend wordt dat jonggehandicapten in het
vrije bedrijf kunnen werken maar wel blijvend een jobcoach nodig kunnen hebben (met
wisselende intensiteit, soms nauwelijks, soms na jaren weer intensief) en of jobcoaches
---
gefinancierd door het UWV ook beschikbaar zijn voor werkervaringsplaatsen of
leerwerktrajecten?
Het is bekend dat een deel van de jonggehandicapten is aangewezen op een min of meer
permanente jobcoach. De extra middelen zijn niet bedoeld om bestaande mogelijkheden om
een jobcoach te betalen te financieren. De kosten voor een jobcoach voor jonggehandicapten
kunnen op andere wijze worden gefinancierd. Het inzetten van een jobcoach is namelijk
mogelijk op grond van bestaande regelgeving in artikel 31 van de Wet REA en in artikel 7
van de Wsw (begeleid werken). De Wet REA kan voorzien in financiering van een jobcoach
als er sprake is van een dienstbetrekking en de behoefte aan deze voorziening is vastgesteld.
Bij werkervaringsplaatsen of leerwerktrajecten binnen een dienstbetrekking kan dus, indien er
extra persoonlijke ondersteuning nodig is bovenop de begeleiding die al wordt geboden, een
jobcoach worden ingezet. Bij werkaanvaarding bij een reguliere werkgever tijdens plaatsing
van een Wsw geïndiceerde op de wachtlijst totdat sprake is van een Wsw-gefinancierde
arbeidsplaats, kan op grond van de Wet REA een jobcoach worden gefinancierd door het
UWV. Indien betrokkene door de gemeente vanaf de wachtlijst Wsw geplaatst is op een
begeleid werken Wsw plaats bij een reguliere werkgever, financiert de gemeente de
begeleidingsorganisatie uit de Wsw middelen. Er is dan geen sprake meer van verblijf op de
wachtlijst.
Voorts vragen de leden van de PvdA-fractie hoe binnen het UWV de deskundigheid voor dit
gespecialiseerde maatwerk wordt georganiseerd en of het UWV een helpdesk Wajong,
scholing en werk heeft. De leden van de SP-fractie voegen hier aan toe dat mensen met een
Wajong-uitkering die aandringen op reïntegratie met een kluitje in het riet worden gestuurd en
dat hen wordt gezegd dat hiervoor geen gelden beschikbaar zijn.
Binnen het UWV zijn arbeidsdeskundigen werkzaam die gespecialiseerd zijn in de
problematiek van jonggehandicapten, de zogenaamde ad-j. Het UWV heeft een algemene
helpdesk voor reïntegratie, te weten de reïntegratietelefoon. Hier kunnen ook
jonggehandicapten terecht. Bij de vraag van een jonggehandicapte om hulp bij toegang tot de
arbeidsmarkt beoordeelt het UWV uiteraard of er een goede kans is op succes. Daarbij wordt
gebruik gemaakt van de specifieke deskundigheid van de ad-j. Er zijn drie denkbare
overwegingen om geen reïntegratiemiddelen in te zetten. Ten eerste kan financiering vanuit
OCenW of vanuit de Wsw aan de orde zijn. Ten tweede kan de ad-j beoordelen dat er geen
goede kans op succes is. Ten derde zou gebrek aan financiële middelen een overweging
kunnen zijn maar hiervoor zijn geen signalen bij mij bekend.
De leden van de PvdA-fractie informeren op welke wijze aan de Tweede Kamer zal worden
gerapporteerd over de inzet van middelen, het benutten daarvan en het effect op de doelgroep
en de leden van de SP-fractie verzoeken om de verantwoording niet in het reguliere
verantwoordingsproces van het UWV mee te willen nemen.
Sinds dit jaar rapporteert het UWV aan het Ministerie van SZW ieder kwartaal over de
voortgang van haar werkzaamheden in de zogenoemde kwartaalrapportages UWV. Deze
rapportages worden aan de Tweede Kamer toegezonden. Ook met betrekking tot projecten zal
via deze weg verantwoording worden afgelegd. Deze werkwijze heeft veel voordelen. De
werkwijze maakt onderdeel uit van het reguliere werkproces. Dit betekent dat er zowel
binnen het UWV als binnen SZW een infrastructuur is die het product "kwartaalrapportage"
initieert, bewaakt en indien nodig bijstelt. Daarbij komt dat informatie op kwartaalbasis het
mogelijk maakt om snel te reageren op de inhoud. Ik heb het UWV gevraagd in mijn brief d.d.
16 mei 2003 waarin ik de kaders voor het (concept) jaarplan aangeef rekening te houden met
---
de besteding en verantwoording van de extra middelen vrijgekomen door het amendement. Ik
ben van mening dat de doelgroep jonggehandicapten het meest gebaat is bij de synergie
effecten die bereikt worden door aan te sluiten bij de reeds bestaande infrastructuur voor het
verkrijgen van verantwoordingsinformatie. Op deze wijze zal de Tweede Kamer met vaste
regelmaat geïnformeerd worden over de besteding van de in de motie aangewezen middelen
en zo in de gelegenheid verkeren om haar oordeel hierover te vormen.